Όταν το αίμα ρέει άφθονο: ένα tribute στο σινεμά του Κουέντιν Ταραντίνο

Τον Ταραντίνο τον μισείς ή τον λατρεύεις. Σίγουρα, πάντως, δεν τον αγνοείς. Οι ταινίες του περιλαμβάνουν λουτρά αίματος, γραφική απεικόνιση της βίας, ιδιαίτερες μουσικές επιλογές, κυνικό χιούμορ και ξεχωριστούς χαρακτήρες. Με μια σεναριακή πένα που… σπάει κόκκαλα, βάφοντας κόκκινα τα πλάνα του και κάνοντας τους χαρακτήρες του πολύ cool, ο Ταραντίνο κάνει εδώ και χρόνια το σινεμά που γνωρίζει και που αγάπησε στα νιάτα του, ως υπάλληλος βίντεο-κλαμπ -τότε που έβλεπε τα πάντα μετά μανίας.

Από τότε έχει κατηγορηθεί για κάθε έξαρση βίας στην αμερικανική κοινωνία -έχει κατηγορηθεί για θεοποίηση της βίας και στυλιζάρισμά της. Χωρίς προσπάθεια αγιοποίησης ή δαιμονισμού του, οι Cinεπιβάτες ρίχνουν μια ματιά στο έργο του «τρομερού σκηνοθέτη», ο οποίος -είτε θέλουμε, είτε όχι- έχει καθορίσει το σύγχρονο τρόπο που γυρίζονται οι ταινίες.

Reservoir Dogs (1992)

Μία ταινία του 1992 που αποτέλεσε το ντεμπούτο του Κουέντιν Ταραντίνο στη φιλμογραφία ως σκηνοθέτης και σεναριογράφος. Έξι άγνωστοι μεταξύ τους άνδρες επιλέγονται από ένα μαφιόζο για να κάνουν μία ληστεία σε κοσηματοπωλείο.

Χρησιμοποιούν ψευδώνυμα με χρώματα:  Ο κ.Ξανθός (Μάικλ Μάντσεν), ο κ.Μπλε (Εντι Μπάνκερ), ο κ.Καφέ (Κουέντιν Ταραντίνο), ο κ.Πορτοκαλί (Τιμ Ροθ), ο κ.Ροζ (Στιβ Μπουσέμι) και ο κ.Λευκός (Χάρβεϊ Καϊτέλ). Η ληστεία επεισοδιακή, καθώς πάνω στο… καλύτερο φτάνει η αστυνομία, αλλά ο Ροζ καταφέρνει να δραπετεύσει με τα διαμάντια, τα οποία κρύβει σε ασφαλές σημείο. Ακολουθούν συγκρούσεις , ακρωτηριασμοί και ένα μπαράζ πυροβολισμών.

Οι «χρωματιστοί» κακοποιοί  πιστεύοντας ότι η όλη ληστεία ήταν παγίδα, λόγω της έγκαιρης αντίδρασης της αστυνομίας, αρχίζουν να ψάχνουν αναμεταξύ τους τον προδότη.

Μαύρο χιούμορ, ειρωνεία, ευφυείς διάλογοι, το αίμα ρέει άφθονο και με ένα «άκυρο» τέλος, το Reservoir Dogs, σίγουρα αποτελεί μία «επική» ταινία βίας  για τους λάτρεις του είδους και αποτυπώνει με τον καλύτερο τρόπο το ιδιαίτερο ταλέντο του Κουέντιν. Μία ταινία – σχολείο για μετέπειτα δημιουργούς, που βγήκε και σε βιντεοπαιχνίδι!

Satin

Pulp Fiction (1994)

Αν με την πρώτη του ταινία -το περίφημο Reservoir Dogs του 1992- ο Κουέντιν Ταραντίνο θέλησε να «τεστάρει» τα όρια αντοχής των σινεφίλ ως προς το θέαμα της βίας που παρουσιάζει, το Pulp Fiction, που ακολούθησε δύο χρόνια αργότερα, ήταν το πρώτο φιλμ του ιδιοφυούς σκηνοθέτη, που κατάργησε στην πράξη τα όρια μεταξύ mainstream, καλλιτεχνικών και «δεύτερων» ταινιών.

Σημείο αναφοράς για τον κινηματογράφο, το «βρώμικο» δημιούργημα του Ταραντίνο υπήρξε ένα σουρεαλιστικό συνονθύλευμα ιστοριών με ελάχιστη νοηματική συνέχεια, πολλή βία, αντισυμβατικό χιούμορ και απολαυστικούς διαλόγους, «αποκομμένους» από την πλοκή της ταινίας, αλλά όχι και περιττούς. Με το Pulp Fiction, ο κινηματογράφος πέρασε ουσιαστικά σε μια  νέα εποχή, κατά την οποία κανόνες, δομές και αξίες, που μέχρι τότε θεωρούνταν δεδομένα, τέθηκαν υπό καθεστώς πλήρους αμφισβήτησης.

Ένα «χαρμάνι», ουσιαστικά, απ’ όλες τις κινηματογραφικές εμμονές (τα φιλμ νουάρ, τον Γκοντάρ και τη «νουβέλ βαγκ», την «pulp» λογοτεχνία, την 50’s αισθητική, τον Στάνλεϊ Κιούμπρικ κ.ά.) του Αμερικανού δημιουργού, το Pulp Fiction θεωρείται ακόμα και σήμερα η καλύτερη στιγμή της φιλμογραφίας του. Ακόμα και εκείνοι που λάτρεψαν να την… μισούν, δεν μπορούν να μην αναγνωρίσουν την αντοχή της στο πέρασμα του χρόνου, που την κατέστησε «σταθμό» για τον παγκόσμιο κινηματογράφο. Ο Χρυσός Φοίνικας στις Κάννες, οι επτά υποψηφιότητες για Όσκαρ και, φυσικά, το χρυσό αγαλματίδιο για το καλύτερο πρωτότυπο σενάριο στους Κούντιν Ταραντίνο και Ρότζερ Έιβερι, ήταν απλά το «κερασάκι στην τούρτα» και η ακαδημαϊκώς αποκαλούμενη «πιστοποίηση» ότι ο Κουέντιν Ταραντίνο είχε έρθει για να μείνει…

Frank Serpico

Four Rooms (aka The Man from Hollywood) (1995)

Nομίζω ότι αυτή την ταινία πρέπει να την έκανε φόρο τιμή στον Τιμ Ροθ μετά την καλή του ερμηνεία στο Reservoir Dogs. Ίσως η πιο αμιγής κωμωδία του Ταραντίνο, η όποια επίσης διαδραματίζεται εξολοκλήρου σε εσωτερικό χώρο, δηλαδή ένα ξενοδοχείο.

Με τον Τιμ καμαρότο στην πρώτη του μέρα στη δουλειά να τρέχει πέρα-δώθε και αρκετές χιουμοριστικές εμφανίσεις γνωστών ηθοποιών και μη (όπως π.χ. η Μαντόνα, ο Αντόνιο Μπαντέρας, η Σάλμα Χάγιεκ σαν χορεύτρια στην TV, ή ο Μπρούς Γουίλις που εμφανίζεται εντελώς uncredited).

Αν δεν έβαζε και το psycho-goar στοιχείο για να γίνει ταραντινική και με προσθήκη ισπανόφωνων θα έλεγα ότι έρχεται πιο κοντά στις αντίστοιχες ταινίες Αλμοδοβαρ αντίστοιχης περιόδου (όπως ας πούμε το Κίκα).

Gimli

Jackie brown (1997)

Η αεροσυνοδός Jackie Brown βοηθάει έναν έμπορο όπλων να μεταφέρει χρήματα από το Μεξικό στην Αμερική. Ίσως η λιγότερη βίαιη και η πιο υποτιμημένη ταινία του Ταραντίνο. Σαφώς και είναι γεμάτη σκοτωμούς, αλλά δεν θυμάμαι να είδα κανένα πτώμα σ’ όλη την ταινία.

Για μια ακόμα φορά θαυμάζω την διανομή των ρόλων. Τον απόλυτα εγκληματικό Σάμιουελ Τζάκσον, την νωχελικά σέξυ Μπρίτζετ Φόντα, τον ασταθή Ρόμπερτ Ντε Νίρο, τον ευαίσθητο Ρόμπερτ Φόρτσερ και τον πιστό ακόλουθο της δικαιοσύνης  Μαίκλ Κίτον.  Και μέσα σ όλους αυτούς η υπέρτατη θεά Jackie Brown (Παμ Γκρίερ). Το πρώτο πράγμα που ξέρει να κάνει καλά ο Ταραντίνο είναι να επιλέγει τις γυναικείες παρουσίες της ταινίας του, και αποδεικνύεται με την επιλογή της πρωταγωνίστριας του. Μιας ξεχασμένης εκείνη την εποχή, ηθοποιού, που εγώ θα την χαρακτήριζα το απόλυτο θηλυκό!

Ειδική μνεία αξίζει η τελευταία σκηνή της  ταινίας, όπου δείχνει την ίδια σκηνή ξανά και ξανά, αλλά κάθε φορά από τα μάτια και διαφορετικού συμμετέχοντος. Ίσως και μόνο γι αυτό το κομμάτι της ταινίας να αξίζει να δώσετε μια ευκαιρία στον Ταραντίνο (α! ίσως λίγο και για την μουσική επένδυση).

Nemo

Kill Bill 1 – Kill Bill Volume 2 (2003-2004)

Δέκα κεφάλαια… 5 ανά ταινία, μας διηγούνται μία ιδιότυπη ιστορία εκδίκησης, οπού η πλειονότητα των κεντρικών ηρώων είναι παντοδύναμες γυναίκες όλων των φυλών και των ιδιοτήτων με μόλις δύο άντρες να συμπληρώνουν το καστ. Ο Βασίλης και ο γιανκι ντουντλ ντι αδερφός του Μπαντ.

Ο Κουέντιν, εν μέρει σε συνδυασμό με την Uma παίρνουν όλα τα κλασσικά στερεότυπα, του τιμωρού, του εκπαιδευόμενου, του εκτελεστή, σε συνδυασμό με την μαφία, τους σαμουραϊ, τις πολεμικές τέχνες και το γουέστερν και τα φοράνε σε όλες αυτές τις τύπισσες.

Και δεν υπάρχει στιγμή που να θεωρήσεις ότι είναι κάπως υπερφίαλο… Ο Ταραντίνο ενσωμάτωσε στην ταινία όχι μόνο τα κοινωνιολογικά χαρακτηριστικά των ηρώων για να τα φορέσει στις τύπισσές του αλλά και τις εικόνες που τα συνοδεύουν.

Χρησιμοποίησε σε άλλες σκηνές την δομή της κλασσικής Bruce Lee ταινίας με τους κακούς να πολλαπλασιάζονται όσο περνάει η ώρα, καθώς και την αποτύπωση της εκπαίδευσης στις πολεμικές τέχνες… Όσο για τη μουσική; Ίσως μιλάμε για την πιο πρωτότυπη χρήση μουσικής που έχει γίνει ποτέ σε ταινία.

Frankenweenie

Sin City (scene) (2005)

Σε μία απολαυστική σκηνή ο Κλάιβ Όουεν μιλά με τον νεκρό Μπενίτσιο ντελ Τόρο, καθώς η αστυνομία βρίσκεται μια ανάσα πίσω τους. Πληροφορίες θέλουν τον Ταραντίνο να πληρώνεται ακριβώς ένα δολάριο για τη δουλειά που έκανε στην ταινία του φίλου του, Ρόμπερτ Ροντρίγκεζ.

Tyler Durden

CSI: Grave Danger (Vol. 1 & 2) (2005)

To 2010 μια ταινία με τον Ράιαν Ρέινολντς θα προκαλούσε αίσθηση με την πρωτοτυπία της. Σε αυτήν ο Ρέινολντς βρίσκεται κλεισμένος σε ένα κουτί χωρίς να ξέρει πού βρίσκεται και πώς να βγει. Όλοι μίλησαν τότε για μια πρωτότυπη ιδέα.

Για όσους, όμως, είχαν δει το φινάλε της πέμπτης σεζόν του CSI Λας Βέγκας, το αποτέλεσμα δεν ήταν και τόσο ξεχωριστό. Και αυτό γιατί εκεί βλέπουμε μια πολύ παρόμοια ιστορία, σκηνοθετημένη από έναν… μικρό σκηνοθέτη με το όνομα Κουέντιν Ταραντίνο.

Σε δύο χορταστικά επεισόδια της σειράς (μία ταινία, αν το σκεφτεί κανείς) ένας εγκληματίας απαγάγει τον Νικ Στόουκς, έναν από τους ερευνητές του CSI. Στη μισή ιστορία παρακολουθούμε τον Νικ (Τζορτζ Ιντς), κλεισμένο μέσα σε γυάλινο φέρετρο και θαμμένο ζωντανό και στην άλλη μισή την ομάδα του CSI να προσπαθούν να σώσουν τον συνάδελφό τους.

Κλάσεις ανώτερο από τα παραδοσιακά επεισόδια του CSI, αποδεικνύει γιατί ο Ταραντίνο είναι τόσο ευφυής σκηνοθέτης. Φυσικά, η σεναριακή ιδέα ανήκει στον ίδιο.

Tyler Durden

Death Proof  (2007)

Αφού έκανε μπόλικες επιτυχίες και έγινε αρκετά γνωστός αποφάσισε να κάνει την πλάκα του με το φίλο του τον Ροντρίγκες βγάζοντας το Grindhouse λανσάροντας δυο ταινίες τους φόρο τιμής στα παλιά Β-movies.

Ο Ροντρίγκες έκανε το Planet Terror και ο Ταραντίνο έκανε το Death Proof. Με τον Κερτ Ράσελ να κάνει τον αρρωστημένο παλαίμαχο κασκαντέρ και ένα φτιαγμένο αμάξι που σκοτώνει (..όχι όμως όπως το Christine) ο Ταραντίνο καταφέρνει να κάνει μια σπλατεριά με στιλ και προσωπικότητα και αρκετά χαμηλό μπάτζετ (αν σκεφτούμε ότι προηγήθηκαν Kill Bill 1,2 …το 3ο αναμένεται).

Η ταινία προσκαλεί στο ύφος της τις λέξεις “dirty” και “cheap”. Χαρακτηριστικός ο αξιοπρεπής lap-dance της Vanessa Ferlito στο κομμάτι “in Mexico” που δεν αγγίζει φυσικά της Χαγιέκ στο From Dusk till Dawn “Afterdark”.

Επίσης, μας θυμίζει αδερφούς Κοεν στα πρώτα τους φιλμ νουαρ βήματα (Μόνο Αίμα). Ήταν πιστεύω σαν προσωπικό στοίχημα του Ταραντίνο ότι “ό,τι κι αν κάνω θα αρέσει” και οδήγησε στην εξέλιξη του προς τα πιο ποιοτικά καδραρίσματα και πιο “σινεμα”.

Gimli

Άδωξοι Μπάσταρδοι (2009)

Όταν ο Ταραντίνο σκηνοθετεί μια πολεμική περιπέτεια με «φόντο» την χιλτερική Γαλλία ξέρεις ότι δεν έχει σκοπό την ιστορική αναδρομή. Αλλάζοντας όσα ξέραμε για τους ναζί και τον θάνατο του Χίλτερ, παίρνει ένα συνονθύλευμα από καλούς ηθοποιούς και δίνει στην ιστορία (και στην ορθογραφία – βλέπε τίτλο ταινίας-) και καταλαβαίνει!! Γιατί είναι ο Ταραντίνο και μπορεί! Έχει αποφασίσει και έχει κατακτήσει μόνος  του το δικαίωμα να κάνει ότι θέλει όταν γυρίζει μια ταινία, εμείς οι πιστοί ακολουθοί του το έχουμε απλά δεχτεί!

Για μένα το εγχείρημα ήταν πετυχημένο και του έδειξε και μια συμπάθεια η Ακαδημία καθώς στα Όσκαρ τερμάτισε με 8 υποψηφιότητες και ένα όσκαρ Β’ ανδρικού ρόλου στον Κρίστοφ Βάλτς για τον ρόλο του ως Γερμανού συνταγματάρχη.

Δεν είχα την αξίωση να μάθω ιστορία απο μια ταινία του Ταραντίνο, ήθελα όμως πολύ να δω τον Μπρατ Πιτ να συμμετέχει στην αλλαγή της εξέλιξης του Β Παγκόσμιου Πολέμου. Και ομολογώ πως δεν θα με ενοχλούσε να ήταν κάπως έτσι το τέλος του Φύρερ.Μ αυτήν την ταινία απλά επιβεβαιώνεται ο κανόνας: τον Ταραντίνο ή τον λατρεύεις ή τον μισείς!

Nemo

Django, ο Τιμωρός (2012)

Ο Ταραντίνο κάνει το δικό του σπαγγέτι γουέστερν. Παίρνει έναν θρυλικό ρόλο (τον ρόλο του Django που είχε ερμηνεύσει ο Φράνκο Νέρο) και τον μετατρέπει σε… Αφροαμερικανό, σε μία εποχή ταραγμένη στον αμερικανικό Νότο.

Ένας κυνηγός επικηρυγμένων απελευθερώνει έναν σκλάβο και μαζί θα ξεκινήσουν να σώσουν από τα χέρια ενός σκληρού γαιοκτήμονα τη σύζυγο του πρώην σκλάβου με το όνομα Μπρουμχίλντα (που μιλάει γερμανικά!)

Φυσικά έχει πολύ αίμα, πολύ μουσική (είναι η πρώτη φορά που δεν την βρήκα και πολύ επιτυχημένη) και πολύ σαρκαστικό χιούμορ. Θα τολμίσω να υποστηρίξω ότι στο πρόσωπο του Κρίστοφ Βαλτς (που κάνει τον κυνηγό επικηρυγμένων ) ο Ταραντίνο έχει βρει τον ιδανικό εκφραστή των διαλόγων του.

Ο Βαλτς έχει τόσο εξαιρετικό κωμικό timing που απογειώνει το πρώτο μέρος της ταινίας. Με αποτέλεσμα, βέβαια, το δεύτερο να σου φαίνεται λίγο… λειψό. Πάντως, το χιούμορ δεν λείπει από την ταινία και όλοι οι ηθοποιοί δίνουν πολύ καλές ερμηνείες (δυστυχώς για τον Ντι Κάπριο, έχει δίπλα του εκτός από τον Βαλτς και έναν απολαυστικό Σάμιουελ Λ. Τζάκσον). Ναι, ο Ταραντίνο μιλά για τη δουλεία, αλλά δεν το κάνει με σοβαροφανές τρόπο, αλλά για να κάνει την πλάκα του.

Tyler Durden

Στο αφιέρωμα συνεργάστηκαν οι: Gimli, Frank Serpico, Frankenweenie, Nemo, Satin, Tyler Durden