57ο ΦΚΘ: Ημέρα αφιερωμένη στο ελληνικό σινεμά η Πέμπτη

Αφιερωμένη στο ελληνικό σινεμά ήταν η Πέμπτη στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Αρκετές από τις ελληνικές ταινίες του Φεστιβάλ προβλήθηκαν, με την Ηρώ-Ελένη Μπέζου να έχει διπλή συμμετοχή, πρωταγωνιστώντας στα Όντως Φιλιούνται; και Afterlov, ενώ σε συνέντευξη Τύπου η ΕΡΤ αναφέρθηκε στην κινηματογραφική της πολιτική για το ελληνικό σινεμά που αφορά την απόδοση του 1,5% στην ελληνική παραγωγή (ήδη έχουν δοθεί περισσότερα από 3 εκατ. ευρώ, ενώ θα δοθούν φέτος άλλα 1,3 εκατ.ευρώ σε ελληνικές ταινίες). Την ίδια στιγμή, ενθαρρυντική είναι η στήριξη σε ντοκιμαντέρ και μικρού μήκους ταινίες (μέσα από το πρόγραμμα Μικροφίλμ).

Φυσικά, η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ παρέμενε και την Πέμπτη το επίκαιρο θέμα συζήτησης ανάμεσα σε δημοσιογράφους και σκηνοθέτες, ενώ δεν έλειψαν και τα πειράγματα στον Αλέξανδρο Βούλγαρη (the Boy) που η πρεμιέρα της νέας ταινίας του «Νήμα» συνέπεσε με αυτή τη μέρα. Η ημέρα έκλεισε με τρια πάρτι, τη λάτιν βαρδιά στην Αποθήκη Γ, την μάζωξη στο Rover και το ξέφρενο γλέντι μέχρι πρωίας στο Coo, όπου συντελεστές, κριτικοί και θεατές διασκέδασαν μαζί και έγιναν μια μεγάλη παρέα.

Ας περάσουμε να δούμε και τις ταινίες της ημέρας:

Όντως Φιλιούνται;

Μία από τις πιο γλυκές ελληνικές ταινίες που είδαμε στο Φεστιβάλ το «Όντως Φιλιούνται;» του Γιάννη Κορρέ θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως μία εναλλακτική ρομαντική κομεντί. Συναντήσεις και συζητήσεις, διάθεση ειρωνίας, καβγάδες, μπελάδες και παιδικά αστεία (που λέει και το τραγούδι) σε μία τρυφερή ταινία για τις ερωτικές σχέσεις στη σύγρονη Αθήνα. Τίποτα δεν λύνεται εξολοκλήρου για τον ήρωα και την ηρωίδα και μένει ένα αναπάντητο ερώτημα για το εάν όντως φιλιούνται. Θα σας κάνει να γελάσετε ή να χαμογελάσετε, και θα μπορούσε να θεωρηθεί το δικό μας, εντελώς ελληνικό αντίστοιχο του mumblecore.

Afterlov

Παρόμοιας «λογικής» με το «Όντως Φιλιούνται;» το Afterlov αναφέρεται και αυτό σε ένα ζευγάρι (πρώην εδώ) που δεν ξέρει ακριβώς πώς και εάν μπορεί να είναι μαζί. Αντλώντας έμπνευση (και χαρακτήρες) από μικρού μήκους ταινία του, ο Στέργιος Πάσχος βάζει τους δύο ήρωες, τη Σοφία και τον Νίκο σε έναν κλειστό χώρο για να ανακαλύψουν τους λόγους για τους οποίους χώρισαν (τουλάχιστον αυτό επιθυμεί εκείνος). Η ταινία μοιράζεται με το «Όντως Φιλιούνται;» και την πρωταγωνίστρια, Ηρώ Μπέζου σε ρόλο πάλι μιας δυναμικής γυναίκας σε μπερδεμένη ερωτική κατάσταση. Ενδιαφέρουσα ιδέα, πολύ δουλειά στους διαλόγους και στις ατάκες, αν και την αίσθηση αυτοαναφοράς της ταινίας (με το μπουμ να πέφτει στην εικόνα την βρήκα μάλλον υπερβολική).

Nocturne

Όπως γίνεται συχνά με τις πρώτες ταινίες, έτσι κι εδώ υπάρχουν πολύ καλά δείγματα και σημεία, μια ταινία που θα μπορούσε ακόμα και να απογειωθεί –τουλάχιστον φεστιβαλικά, αλλά με αρκετά προβληματάκια –κυρίως σεναριακά που την κρατούν χαμηλότερα. Διαθέτει ωραία φωτογραφία και αρκετά καλές ερμηνείες, δε θα ήθελα να ξεχωρίσω κάποιον, επειδή ακριβώς η πολυεθνικότητα λειτουργεί υπέρ της, από την απολαυστική βαριά ουαλέζικη προφορά του Τίλι (τι κι αν αρχικά ήθελαν σκωτσέζο στο σενάριο ε;) στην πειστική προφορά της Λένα Παπαλιγούρα, τα βαθιά υγρά μάτια του Σάσα Αλεξάντερ. Αλλά δε καταφέρνει να χτίσει ενιαία ατμόσφαιρα, είτε κλειστοφοβική, είτε ονειρική, είτε θρίλερ, τραβάει προς κάποιες κατευθύνσεις αλλά λίγο αναποφάσιστα και τελικά μένει κάπου στη μέση, ενώ έχει τα θεματάκια της και στον ήχο. Παρόλα αυτά είναι τουλάχιστον ενθαρρυντικό ως πρώτο δείγμα γραφής για τον Κωνσταντίνο Φραγκόπουλο, αποτελώντας την πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία.

Η Γέννηση ενός Έθνους

Ο Νέιτ Πάρκερ γράφει, σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί στην πραγματική ιστορία μιας εξέγερσης μαύρων στην Αμερική πριν από τον Εμφύλιο Πόλεμο. Ένας Αφροαμερικανός πάστορας, σκλάβος σε φυτεία στις ΗΠΑ βλέπει γύρω του τους άλλους Αφροαμερικανούς να υποφέρουν. Αποφασίζει να ανάψει τη σπίθα της εξέγερσης, μιας εξέγερσης που θα καταλήξει να πνιγεί στο αίμα. Η πορεία της ταινίας υπήρξε ένα τεράστιο rollercoaster: από τον θρίαμβο στο Σάντανς και τις συζητήσεις για οσκαρική πορεία, μέχρι το σκάνδαλο που ξέσπασε γύρω από τον πρωταγωνιστή και σκηνοθέτη. Η Γέννηση Ενός Έθνους (ο τίτλος είναι μία ξεκάθαρη αναφορά στην ταινία του Γκρίφιθ) είναι καλογυρισμένη και γεμάτη ένταση, έχει όμως άλλα προβλήματα: ηρωοποιεί έναν χαρακτήρα προβληματικό, δικαιολογώντας -καθώς τον μετατρέπει σε ήρωα- τη βία και τη σφαγή. Όχι, δεν θα ήταν αυτή η κατάλληλη ταινία να κερδίσει Όσκαρ σε μία χρονιά φυλετικών εντάσεων στις ΗΠΑ και με τον Τραμπ εκλεγμένο πρόεδρο.

Είμαστε η Σάρκα (We Are the Flesh)

Αντισυμβατικό μεξικάνικο αισθησιακό θρίλερ. Τι σημαίνει αυτό, θα ρωτήσετε. Φανταστείτε μια ειλικρινή μίξη του Love του Γκασπάρ Νοε με το Under the Skin… Κι αν σε αυτά μπορεί να βρήκατε σημεία δήθεν, εδώ αυτά δεν υπάρχουν, αντίθετα υπάρχει έντονη πρόκληση, υπόγειο χιούμορ αλλά και μια ιδιόμορφη ποιήση. Ένας άστεγος, διαβολάκος μένει μόνος σε ένα εγκαταλελειμενο κτίριο. Δυο έφηβα αδέρφια, ένα αγόρι κι ένα κορίτσι μπαίνουν στο χώρο του, ψάχνοντας καταφύγιο. Μαζί θα κατασκευάσουν μια σπηλιά-μήτρα. Καθώς προχωρά η κατασκευή ο άντρας βάζει τον σεξουαλικό πειρασμό στο μυαλό των δυο παιδιών και θα τα παρασύρει να υπακούν στους νόμους της σάρκας και όχι της λογικής. Έντονη αλληγορία, αλλά και παιχνιδιάρικη σεξουαλική διάθεση, στοιχεία διάχυτα στο νέο μεξικάνικο σινεμά, που σαν κουλτούρα είναι και πιο απελευθερωμένο στο σεξ, στους νεκρούς ή θρησκευτικά θέματα. Κάποιου μπορεί να ενοχλήσουν κάποιες ερωτικές σκηνές που αγγίζουν το πορνό ή η παρεκκλίνουσα ερωτική έλξη δυο αδερφών. Όμως στη μετά-ταμπού εποχή, το έργο είναι περισσότερο μια ελεύθερη απόδωση του σύγχρονου Αδάμ και Εύας, με το διαβολάκο σε ρόλο φιδιού της σύγχρονης κοινωνίας και διαθέτει πολύ ωραία σκηνοθεσία, acid πειραματισμούς και ωραία μουσική, κάνοντας την θέαση αρρωστημένα διασκεδαστική, σίγουρα κινηματογραφική εμπειρία.

Μπάχαλο (Shambles)

Καθόλη τη διάρκεια της προβολής αυτής της γαλλοκαναδέζικης ταινίας σκεφτόμουν πόσο κοντά στο δικό μας σινεμά είναι, πως θα μπορούσε να είναι ελληνική, σαν ασπρόμαυρη εκδοχή του Μικρού Ψαριού του Οικονομίδη, με το Μουρίκη στο ρόλο του μεγάλου αδερφού, με τον οποίο μοιάζουν και εμφανισιακά. Ντράμερ ροκ συγκροτήματος γουστάρει τη μπασίστρια, γκόμενα του κιθαρίστα φίλου του και αρχηγού της μπάντας, δουλεύει σε εργοστάσιο για τα προς το ζειν, αλλά μπλέκει και με συμμορία ναρκωτικών που χρωστά λεφτά. Τούνελ, ναρκωτικά, αδερφική -όχι απαραίτητα αγάπη, αλλά συναίσθηση κι αλληλεπίδραση. Θαμπή ασπρόμαυρη φωτογραφία, αλλά και μερικά σημεία χωρίς διαλόγους που καταφέρνουν να πουν αρκετά. Είναι ένα σιωπηλό φιλμ, με βάναυση εισροή ήχων, μουσικής ή ήχους μηχανών. Διαθέτει ωραία κινηματογράφιση της έντασης του ήρωα, έχει ένα στιλ και μια ενδιαφέρουσα ανατροπή προς το τέλος, φέρει όμως κι αυτό προβληματάκια και ατέλειες που έχουν οι δουλειές νεοφώτιστων σκηνοθετών.

Τζιγκ, Το Ρομπότ (They Call me Jeeg Robot)

Μικροκακοποιός που κινδυνεύει η ζωή του πέφτει σε χημικά απόβλητα και αποκτά υπεράνθρωπες δυνάμεις. Χιούμορ αλλά και ωραία εφέ από την Ιταλία, σε μια παρωδία ταινίας υπερηρώων, που ίσως θα ταίριαζε περισσότερο σε προβολές που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε στις Νύχτες Πρεμιέρας, παρά στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και βρίσκεται στο πρόγραμμα στα πλαίσια του νέου αέρα που φυσά στο φεστιβάλ. Ωραίες ερμηνείες από τους πρωταγωνιστές Κλαούντιο Σάνταμαρια, Λουκά Μαρινέλι, Ιλένια Παστορέλι, σε ρόλους που δε τους έχουμε συνηθίσει και σκηνοθεσία με ενδιαφέρον, αν και χάνει τους ρυθμούς της, ακολουθώντας περισσότερο φεστιβαλικές αργές νόρμες, ενώ μια κόμικ προσέγγιση θα ταίριαζε σαφώς περισσότερο. Το χιούμορ κάποιες φορές δουλεύει κάποιες όχι, το σενάριο μπαλατζάρει ανάμεσα σε ρεαλισμό και φανταστικό, αλλά ο Μαρινέλι παρουσιάζει μια ωραία καρικατούρα Τζόκερ.

Ακολουθούν κείμενα για ταινίες που προβλήθηκαν και σε προηγούμενες ημέρες του φεστιβάλ:

Νήμα

Ενδιαφέρουσα η νέα ταινία του Αλέξανδρου Βούλγαρη, Νήμα. Επιμένοντας στο πειραματικό σινεμά, ο The Boy έκανε μία ταινία για τη σχέση μιας μητέρας με έναν γιο (και τους δύο ρόλους τούς ερμηνεύει η Σοφία Κόκκαλη) σε μία δυστοπική κοινωνία με αρκετά στοιχεία από Ελλάδα. Η μητέρα, η Νίκη, αποτελεί κεντρική φιγούρα των Επαναστατών που μάχονται κατά της Δικτατορίας. Γεννάει έναν γιο που θα τον ονομάσει Λεφτέρη για να της θυμίζει ότι είναι ελεύθερη -όπως λέει. Θα συλληφθεί και θα βασανιστεί και η αντιστασιακή της δράση θα την εμποδίσει από το να είναι η μητέρα που θα ήθελε να είναι. Αρκετά χρόνια αργότερα ο γιος της έχει μεγαλώσει. Η Δικτατορία έπεσε, αλλά μία νέα κατάσταση επικρατεί: η κοινωνία του Καθρέφτη. Ο Λεφτέρης δεν μπορεί να κόψει το νήμα που συνδέει τον ίδιο με τη μητέρα του. Συμβολική και με μεγάλο εικαστικό ενδιαφέρον, η ταινία του Βούλγαρη σίγουρα δεν είναι μία ταινία για όλους. Παρά τα προβλήματα και τις εμμονές της, έχει την τύχη να αναδεικνύει το τεράστιο ταλέντο της Σοφίας Κόκκαλη. Θεωρώ ότι οποιαδήποτε άλλη πρωταγωνίστρια δεν θα κατάφερνε να αγγίξει τους δύο κεντρικούς χαρακτήρες της ταινίας.

Η Πιο Ευτυχισμένη Μέρα του Όλλι Μάκι

Η ταινία του Φιλανδού Γιούχο Κουοσμάνεν που κέρδισε το μεγάλο βραβείο στο τμήμα Ένα Κάποιο Βλέμμα του Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών είναι ένας ύμνος στην προσωπική ευτυχία έναντι του επαγγελματικού θριάμβου. Ο Όλλι Μάκι ετοιμάζεται να αγωνιστεί για τον παγκόσμιο τίτλο στην κατηγορία φτερού στο μποξ. Είναι έτοιμος για τον αγώνα, όμως υπάρχει ένα «πρόβλημα»: αισθάνεται ερωτευμένος με τη Ράγια. Ο προπονητής του αντιδρά και του ζητά να συγκεντρωθεί, την ώρα που σπόνσορες και ο λαός της Φινλανδίας περιμένει πολλά από αυτόν. Με ασπρόμαυρη φωτογραφία, η ταινία χτίζει έναν ενδιαφέροντα χαρακτήρα και έχει ένα γλυκό φινάλε που θυμίζει ότι η «αποτυχία» έχει πολλές όψεις.

Lady Macbeth

Βασισμένο σε νουβέλα του Νικολάι Λέσκοβ, το φιλμ του Ουίλιαμ Ολντρόιντ (ντεμπούτο στο σινεμά ενός θεατρικού σκηνοθέτη) αφηγείται την ιστορία μιας νεαρής κοπέλας που αναγκάζεται από την οικογένειά της να παντρευτεί έναν μεγαλύτερό της και σκληρό άντρα. Ερωτεύεται έναν υπηρέτη και είναι αποφασισμένη να κάνει τα πάντα προκειμένου να επιτύχει τον στόχο της. Η κεντρική ηρωίδα της ταινίας εμπνέεται φυσικά από τη Lady Macbeth. Η κεντρική ηρωίδα της ταινίας (την ερμηνεύει υπέροχα η Φλόρενς Πάου) είναι μία γυναίκα που μοιάζει να αψηφά κάθε είδος κοινωνικής υποχρέωσης: ένα ελεύθερο πλάσμα που δεν μοιάζει να ενδιαφέρεται για το τι θα πει ο σύζυγός της ή ο κόσμος. Ένα πλάσμα αποφασισμένο να απελευθερωθεί από την εποχή του ακόμα και αν αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να προβεί σε ανομολόγητες πράξεις.