24ες Νύχτες Πρεμιέρας: Η τέχνη του δράματος
Το δράμα μεσουράνησε στις προβολές της Δευτέρας, με κύριο εκφραστή του, το πολυαναμενόμενο οικογενειακό δράμα Wildlife του Πολ Ντάνο και εξίσου άξιο εκπρόσωπο το ισλανδικό Ανάσα Ελευθερίας του διαγωνιστικού τμήματος. Στην ίδια νοοτροπία, αλλά με αμφιλεγόμενο αποτέλεσμα, κινήθηκε και το The Mountain.
Wildlife
Καλοζυγισμένο σκηνοθετικό ντεμπούτο του γνωστού ηθοποιού Πολ Ντάνο (Θα Χυθεί Αίμα, Little Miss Sunshine, Love & Mercy, Prisoners, Swiss Army Man), που συνυπογράφει και την προσαρμογή του σεναρίου στο βιβλίο του Ρίτσαρντ Φορντ. Ο Τζόε (Εντ Οξενμπουλντ), ένα δεκατετράχρονο αγόρι, στη Μοντάνα των 60s θα γίνει μάρτυρας της κατάρρευσης του -από όσα γνώριζε- ευτυχισμένου γάμου των γονιών του (Τζέικ Τζίλενχαλ και Κάρεϊ Μούλινγκαν). Έχοντας μόλις μετακομίσει στην περιοχή, ύστερα από συνεχείς αλλαγές τοποθεσιών, η οικογένεια του Τζόε δείχνει κεφάτη και γεμάτη αγάπη και ενέργεια για ένα φρέσκο ξεκίνημα. Δυστυχώς όμως αυτό ήταν μόνο η επιφάνεια της πραγματικότητας, καθώς η σχέση των γονιών του τα τελευταία χρόνια είναι προβληματική και αυτό με την πρώτη ευκαιρία θα βγει στην επιφάνεια. Αφορμή, η σύντομη απόλυση του πατέρα του από τη δουλειά του, γεγονός που θα τον ρίξει σε κατάθλιψη και άρνηση να αντιμετωπίσει ευθέως τη δύσκολη οικονομική κατάσταση που βρίσκονται. Η μητέρα θα αναλάβει πιο ενεργό ρόλο, αλλά θα έρθει σε καθημερινή σύγκρουση με τον άντρα της. Ακόμα κι ο Τζόε θα βρει μια βοηθητική δουλειά για να συνεισφέρει, ο πατέρας όμως μοιάζει βυθισμένος στον καναπέ που τον έχει εξορίσει η μητέρα του. Όταν τελικά θα αποφασίσει να κάνει μια κίνηση, αυτή θα είναι να αναλάβει μια επικίνδυνη δουλειά που θα τον κρατήσει μεγάλο διάστημα μακριά από το σπίτι. Η απουσία του θα πυροδοτήσει μια κρίση πανικού και επανάστασης στη μητέρα που θα αρχίσει να φέρεται αλλοπρόσαλλα μπροστά στον αποσβολωμένο γιο της.
Αν κάτι πρέπει να εκθειάσουμε πρώτο όσο αφορά τον σκηνοθέτη (εδώ) Πολ Ντάνο, αυτό είναι ο εξαιρετικός τρόπος που χειρίστηκε τους ηθοποιούς του, βγάζοντας τους τον καλύτερο εαυτό τους. Όντας και ο ίδιος ηθοποιός είναι νομίζω ξεκάθαρο το πόση προσοχή έδωσε στους ηθοποιούς του, την πρωταγωνιστική τριπλέτα της οικογένειας, αλλά και τον καρατερίστα Μπιλ Καμπ σε δεύτερο ρόλο, ενισχύοντας τις ερμηνείες τους. Το στήσιμο της σκηνοθεσίας είναι κυρίως πάνω στους βασικούς χαρακτήρες του, δίνοντας μας τρία στιβαρά ψυχογραφήματα των τριών διαφορετικών πόλων του δράματος, της πλευράς του αγοριού, της πλευράς της μητέρας και της πλευράς του πατέρα. Δεν είναι διόλου απίθανο να δούμε υποψηφιότητες για Όσκαρ ερμηνειών από αυτή την ταινία, ιδίως η Κάρεϊ Μούλινγκαν στο ρόλο της μάνας είναι εξαιρετική, δεν είναι καθόλου υπερβολή να πω ότι μας χαρίζει ίσως την καλύτερη ως τώρα ερμηνεία της (Shame, Ο υπέροχος Γκάτσμπυ, Μια Κάποια Εκπαίδευση, Σουφραζέτες). Πέραν του τρόπου που κινηματογραφεί τους ηθοποιούς του, ο Ντάνο δείχνει μια εντυπωσιακή (και ως σκηνοθετικό ντεμπούτο και για την ηλικία του) ωριμότητα, δίνοντας μια σταγόνα εναλλακτικής φρεσκάδας και έναν αέρα ανεξάρτητου σινεμά, στα ως τώρα χολιγουντιανά δράματα, όπως για παράδειγμα το, αντίστοιχης θεματολογίας, Revolutionary Road του Σαμ Μέντες με τους Λεονάρντο Ντι Κάπριο και Κέιτ Γουίνσλετ. Προσεγμένη φωτογραφία και μουσική συνθέτουν τις συμπληρωματικές πινελιές σε αυτό το αξιόλογο δράμα.
Αντώνης Γκούμας
Ανάσα Ελευθερίας
(Andid Edlilega / And Breathe Normally)
Από την παγωμένη Ισλανδία μας έρχεται αυτό το ζεστό κοινωνικό δράμα, που σφύζει ανθρωπιάς και κοινωνικού σχόλιου, πάνω στο μεταναστευτικό, την οικονομική κρίση, τον επαναπροσδιορισμό της οικογένειας και τη διαφορετικότητα.
Οι ζωές δυο γυναικών, μιας Ισλανδής ελέγκτριας διαβατηρίων και μιας πρόσφυγα από τη Γουινέα που προσπαθεί παράνομα να περάσει τα σύνορα ταξιδεύοντας προς τον Καναδά, θα συνδεθούν άρρηκτα μεταξύ τους. Η Λάρα είναι μια μητέρα ομοφυλοφιλικών σεξουαλικών προτιμήσεων, που προσπαθεί μόνη να αφήσει πίσω της το αμαρτωλό παρελθόν της στα ναρκωτικά και να μεγαλώσει σωστά το γιο της. Όσο καλή κι αν είναι η διάθεση της, τα οικονομικά της είναι άθλια και αν και πρόκειται να ξεκινήσει να εργάζεται ως ελέγκτρια στο αεροδρόμιο, κινδυνεύει άμεσα να βρεθεί με το παιδί της στο δρόμο. Από την άλλη, η Έλνταρ είναι μια γυναίκα που προσπαθεί να διαφύγει από την πατρίδα της νιώθοντας ότι η ζωή της κινδυνεύει άμεσα, μετά τη βίαιη δολοφονία της συντρόφου της, επειδή ήταν λεσβία. Η Έλνταρ συνταξιδεύει με την αδερφή και την κόρη της. Όμως στον έλεγχο των διαβατηρίων πέφτει πάνω στην μαθητευόμενη Λάρα, που από υπερβάλλον ζήλο παρατηρεί ότι το διαβατήριο της είναι πλαστό. Η συνάντηση των δυο γυναικών όμως δεν θα σταματήσει εκεί καθώς η μια υπαίτιος της δυστυχίας της άλλης, θα συνεχίσουν να πέφτουν η μια πάνω στην άλλη, με τη ζωή να παίζει περίεργα παιχνίδια.
Είναι αξιοσημείωτο πόσο καλά κρατά τις ισορροπίες αυτό το σενάριο, διατηρώντας ζεστό το ενδιαφέρον, το δράμα και το σχόλιο, αποφεύγοντας ταυτόχρονα να γίνει διδακτικό ή να υποπέσει σε εκπτώσεις και ευκολίες. Ακόμα και η σεναριακή «συγκυρία» ή «συνθήκη», η σύμπτωση να είναι και οι δυο λεσβίες γυναίκες, μόνες με παιδί, τελικά δεν είναι ευκολία, ούτε χρησιμοποιείται για να προσδώσει κάτι το ερωτικό ανάμεσα στις δυο γυναίκες. Η ταινία δεν στοχεύει καθόλου εκεί, αντίθετα θέλει να τις αντιπαραβάλει δημιουργικά, τη μια ως καθρέφτισμα της άλλης, ενώ και οι δυο χαρακτήρες θα κληθούν κατά τη διάρκεια της ταινίας να κάνουν την υπέρβαση, να τείνουν ένα χέρι βοηθείας η μια στην άλλη. Σε δεύτερο επίπεδο η ταινία μοιάζει να στρέφει το βλέμμα της σε κάθε ευρωπαίο θεατή, αναζητώντας τη δική του υπέρβαση ανθρωπιάς, ένα μικρό βήμα κατανόησης πέραν των νόμων, που θα βοηθήσει να σηκωθεί η μπάρα των συνόρων του σεβασμού στον άνθρωπο και της πολυεθνικότητας.
Αντώνης Γκούμας
Το Βουνό
(The Mountain)
O Ρικ Άλβερσον (Entertainment) σκηνοθετεί τον Τάι Σέρινταν (Ready Player One) στον ρόλο ενός νεαρού που έχοντας χάσει τον πατέρα του ακολουθεί έναν γιατρό που κάνει λοβοτομές και ηλεκτροσόκ σε ένα ταξίδι στις ψυχιατρικές κλινικές της αμερικανικής ενδοχώρας. Μπορεί Το Βουνό να έχει παρομοιαστεί με τις ταινίες των Ρόι Άντερσον και Γιώργου Λάνθιμου, αλλά η ταινία του Άλβερσον δεν διαθέτει το χιούμορ των δύο προαναφερθέντων σκηνοθετών. Υπάρχουν κάποια ψήγματα σαρκασμού, τα οποία εκφράζονται μέσα από τον εξαιρετικό Τζεφ Γκόλντμπλαμ σε έναν ρόλο που μοιάζει να έχει γραφτεί ειδικά για εκείνον, ωστόσο αυτό δεν αρκεί για να πείσει τον θεατή ότι η ταινία έχει κάτι ουσιαστικό να πει.
Ο Τάι Σέρινταν ερμηνεύει τον Άντι, έναν νεαρό που έχει αποξενωθεί από τη μητέρα του, η οποία νοσηλεύεται με κατάθλιψη. Ο πατέρας του δεν τον αφήνει να την δει, αλλά μετά τον θάνατο του τελευταίου ο Άντι δεν θα ξεκινήσει ένα ταξίδι για να τη βρει -όπως θα περίμενε κανείς-, αλλά θα ακολουθήσει τον μυστηριώδη δόκτορα Γουάλας Φάινς, έναν γυναικά γιατρό, σε ένα ταξίδι στην αμερικανική ενδοχώρα, φωτογραφίζοντάς τον την ώρα που πραγματοποιεί λοβοτομές ασθενών ή ηλεκτροσόκ.
Ο διευθυντής φωτογραφίας Λορέντζο Χάγκερμαν χρησιμοποιεί «ξεπλυμένα» χρώματα, κάνοντας το περιβάλλον των ψυχιατρείων ακόμα πιο αποστειρωμένο και θλιβερό. Η μουσική του Ρόμπερτ Ντον είναι υπνωτιστική, αλλά στη συγκεκριμένη ταινία η χρήση της κουράζει εν μέρει τον θεατή. Η κούραση του θεατή εντείνεται όσο περνάει η ώρα γιατί αυτό το παράξενο road trip δεν φαίνεται να οδηγεί πουθενά. Ο κεντρικός χαρακτήρας βυθίζεται όλο και βαθύτερα σε έναν εφιάλτη χωρίς νόημα και εκεί που θα περίμενες η παρουσία του Γκόλντμπλαμ να απογειώσει το τελευταίο μέρος της ταινίας, αυτός ξαφνικά βγαίνει από το πλάνο και μένουμε με τον Ντενί Λαβάντ στον ρόλο του Τζακ, του πατέρα μιας νεαρής κοπέλας στην οποία ο δρ. Γουάλας κάνει ηλεκτροσόκ σε ένα υποκριτικό παραλήρημα που έχει ως αποτέλεσμα την εξουθένωση και τον εκνευρισμό του θεατή.
Αγγελική Στελλάκη
