To Kill A Mockinbird – Σκιές και Σιωπή
Γράφει ο Τάσος Ντερτιλής
(το κείμενο πρωτοδημοσιεύτηκε στο grandmagazine.gr)
Επανέκδοση της κλασικής πια κινηματογραφικής μεταφοράς του best seller μυθιστορήματος της Χάρπερ Λι.
Παραγωγή: ΗΠΑ – 1962
Διάρκεια: 129 λεπτά
Είδος: Δράμα
Σκηνοθεσία: Robert Mulligan
Πρωταγωνιστούν: Gregory Peck, Mary Badham, Phillip Alford, John Megna, Frank Overton, Rosemary Murphy, Ruth White, Brock Peters, Estelle Evans, Paul Fix, Collin Wilcox, James Anderson, Alice Ghostley, Richard Hale και ο Robert Duvall.
Υπόθεση: Αμερικάνικος Νότος 1932. Σε μια μικρή πόλη της Αλαμπάμα ζουν η 6χρονη Σκάουτ και ο μεγαλύτερος αδελφός της Τζεμ, μαζί με τον χήρο πατέρα τους Άτικους Φιντς και την Καλπούρνια, τη μαύρη υπηρέτριά τους. Καθώς ο Άτικους ξεκινά κάθε πρωί για το Δικηγορικό του γραφείο στο κέντρο, τα παιδιά μαζί με τον Ντιλ, το μικροκαμωμένο και πανέξυπνο γειτονόπουλό τους που έχει έρθει στο χωριό για διακοπές, περνάνε τις ζεστές και τεμπέλικες καλοκαιρινές μέρες παίζοντας με τις ώρες. Τότε συμβαίνει ένα γεγονός που ανατρέπει βίαια την καθημερινότητά τους. Ο Δικαστής αναθέτει αυτεπάγγελτα στον Άτικους, την υπεράσπιση ενός νεαρού μαύρου που αντιμετωπίζει την κατηγορία ότι κακοποίησε και βίασε ένα λευκό κορίτσι. Ο Άτικους αναλαμβάνει την υπόθεση σκοπεύοντας να αποκαλύψει την αλήθεια, κόντρα στις παγιωμένες ρατσιστικές αντιλήψεις του περίγυρου. Η δίκη που θα ακολουθήσει και η κοινωνική σύγκρουση που θα φέρει θα σημαδέψουν τα αθώα βλέμματα των παιδιών.
Ένα σχεδόν αυτοβιογραφικό βιβλίο, που έχει περάσει πλέον στο Πάνθεον της Αμερικάνικης λογοτεχνίας του 20ου αιώνα, έδωσε μια εξαιρετική ακαδημαϊκή ταινία που ξανάρχεται μετά από 55 χρόνια να μας υπενθυμίσει πόσο μεγάλη και διαχρονική μπορεί να γίνει μια μικρή προσωπική ιστορία όταν έχει ψυχή, δύναμη και καθαρό βλέμμα. Ο αγροτικός αμερικάνικος νότος με το συντηρητισμό του, το ρατσισμό, την υποβόσκουσα βία και την εξαθλίωση μετά το οικονομικό κραχ του 1929, περνάνε μέσα από το παιδικό φίλτρο αθωότητας και την καθαρότητα της ψυχής δύο μικρών παιδιών σε μια από τις ωραιότερες, πιο ευαίσθητες και χαμηλότονες καλλιτεχνικές κραυγές διαμαρτυρίας για την κοινωνική αδικία και το ρατσισμό που βασίλευε ακόμη και την εποχή που γράφτηκε το βιβλίο το 1960. Η Αμερική αγκάλιασε και λάτρεψε και τα δύο-βιβλίο και ταινία-και τα ανέβασε ψηλά στο βάθρο της αμερικάνικης κουλτούρας.
Αυτή η γλυκιά σαν παιδικό παραμύθι ταινία με τον αλληγορικό τίτλο υπήρξε η καλύτερη ταινία ενός χαμηλόφωνου δημιουργού όπως ο Ρόμπερτ Μάλιγκαν ο οποίος εικονογράφησε με ευαισθησία το υπέροχο σενάριο του Χόρτον Φουτ (που είχε τη σφραγίδα έγκρισης από τη συγγραφέα) και απέσπασε την καλύτερη ίσως ερμηνεία της καριέρας ενός χολιγουντιανού ογκόλιθου όπως ο Γκρέγκορι Πεκ αλλά και δύο εκπληκτικές παιδικές ερμηνείες από τη Μέρι Μπάνταμ και τον Φίλιπ Άλφορντ.
Η ταινία είχε αμέσως μεγάλη επιτυχία και συγκέντρωσε άπειρες τιμητικές διακρίσεις, μεταξύ των οποίων 8 υποψηφιότητες Όσκαρ ενώ κέρδισε τα τρία από αυτά: Α’ Ανδρικού Ρόλου, Διασκευασμένου Σεναρίου και Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης! Ο Γκρέγκορι Πεκ δίνοντας μια μνημειώδη ερμηνεία που φθάνει στην συναισθηματική της κορύφωση στην αγόρευσή του Άτικους στο δικαστήριο, κατέκτησε Όσκαρ και Χρυσή Σφαίρα Α’ Ανδρικού Ρόλου.
Σε ένα μικρό ρόλο κάνει το κινηματογραφικό του ντεμπούτο ένας άλλος ερμηνευτικός γίγας, ο Ρόμπερτ Ντιβάλ που έμελλε 20 χρόνια αργότερα να συνυπάρξει οσκαρικά με τον σεναριογράφο Χόρτον Φουτ αφού κέρδισαν και οι δύο το αγαλματίδιο για τις Τρυφερές Σχέσεις του 1983 (Να άλλη μια ταινία, για ανακάλυψη από το νεότερο κοινό).