54ο ΦΚΘ: Ανασκόπηση Πέμπτης

Η Βαλέρια Γκολίνο ήταν το πρόσωπο της χτεσινής ημέρας στη Θεσσαλονίκη: Η ελληνοϊταλίδα ηθοποιός και σκηνοθέτης βρέθηκε στην Ελλάδα, προκειμένου να παρουσιάσει την ταινία της Μέλι, η οποία προβλήθηκε στο πλαίσιο του 54ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Η ταινία που ασχολείται με το θέμα της ευθανασίας είναι και υποψήφια για το βραβείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Lux. Μία ακόμα ταινία που ξεχωρίσαμε είναι το Χάλια Μαλλί από τη Βενεζουέλα.

Χάλια Μαλλί

Μία από τις δυνατές ταινίες του διαγωνιστικού προγράμματος. Ο Τζούνιορ είναι ένα 9χρονο αγόρι με μπούκλες. Το μόνο που θέλει είναι να ισιώσει τα μαλλιά του για να μοιάζει με τραγουδιστή. Η μητέρα του φοβάται ότι αυτό δείχνει τάσεις ομοφυλοφιλίας, ενώ η γιαγιά του υποδαυλίζει τη συμπεριφορά του, ασκώντας τις δικές της πιέσεις. Ο Τζούνιορ θα βρεθεί ανάμεσα στους φόβους, τις προσδοκίες και τις αδυναμίες αυτών των δύο γυναικών. Πρόκειται για μία απλή και συγκινητική ιστορία από τη Βενεζουέλα. Η σκηνοθέτιδα Μαριάνα Ρονδόν δεν κρίνει τους ήρωές της, απλά τους παρακολουθεί. Από την μονίμως κουρασμένη και οργισμένη μητέρα, στην επιμονή του Τζούνιορ να κάνει τα πάντα για να έχει ωραία μαλλιά, αυτή η ιστορία μιλά για μία κοινωνία όπου η αποδοχή είναι δύσκολη. Κι ενώ όλοι όσοι βρίσκονται γύρω από τον Τζούνιορ θέλουν να του προβάλλουν ρόλους, ο ίδιος θέλει μόνο να έχει ωραία μαλλιά –μόνο αυτό. Από την αρχή, η Ρονδόν δείχνει ότι αυτή είναι μόνο μία από τις ιστορίες που εξελίσσονται στα μικροσκοπικά διαμερίσματα της Βενεζουέλας. Ο Τζούνιορ και η καλύτερη φίλη του παρατηρούν από το μπαλκόνι τους γείτονες, προσπαθώντας να ανακαλύψουν κάτι από τις δικές τους ιστορίες. Παράλληλα με την υπόθεση παρακολουθούμε εμμέσως το θέμα της ασθένειας του Ούγκο Τσάβες. Πρόκειται για μία έξυπνη κριτική (ειδικά στο σημείο που αναφέρεται στο ξύρισμα των μαλλιών από οπαδούς του προέδρου της Βενεζουέλας). Μια μάλλον σκληρή, αλλά ρεαλιστική ιστορία που έχει την τύχη να διαθέτει έναν χαρισματικό πρωταγωνιστή (τον Σάμουελ Λανγκ).

Τάιλερ

Μέλι

Μέχρι ποιου σημείου δικαιούμαστε να το παίζουμε Θεοί; Δικαιούμαστε να ορίσουμε πότε θα πεθάνουμε; Μόνο η ασθένεια δικαιολογεί την υποβοηθούμενη αυτοκτονία; Η ταινία της Βαλέρια Γκολίνο θέτει όλα αυτά –και άλλα πολλά- ερωτήματα στην ταινία της, Μέλι, η οποία είναι και υποψήφια για το βραβείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Lux. Μία νεαρή Ιταλίδα βοηθά ανθρώπους που υποφέρουν να φύγουν από τη ζωή. Οι πεποιθήσεις της, όμως, θα κλονιστούν όταν συναντά έναν ηλικιωμένο άνδρα που της ζητά να φύγει από τη ζωή, αν και δεν πάσχει από κάποια σοβαρή ασθένεια. Με ματιά ανθρώπινη, μία εξαιρετική πρωταγωνίστρια (την Τζασμίν Τρίνκα), ωραίες μουσικές επιλογές και ανοιχτές απαντήσεις.

Η ελληνοϊταλίδα σκηνοθέτις και ηθοποιός βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη, όπου μίλησε για τη νέα της ταινία. «Δεν ήθελα να είναι ιδεολογική, αλλά μια ταινία για τον άνθρωπο, με όλες τις αμφιβολίες που μπορεί να έχει για το θέμα» είπε. Η δημιουργός παραδέχθηκε ότι η ευθανασία είναι ένα δύσκολο θέμα, ιδιαίτερα σε χώρες όπως η Ιταλία και η Ελλάδα, όπου η Εκκλησία παίζει σημαντικό ρόλο. Υποστήριξε τα τις ταινίες με χαμηλό μπάτζετ, λέγοντας: «Οι δύσκολες ταινίες πρέπει να γίνονται με λίγα λεφτά στην Ευρώπη. Αλλιώς δεν γίνονται καθόλου».

Τάιλερ

Όταν σε είδα

Ιορδανία 1967. Παλαιστίνιοι πρόσφυγες ζουν σε έναν καταυλισμό και περιμένουν να επιστρέψουν στα σπίτια τους. Ο 11χρονος Ταρέκ αρνείται να δεχθεί τη ζωή του στον καταυλισμό και αισθάνεται την ανάγκη να γυρίσει στο σπίτι του. Θα αψηφήσει τους κινδύνους για να το κάνει. Η ταινία χωρίζεται ουσιαστικά σε δύο μέρη (στον καταυλισμό και στο στρατόπεδο των ανταρτών). Αυτό δεν την βοηθά να αναπτυχθεί σε ένα ενιαίο σύνολο, ενώ δεν την βοηθά και το γεγονός ότι υπάρχουν στιγμές που οι πράξεις του αγοριού φαντάζουν μάλλον απίθανες για ένα αγόρι της ηλικίας του. Έχει την τύχη, όμως, να διαθέτει έναν χαρισματικό πρωταγωνιστή που φωτίζει την οθόνη. Η σκηνοθέτιδα Ανμαρί Τζασίρ γύρισε την ταινία με ελληνική βοήθεια, καθώς συμπαραγωγός ήταν η Faliro House Productions, ενώ η ταινία είχε διακριθεί και στο τμήμα Crossroads του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.

Τάιλερ

Τα χειρόγραφα δεν καίγονται

Η σημασία της ταινίας έγκειται στο γεγονός ότι είναι η πρώτη ιρανική ταινία που μιλά ανοιχτά και έξω από τα δόντια για το τι ακριβώς συμβαίνει στο Ιράν με τις διώξει και τη λογοκρισία των κινηματογραφιστών. Παρακολουθούμε, παράλληλα, την ιστορία τριών συγγραφέων (ένας από τους οποίους αποτελεί αποκύημα της φαντασίας ενός από τους άλλους δύο). Οι συγγραφείς προσπαθούν να καταγράψουν ένα αποτυχημένο δυστύχημα που θα είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο δεκάδων διανοουμένων, την ώρα που το καθεστώς προσπαθεί να πάρει στα χέρια του τα χειρόγραφα και ένας από τους απαγωγείς έχει τον μικρό του γιο στο νοσοκομείο. Ο Μοχάμαντ Ρασούλοφ αναφέρεται στις δολοφονίες και τις διώξεις συγγραφέων, διανοουμένων και ακτιβιστών το διάστημα 1988-1998. Δεν περπατά νυχοπατώντας γύρω από το ζήτημα, αλλά αναφέρεται ξεκάθαρα σε αυτό. Την ώρα που οι ελπίδες εξαιτίας του νέου μετριοπαθούς προέδρου είναι ιδιαίτερα αυξημένες –αλλά ο Τζαφάρ Παναχί εξακολουθεί να βρίσκεται σε κατ’ οίκον περιορισμό και ο Ρασούλοφ εξακολουθεί να απαγορεύεται να γυρίζει ταινίες- η οθόνη σβήνει σε μαύρο. Η αναφορά των συντελεστών στους τίτλους τέλους απαγορεύεται για την ασφάλειά τους.

Τάιλερ

Ι Used to be Darker

Ένα ζευγάρι μουσικών είναι στη διαδικασία χωρισμού όταν στο σπίτι τους δέχονται απρόσμενα την νεαρή βόρειο-Ιρλανδή ανιψιά τους και την κόρη τους που επιστρέφει από τον πρώτο της χρόνο στο κολέγιο. Αυτή η ταινία ειλικρινά δεν βρίσκω το λόγο που βρέθηκε στο φετινό φεστιβάλ. Παρόλο που άκουσα καλά σχόλια από ορισμένους κριτικούς πάλεψα να βρω κάποιο καλό στοιχείο. Ίσως το ότι λένε ένα-δυο καλούτσικα τραγουδάκια, αν και αυτά τα παρατραβάνε ανούσια. Βασικό πρόβλημα υπάρχει στο σενάριο και στο τι θέμα ήθελε ο σκηνοθέτης να παρουσιάσει. Σενάριο; Δεν θα σταθώ καν στο πόσα κενά έχει το σενάριο και θα προχωρήσω παρακάτω. Σίγουρα δεύτερος έρχεται ο χάλια ήχος. Πραγματικά πρέπει κάποιος να τους συστήσει έναν καλό ηχολήπτη κι έναν μπούμαν της προκοπής! Είμαι σίγουρος ότι αν σας πω ότι και η χρωματική παλέτα της ταινίας είχε πρόβλημα δεν θα εκπλαγείτε. Πολλά εσωτερικά πλάνα είναι υποφωτισμένα, ενώ πέτυχαν να τρεμοπαίζει η κάμερα και σε σταθερά πλάνα, τα οποία και δεν ξαναγύρισαν, ίσως στα πλαίσια της φυσικότητας του έργου! Δεν θα ασχολούμουν με όλα  αυτά αν είχαμε κάποιες αξιοπρεπείς ερμηνείες από κάποιον από τους τέσσερις βασικούς πρωταγωνιστές, ιδίως την νεαρή ανιψιά που έχει τον κυρίως ρόλο. Δυστυχώς η κοπέλα δείχνει ανέκφραστη σε συναισθήματα, ενώ την ιρλανδέζικη προφορά της μια την χάνει και μια την βρίσκει.  Ο λόγος που το μικρό κορίτσι στέκεται μπροστά στον καθρέφτη και μας αποκαλύπτει το στήθος του μέχρι στιγμής παραμένει άγνωστος, εκτός αν θέλει να ακολουθήσει τον κανόνα ότι κάθε ‘κουλτουριάρικη’ ταινία πρέπει να έχει και λίγο γυμνό. Από τους τέσσερις αν διασώζεται κάπως κάποιος σε υποκριτικές ικανότητες είναι η μάνα, η οποία και σαν τραγουδίστρια στέκεται αξιοπρεπώς.

Gimli