18o ΦΝΘ: Ταξίδια με εικόνες

Μπορεί τα βραβεία του 18ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης να απονεμήθηκαν το βράδυ του Σαββάτου, οι προβολές όμως συνεχίστηκαν και οι Cinεπιβάτες ήταν και είναι εκεί.

Ghostland

Πώς βλέπει τους δυτικούς και τους λευκούς μία αφρικανική φυλή από τη Ναμίμπια; Το Ghostland απαντά σε αυτό το ερώτημα, δίνοντας φωνή σε μέλη της φυλής που έρχονται σε επαφή αρχικά με δυτικούς τουρίστες, ενώ στη συνέχεια ξεκινούν μια περιήγηση στη Ναμίμπια και τελικά στην Ευρώπη. Υπάρχουν στιγμές που θα σου θυμίσουν τον Αστερίξ («Είναι τρελοί αυτοί οι λευκοί» – «Είναι τρελοί αυτοί οι Ρωμαίοι»), αλλά εάν το αστείο είναι εις βάρος κάποιου, τότε είναι εις βάρος των Δυτικών. Η φυλή Τζου/Χοανσί αποδεικνύει ότι έχει μία έντονη αίσθηση της κοινότητας, δεν βαρυγκομά παρά τα μεγάλα προβλήματά της και διαθέτει πολύ χιούμορ. Μέσα από το ντοκιμαντέρ μπορούμε και εμείς να μπούμε για λίγο στον υπέροχο κόσμο τους. Μιλώντας μετά την προβολή της ταινίας στο Ολύμπιον, ο σκηνοθέτης Σάιμον Στάντλερ είπε ότι ήταν επιλογή να μη δείξουν τη φυλετική καταπίεση που υφίστανται τα μέλη της φυλής, καθώς ήθελαν να κάνουν μια θετική ταινία. «Υπάρχουν πολλά ντοκιμαντέρ για τις συμφορές της Αφρικής» είπε, σημειώνοντας ότι ήθελαν να δείξουν την ομορφιά των απλών πραγμάτων στη ζωή τους. Όσο για το εάν η φυλή θα δει το ντοκιμαντερ, ο Σάιμον Στάντλερ λέει ότι μάλλον δεν θα τους ενδιέφερε πάρα πολύ. Αυτό που θα τους άρεσε, σημειώνει, θα ήταν να δουν τον εαυτό τους να χορεύει. Γι” αυτό το λόγο τούς έχει ετοιμάσει μία ειδική εκδοχή του ντοκιμαντέρ μόνο με εικόνες χορού.

Μια ιστορία για παιδιά και ταινίες

 

Με αφορμή ένα δεκάλεπτο βιντεάκι που φτιάχνει με τα ανίψια του, ο Μαρκ Κάζινς, μεγάλος λάτρης της κινηματογραφικής ιστορίας, θυμάται ταινίες για παιδιά. Ανακαλύπτει συναισθήματα και καταστάσεις που μεγάλοι σκηνοθέτες έχουν καταγράψει στη μεγάλη οθόνη και με μία λυρική αφήγηση μάς ταξιδεύει στον κόσμο του ονείρου, στους πίνακες του Βαν Γκογκ, στα όνειρα και τις συγκρούσεις του παιδικού κόσμου. Και μάς καλεί να φέρουμε μαζί μας στην προβολή τον παιδικό εαυτός μας. Ο ίδιος στη Θεσσαλονίκη το έκανε: φορούσε ένα χέρι γορίλα, καθώς ο ανιψιός του τού είχε ζητήσει να ντύνεται γορίλας κάθε φορά που παρουσιάζει την ταινία σε κοινό.

Επόμενος Σταθμός: Ουτοπία

Ο Απόστολος Καρακάσης μπαίνει στο εργοστάσιο της ΒΙΟ.ΜΕ. στη Θεσσαλονίκη μετά το κλείσιμό του για να παρακολουθήσει το πώς εξελίσεται η απόφαση των εργατών να το καταλάβουν και να το λειτουργήσουν μόνοι τους. Πρόκειται για μία πικρή διαπίστωση: από την μία η επιμονή ορισμένων στο όνειρο, από την άλλη τα εμπόδια που τους θέτουν οι συνάδελφοί τους, η Πολιτεία που τους έχει αφήσει χωρίς βοήθεια, αλλά και η ίδια η έλλειψη τεχνογνωσίας δεν επιτρέπει στην επαναστατική αυτή πρωτοβουλία να ανθίσει. Ο Καρακάσης δεν κρύβει πράγματα από τον θεατή, περιγράφει την κατάσταση ως έχει δίνοντας βήμα και στους υπέρ και στους κατά του εγχειρήματος να εκφράσουν την άποψή τους. Στο τέλος, όμως, μένει μια πικρή γεύση για την Ουτοπία που δεν κατάφερε να γίνει πραγματικότητα…

Κάτω από την Ελιά

Το θέμα του ντοκιμαντέρ της Σταυρούλας Τόσκα παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον, αν και η ίδια η σκηνοθέτις υποπίπτει σε αρκετά λάθη, γυρίζοντάς το. Κάτω από μία ελιά στο νησί Τρίκερι είχαν θαφτεί τα ημερολόγια που έγραφαν οι γυναίκες πολιτικοί κρατούμενοι στη διάρκεια του εμφυλίου. Θέλοντας να ρίξει φως σε μία άγνωστη πτυχή της ιστορίας, η σκηνοθέτις συναντά αυτές τις γυναίκες που φυλακίστηκαν και βασανίστηκαν, ενώ παράλληλα επιθυμεί να ρίξει φως και στη δική της ιστορία που σχετίζεται με τη μαύρη αυτή σελίδα της ελληνικής ιστορίας. Η φόρμα του ντοκιμαντέρ είναι η κλασική φόρμα ενός ντοκιμαντέρ και ενδιαφέρον έχουν τα animation που χρησιμοποιούνται για την παρουσίαση κάποιων ιδιαίτερα σκληρών κομματιών των ιστοριών των γυναικών. Επίσης, ηλικιωμένες πλέον, οι γυναίκες αυτές είναι υπέροχες: δυναμικές, επαναστάτριες, αλλά και κλασικές γιαγιάδες που βγάζουν κέρασμα (και γέλιο). Οι ιστορίες τους, συναρπαστικές. Εάν κάτι κάνει κακό στο ντοκιμαντέρ είναι από τη μία η κακή ποιότητα της εικόνας (μοιάζει να μην είχε στόχο να προβληθεί στη μικρή οθόνη), καθώς και η αναφορά στον Αλέξη Τσίπρα ως πρωθυπουργό σε μία περίοδο που ήταν αρχηγός της αντιπολίτευσης (θα μπορούσε να πει ότι ο νυν πρωθυπουργός έδωσε τη συνέντευξη ως αρχηγός της αντιπολίτευσης), καθώς και κάποια στοιχεία που το κάνουν να πλατειάζει (όπως κάποια γεύματα στις επισκέψεις μνήμης στα νησιά Τρίκερι και Μακρόνησος).

Ένας Καλός Αμερικάνος

Θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί η 11η Σεπτεμβρίου; Γιατί απέτυχαν οι υπηρεσίες πληροφοριών των ΗΠΑ; Από πού ξεκινούν όλα όσα οδήγησαν στις αποκαλύψεις του Έντουαρντ Σνόουντεν για την NSA; Το ντοκιμαντέρ αφηγείται την ιστορία ενός από τους καλύτερους αποκρυπτογράφους των ΗΠΑ και μιας μικρής ομάδας στην NSA που ανακάλυψαν ένα επαναστατικό λογισμικό για την παρακολούθηση τρομοκρατών και τις δυσκολίες που αυτοί είχαν να αντιμετωπίσουν. Το ντοκιμαντέρ μοιάζει λίγο εκτός πραγματικότητας αυτή τη στιγμή και οι αναφορές του συνεντευξιαζόμενου στην προστασία του «Ελεύθερου Κόσμου» εν μέρει ενοχλούν. Επίσης, δεν γίνεται καμία αναφορά στην υπόθεση Σνόουντεν και υπάρχουν μικρές μόνο αναφορές για το πώς εξελίχθηκε η NSA. Αυτό που πάντως έχει ενδιαφέρον είναι το πώς αντέδρασε ο κρατικός μηχανισμός. Ιδανικό για τους συνωμοσιολόγους, αλλά όχι πολύ συναρπαστικό.