We don’t (?) need a superhero

Έντονη οικονομική κρίση, αυξημένη εγκληματικότητα, τρομοκρατικές απειλές σε έναν κόσμο όπου η αθωότητα έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. Τελικά δεν είναι εποχή για σούπερ ήρωες. Ή μήπως είναι;

Χρειάστηκαν παρόμοιες κοινωνικές συνθήκες (ένα κραχ, πολεμικές συγκρούσεις, αύξηση εγκλήματος), καθώς η ανάπτυξη των σύγχρονων μεγαλουπόλεων, για να εμφανιστούν στη ζωή μας οι υπερήρωες.

Και μαζί τους μια σειρά χάρτινα όνειρα. Από το 1938, οπότε εμφανίστηκε ο αρχετυπικός Σούπερμαν, μέχρι σήμερα, οι σούπερ ήρωες κατάφεραν να γίνουν κομμάτι της ζωής και της αισθητικής μας.

Κρυμμένοι πίσω από μυστικές ταυτότητες, συνήθως «μοναχικοί καουμπόηδες» -εκτός και αν χρειαστεί να συνεργαστούν για ένα σκοπό-, ζουν και ενεργούν σε έναν αφιλόξενο τόπο που τους «πνίγει», έναν τόπο που δεν αισθάνονται δικό τους και την πορεία του οποίου προσπαθούν να επηρεάσουν. Παρά τις αντιξοότητες και τις δυσκολίες οι υπερήρωες (πότε μισητοί, πότε λατρεμένοι, πότε διωγμένοι από τους ίδιους ανθρώπους που προσπαθούν να προστατεύσουν), καταφέρνουν πάντα να επικρατούν ακόμα και σε έναν αφιλόξενο κόσμο.

Ο μοναχικός και σκοτεινός Μπάτμαν, ο καλοκάγαθος Σούπερμαν, ο ψυχροπολεμικής λογικής Iron Man, οι κοινωνικών προεκτάσεων X-men, συνόδευσαν όνειρα και φαντασιώσεις ολόκληρων γενεών της σύγχρονης αγχωμένης, καταναλωτικής, εχθρικής μας κοινωνίας.

Τη δεκαετία του ’70 κάτι άρχισε να αλλάζει. Το Βιετνάμ, οι –ψυχικά και σωματικά- «ανάπηροι» βετεράνοι του πολέμου, ο αγώνας για κοινωνική και φυλετική ισότητα έκαναν τους υπερήρωες να φαίνονται «λίγοι». Ο μέσος αναγνώστης δυσκολευόταν να ταυτιστεί με ήρωες που πολύ λίγο έμοιαζαν με τον εαυτό του.

Έτσι οι σούπερ ήρωες άρχισαν να ματώνουν, να πεθαίνουν, να γερνούν, να φοβούνται, να έχουν ανασφάλειες, σκοτεινές πλευρές και -παιδιάστικης προσκόλλησης- εμμονές. Στο προσκήνιο εμφανίστηκαν αντι-ήρωες που λίγο θύμιζαν τους «ανθρώπους με τα κολάν» των δεκαετιών ’30 και ’40 (για παράδειγμα οι Watchmen).

Οι τηλεοπτικοί Heroes δεν είναι πια ήρωες που εκδικούνται για τον θάνατο των γονιών τους, αλλά που εκδικούνται τους γονείς τους για τις προδοσίες, τα λάθη και την εγκατάλειψή τους.

«Ήθελα να μάθω εάν μπορώ να είμαι ήρωας και χωρίς δυνάμεις» λένε συχνά οι χαρακτήρες στο Heroes.

Καθένας κρύβει έναν σούπερ ήρωα, μοιάζουν να λένε τα κόμικ. Και ο γυαλάκιας δημοσιογράφος και ο απρόσιτος μεγιστάνας και ο προσηλωμένος επιστήμονας. Και καθένας κρύβει και ένα «σκοτεινό» alter ego.

Σινεμά και κόμικ

Μπορεί οι υπερήρωες να εκφράζουν κάθε εποχή, είναι όμως μερικές εποχές που γνωρίζουν ιδιαίτερη άνθηση. Από το βρετανικό «reality» «Who wants to be a Superhero», μέχρι τις σύγχρονες διασκευές κόμικς για τον κινηματογράφο, η 9η τέχνη αποδεικνύει γιατί θεωρείται η επιτομή της σύγχρονης ποπ κουλτούρας.

Ας το παραδεχθούμε: υπάρχουν πολλά που ενώνουν τις δύο μορφές τέχνης. Η μεγάλη οθόνη βρήκε τους εντυπωσιακούς ήρωές της και το κοινό τους δικούς του. Από την άλλη, οι ταινίες με υπερήρωες γίνονται κόμικ, οι ήρωες επανεφευρίσκουν τους εαυτούς τους.

Η μεταφορά κόμικ στον κινηματογράφο προσφέρει μια σειρά πλεονεκτημάτων στα στούντιο:

-Μια έτοιμη βάση θεατών -οι φαν του κόμικ θα πάνε να δουν οπωσδήποτε την ταινία,

-Μια σταθερή βάση για το σενάριο (μάχη του καλού με το κακό με συγκεκριμένη μορφή που έχει γραφτεί πριν από τους σεναριογράφους για τους σεναριογράφους)

-Ενδιαφέρουσα πλοκή -μη ξεχνάμε ότι οι μεταφορές κόμικ είναι στη βάση τους μια περιπέτεια,

Ποτέ δεν ήταν πιο εύκολο για το Χόλιγουντ να φτιάξει μια ταινία κόμικ πιο πιστευτή από σήμερα, μια εποχή που η βιομηχανία των ψηφιακών εφέ βρίσκεται στο απόγειό της.

Το ερώτημα λοιπόν που παραμένει είναι: σήμερα που η οικονομική κρίση είναι παρούσα –περισσότερο από ποτέ-, στον μετά την 11η Σεπτεμβρίου κόσμο, σε τι μας χρησιμεύουν οι σούπερ ήρωες;

Δεν είμαι καθόλου σίγουρη ότι δεν χρειαζόμαστε έναν σούπερ ήρωα –ή την ψευδαίσθησή του.

Αρκεί οι ήρωές μας να κάνουν λάθη, να έχουν πάθη, προβλήματα, εμμονές. Ακριβώς όπως και εμείς.

Όσο για τους άλλους; Τα καλά-παιδιά-που-δεν-μπορούν-να-κάνουν-λάθος; Ε, λοιπόν θα σας πω ένα μυστικό: Μπορούμε να ζήσουμε και χωρίς αυτούς.

Το βιντεάκι είναι οι υπέροχοι τίτλοι της αρχής των Watchmen.

Vezi mai multe video din Muzica