Δίχασε το «Μικρό Ψάρι», αποθεώθηκε ο Μουρίκης
Πώς τα πήγε το Μικρό Ψάρι στην Μπερλινάλε; Η ταινία δίχασε, οδήγησε σε αποχωρήσεις από τη δημοσιογραφική προβολή, αλλά απέσπασε και θετικά σχόλια, ιδιαίτερα για τη σκηνοθεσία του Γιάννη Οικονομίδη και την ερμηνεία του Βαγγέλη Μουρίκη.
Ο ξένος Τύπος υπήρξε, πάντως πιο επιφυλακτικός. Variety και Hollywood Reporter δεν εντυπωσιάστηκαν τόσο. Αναφέρθηκαν στις αρετές τις ταινίας, αλλά μάλλον δεν πείστηκαν από την προσπάθεια.
Πιο αυστηρός ο Hollywood Reporter, έγραψε ότι η ταινία πρόκειται για μισομαγειρεμένη «φάρσα» παρά για ελληνική τραγωδία.
Ιδιαίτερα φαίνεται πως ενόχλησε η περιγραφή της ταινίας ως «υπαρξιακό ψυχό-καρδιογράφημα λόγου και σιωπής» από τον ίδιο τον Οικονομίδη. Ο Hollywood Reporter χαρακτήρισε τη φράση ως μία «μεγαλοπρεπή επιτηδευμένη ανοησία». Και συνέχισε: «Εάν ο Οικονομίδης είχε επικεντρωθεί στα στοιχεία νουάρ και άφηνε τα ψυχο-καρδιογραφήματα σε εκπαιδευμένους επαγγελματίες υγείας, ίσως δεν θα είχε παραδώσει ένα τόσο άψυχο πτώμα ταινίας».
Ωστόσο, δεν διστάζει να υποκλιθεί στο μεγαλείο του Μουρίκη, γράφοντας: «Ο Μουρίκης έχει ένα σπουδαίο πρόσωπο για τον ρόλο του Στράτου, λιπόσαρκο και με βυθισμένα μάτια, ακτινοβολεί δεκαετίες ήττας και λύπης σε κάθε πλάνο».
Η φράση για το ψυχό-καρδιογράφημα αναφέρεται και στο Variety.
«Αυτή η τελευταία λαμπαδηφόρος της συνεχιζόμενης αναβίωσης του ελληνικού κινηματογράφου είναι μια απογοητευτική εμπειρία -το λιγότερο-, δεδομένου ότι ο Οικονομίδης (σκηνοθετώντας την τέταρτη μεγάλου μήκους ταινία του) έχει προφανές χάρισμα στη σκηνοθεσία και την ατμόσφαιρα, καθώς και έναν πολύτιμο συνεργάτη στον πρωταγωνιστή Βαγγέλη Μουρίκη» προσθέτει, τονίζοντας ότι «σχεδόν τα πάντα που κάνει την ταινία εξοργιστική μπορούν να διαβαστούν ως ηθελημένα από την πλευρά των δημιουργών» γράφει το Variety.
«Σίγουρα θα αποτελέσει μία από τις πιο διχαστικές ταινίες που προβλήθηκαν στη φετινή Μπερλινάλε, μόλις κατακαθίσει η σκόνη», το Μικρό Ψάρι του Γιάννη Οικονομίδη είναι ένα ζοφερό, μελαγχολικό νουάρ που στιγματίζεται από κακά χρέη, απερίσκεπτες επενδύσεις και παλιομοδίτικη απληστία, γράφει το CineVue, χαρίζοντας του τέσσερα αστεράκια. «Σε μαύρο τόνο και βραδυφλεγής, η νέα ταινία του Οικονομίδη αναμφισβήτητα δοκιμάζει (τον θεατή), ενώ θριαμβεύει» προσθέτει.
«Η πρώτη απόπειρα του Γιάννη Οικονομίδη σε κινηματογραφικό είδος (genre) αποτελεί μια μαγευτική, γκανγκστερική ταινία με πλούσια κοινωνικά σχόλια και έναν πρωταγωνιστή που αξίζει βραβείο» γράφει στην κριτική του το cineuropa. «Είναι σκοτεινός ο κόσμος στον οποίο προσπαθούν να επιβιώσουν οι χαρακτήρες του Οικονομίδη, σαν εκδοχές σε θεατρικό του Μπέκετ, ψάχνουν την έξοδο από την Κόλαση του Δάντη, μέσω μιας μυστηριώδους πλοκής που θυμίζει Ζαν Πιέρ Μελβίλ. Ο Οικονομίδης παρακολουθεί την απελπισία τους με μακριά, μαγευτικά πλάνα, οι λήψεις του δείχνουν την μινιμαλιστική πολυπλοκότητα της Ιαπωνικής ζωγραφικής, δείχνοντας την πολυπλοκότητα του λαβύρινου στον οποίο έχουν παγιδευτεί τα ποντίκια».
Από τη δημοσιογραφική προβολή στο Βερολίνο αποχώρησαν, σύμφωνα με όσα αναφέρει ο κριτικός κινηματογράφου Δημήτρης Δανίκας, τα 2/5 των θεατών.
Γνωρίστε τους σκοτεινούς ήρωες του «Μικρού Ψαριού»
Βασισμένοι στη δημοσιογραφική προβολή που παρακολουθήσαμε το μεσημέρι της Τετάρτης, θα λέγαμε ότι κάποια από τα σχόλια του ξένου Τύπου είναι μάλλον υπερβολικά. Ναι, η γνωστή υβρεολόγια των ταινιών του Οικονομίδη είναι και εδώ παρούσα και καταντά κουραστική (κυρίως γιατί επαναλαμβάνεται και επαναλαμβάνεται με αποτέλεσμα να κρατά η ταινία 2,5 γεμάτες ώρες). Ναι, ο Οικονομίδης δεν έφτιαξε μια ταραντινική ταινία (αν και τα βρισίδια βγάζουν σε κάποιες στιγμές γέλιο), έφτιαξε μια ταινία αργή.
Προσωπικά, θεωρώ τον Μαχαιροβγάλτη καλύτερη ταινία και πιο βαθιά σε περιεχόμενο και συμβολισμούς. Ωστόσο, το Μικρό Ψάρι διαθέτει ένα τεράστιο ατού που ακούει στο όνομα Βαγγέλης Μουρίκης. Δεν είναι το σκαμμένο πρόσωπο και τα βαθουλωμένα μάτια που τον κάνουν εξαιρετικό κινηματογραφικό ήρωα. Είναι η σιωπή του μπροστά στους υπερβολικούς και φανταχτερούς χαρακτήρες που βλέπουμε στην οθόνη (εγκληματίες, γκάνγκστερ, εκτελεστές). Είναι η σιωπή του και οι ήρεμες αντιδράσεις του μπροστά στα παράλογα που συμβαίνουν επί της οθόνης. Χωρίς αυτόν, το Μικρό Ψάρι θα ήταν μια άλλη ταινία.
Σωστά η ταινία χαρακτηρίζεται σαν «βαλκανικό φιλμ νουάρ», καθώς τα μπουζούκια και οι προβατίνες συνυπάρχουν με τους κώδικες τιμής (ή ατιμίας του υποκόσμου). Εάν η ταινία ήταν μικρότερη και εάν έπαιρνε λίγο λιγότερο σοβαρά τον εαυτό της, τότε θα μιλούσαμε για την καλύτερη ταινία του Οικονομίδη. Όπως και να έχει διαθέτει γοητευτικά στοιχεία και δεν διστάζει να σε παρασύρει στον -εξαιρετικά φωτογραφημένο και σκηνοθετημένο- κόσμο της.
Στη συνέντευξη Τύπου στο Βερολίνο ο σκηνοθέτης ξεκαθάρισε ότι δεν ήταν άμεσος στόχος του «ένας σχολιασμός για την σημερινή κρίση στην Ελλάδα». Πρόσθεσε ότι η ταινία αφορά «την κρίση του δυτικού πολιτισμού γενικότερα στην οποία βεβαίως εντάσσεται η Ελλάδα αφού η χώρα μας έχει χτυπηθεί περισσότερο από κάθε άλλη από την κρίση».
Ο σκηνοθέτης ανέφερε ως επιρροές του τις σιωπές του γιαπωνέζικου κινηματογράφου, αλλά και το στιλ των γαλλικών φιλμ νουάρ, «όπου η φόρμα ήταν πάντα το πρόσχημα για να αναπτυχθούν κοινωνικά ή ακόμα και πολιτικά θέματα».
Ο Χρήστος Κωνσταντακόπουλος Faliro House που έχει συνδράμει και στο σενάριο του Ψαριού, είπε ότι «η κρίση ως ένα βαθμό έχει βοηθήσει το ελληνικό σινεμά αφού πλέον καθάρισε το τοπίο και γίνονται ταινίες χωρίς κρατικό δανεισμό, με την ανάπτυξη νέων θεματολογιών και ανησυχιών. Αυτό δεν σημαίνει φυσικά ότι οι πόροι είναι τόσο εύκολο να βρεθούν».
Το Μικρό Ψάρι θα προβάλλεται στις ελληνικές αίθουσες από τις 27 Μαρτίου.
