Ανατολίτικη Δαντέλα

Σκηνή πρώτη: πυκνό σκοτάδι, οριζόντια σχισμή που φωτίζεται κατά διαστήματα απ΄το φυσικό φως, καθώς ένα κάλυμμα ανασηκώνεται για να πέσουν μέσα της μικροαντικείμενα…
Ο κόσμος μέσα και πίσω από μία μπούργκα;
Αν θέλετε να απολαύσετε μία εντελώς πρωτότυπη ψυχολογικο-φεμινιστικο-κοινωνιολογική προσέγγιση του σύγχρονου Ιρανού ανθρώπου, επιβάλεται να δειτε την ταινία του Asghar Farhadi Darbareye Elly( About Elly) . Mία έξοχη κινηματογραφική απεικόνιση μίας παρέας Ιρανών, άντρες, γυναίκες και 3 ανήλικα παιδιά, οι οποίοι αποφασίζουν να περάσουν το Σαββατοκύριακο κοντά στη θάλασσα. Το τέλεια κοινότοπο σκηνικο για να συμβεί η τραγωδία. Η οποία συμβαίνει , και η αιτία της είναι δύο λέξεις: γυναικεία χειραφέτηση.
Πότε φανερώνεται η αλήθεια και ο μυστικος συσχετισμός δυνάμεων στις διαπροσωπικές σχέσεις; Μα φυσικά οταν κάτι στραβώσει, όταν πλακώσει η κρισάρα και πρέπει να ληφθούν αμέσως αποφάσεις. Τότε, ο τρυφερός και τσαχπίνης σύζυγος, χειροδικεί ενάντια στη σύζυγό του και της φωνάζει “κάτσε κάτω! με ρώτησες εμένα; πήγαινε μέσα”. Τότε φαίνεται πόσο βαθιά ριζωμένος στους άντρες είναι ο φόβος για τηη γυναίκα, η νοοτροπία του αφέντη και η διάθεση ελέγχου τους. Η ταινία είναι εξαιρετική σε όλα της- σκηνοθεσία, μουσική και κυρίως και πάνω απ΄όλα, σε ερμηνείες. Ξεχώρισα την πανέμορφη Golshifteh Farahani (Sebideh,είναι η ηθοποιός που περιέθαλπε τον Λεονάρντο ντι Καπριο στο Body of Lies, αν θυμάστε), η οποία ειναι απερίγραπτα πειστική, άλλωστε είναι Ιρανή, όπως ολοι τους, και ξερει απο πρώτο χερι φαντάζομαι τι σημαίνει να εισαι γυναίκα στο ιρανικο καθεστώς… Εννοείται πως και οι υπόλοιποι ηθοποιοί, και η πέτρα της συμφοράς, η Elly που την υποδύεται η επίσης πανέμορφη Taraneh Alidoosti ειναι αξιομνημόνευτοι. Σημαντικοτατη λεπτομέρεια που διατρέχει σαν βρόχος όλη την ταινία, και θέλω να πιστεύω εξυπηρετουσε καθαρά σεναριακούς σκοπούς και δεν αποτελούσε αποτέλεσμα έξωθεν επιβολών, ειναι η κραυγαλέα ενδυματολογική διαφοροποίηση των μετεχόντων: οι άντρες με τα κοντομάνικά τους, τα τσιγαράκια τους, απολαμβάνουν τον ήλιο και τον αέρα στο δέρμα τους, οι γυναίκες όμως, ΠΑΝΤΟΥ και σε ΚΑΘΕ περίσταση, εμφανίζονται με καλυμμένο το κεφάλι και το σώμα τους. Και δεν απαλύνεται το αποτέλεσμα απ΄τις ανταύγιες προοδευτισμού, τουτέστιν η ικανότητα οδήγησης που επιδεικνύουν και το οτι αντιμιλουν στους άντρες, δικους τους, ή αγνώστους. Ο σκοταδισμός, φασισμός και απύθμενος σεξισμός του ιρανικού καθεστώτος που επιβάλλει ,είτε τρως, είτε πλένεσαι, είτε κατουράς είτε παίζεις βόλεϋ στην λιακάδα και γίνεσαι μούσκεμα στον ιδρώτα, να ζεις με κρυμμένο το κορμί σου, τη θηλυκη σου φύση. ΑΙΣΧΟΣ.
Πιστεύω ακράδαντα , πως αυτή η λεπτομέρεια όπως και οι υπόλοιπες που συνθέτουν αυτό το κέντημα, οδηγούν στο να νιώσουμε ως απολύτως εύλογη κι αναμενόμενη την απόφαση της
Εlly ν’αυτοκτονήσει για να γλιτώσει… Οπως αναφέρεται σε σκηνή της ταινίας, “καλύτερα ένα πικρό τέλος, παρά μία ατέλειωτη  πίκρα”, κάτι με το οποίο η Εlly ταυτίζεται.
Η έκκληση για προσωπικό αυτοκαθορισμό είναι εδώ. Στην ταινία δεν υπαρχει ΚΑΜΙΑ σωματικη επαφή ούτε μεταξύ των συζύγων! ΚΑΜΙΑ ερωτική σκηνή.
Ο άνθρωπος έχει ζωτική ανάγκη από αγάπη, σεξ, τρυφερότητα και επαφή. ‘Οταν αυτά λείπουν ή θάβονται κάτω από παράλογες απαγορεύσεις θρησκευτικής ή μη, προέλευσης, τότε εκτονώνονται με πλάγιους τρόπους- με στριγγλιές φερειπείν στην εκφορά του λόγου, ακομη κι οταν δεν το απαιτεί η περίσταση, με υπερβολική δραματικότητα στις αντιδράσεις, με εκνευριστικο βήχα , σα να σε πνίγει κυριολεκτικά, ο περίγυρος και να μην μπορεις ν’ ανασάνεις. Με συνεχή προβολή του
προσωπικού άγχους στους άλλους ” να του βρούμε οπωσδήποτε νύφη”. Μια αυτοψία σ’ αυτο το αριστούργημα ,θα σας πείσει πιστεύω. Και μπράβο στους αποφασίσαντες να το βραβευσουν με την Αργυρή ‘Αρκτο στο Φεστιβάλ του Βερολίνου.

Φράνσις