Αλαν Μπέιτς
Σαν σήμερα γεννήθηκε ο Άλαν Μπέιτς και ο Γιώργος Παππάς ετοίμασε ένα ακόμα εξαιρετικό αφιέρωμα στον γνωστό Βρετανό ηθοποιό που πέθανε το 2003. Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην σελίδα στο Facebook “El Exilio… y… El Viaje…”
Του Γιώργου Παππά
Στο θέατρο, ως Βρετανός, αναδείχθηκε, πρώτος διδάξας των Οργισμένων Νιάτων, αλλά ο Ρίτσαρντσον στην ταινία πήρε τον Μπάρτον. Την επόμενη χρονιά όμως ο Ρίτσαρντσον ξανασκηνοθέτησε θεατρικό του Όσμπορν, το Entertainer με τον Ολίβιε, και έδωσε ντεμπούτο σε 2ο ρόλο στον Άλαν ως γιο του καταρρέοντα διασκεδαστή Ολίβιε (ο Άλμπερτ Φίνεϋ ο άλλος γιος- θύμα πολέμου). Το 1961 ήταν ο μυστηριώδης φυγάς που η Hayley Mills (ποιος θυμάται την Πολυάννα, εδώ που τα λέμε ποιος θυμάται τον γιο της τον Κula Shaker) τον περνά για τον Ιησού στο Whistle down the Wind, και το 1962 γίνεται πια πρωταγωνιστής του free cinema με το A Kind of Loving του Σλέσινγκερ, νέος παγιδευμένος σε μικρή πόλη, με σκοτωμένα όνειρα και τραυματισμένη σχέση. Παρόμοιος ο χαρακτήρας του, φιλτραρισμένος μέσα από μια Πιντερική ματιά στον Επιστάτη του 1963, κανένας δεν το χρηματοδοτούσε τότε, τσόνταραν από λίγα Μπέητς, Πίντερ, Μπάρτον, Σέλερς και γυρίστηκε, ωραίο αλλά την ίδια χρονιά είχε κάνει ο Λόουζυ τον Υπηρέτη, οπότε η σύγκριση… Ωραίο κι εντελώς ξεχασμένο είναι και το Running Man του 63, ο Μπέητς είναι ασφαλιστής που υποπτεύεται ότι ο Λώρενς Χάρβεϊ δεν πέθανε, η Λη Ρεμίκ σύζυγος του τελευταίου το ξέρει αλλά πήρε τα λεφτά της ασφάλειας, και κυνηγιούνται ανά την Ευρώπη, ο Κάρολ Ρηντ σκηνοθετεί- όχι όποιος όποιος, λένε ότι είναι εξαφανισμένη η ταινία γιατί στην διαφήμιση έλεγε call Lee και έψαχναν τότε μήπως ήταν μήνυμα για τον Lee Harvey Oswald που μόλις είχε κάνει αυτά που είχε κάνει…
Το 1964 είναι η χρονιά του Ζορμπά, αθώος παρατηρητής του Άντονυ Κουίν και μιας άλλης πραγματικότητας (;)- πάντα διχάζομαι για την συγκεκριμένη ταινία, ο μισός εγκέφαλος λέει ότι είναι αντικειμενικά κακή, ο άλλος μισός το αντίθετο. Το 1966 έχει το Georgy Girl, τα είπαμε πρόσφατα στο αφιέρωμα στην Σαρλοτ Ράμπλινγκ, όσο κακιά και να είναι στο έργο η Σαρλοτ, με την Λυν Ρεντγκρεηβ δεν καταλήγεις όπως ο Άλαν στην ταινία. Την ίδια χρονιά και το εκπληκτικό παραμύθι King of Hearts του ντε Μπροκά: Α’ παγκόσμιος, νεαρός Σκωτσέζος (με κιλτ) στρατιώτης πηγαίνει να απενεργοποιήσει βόμβα στην πλατεία ενός χωριού, το χωριό εκκενώθηκε, αλλά κατελήφθη από τους τρόφιμους του γειτονικού τρελάδικου που τον ανακηρύσσουν και βασιλιά, μέσα σε μια εξαιρετκή πολυχρωμία και με ένα από τα μουσικά διαμάντια του Ντελερύ να συνοδεύει. 1967, Far from the madding Crowd, να μην τα ξαναλέμε, συγκρίνονται τώρα τέτοιες προσωπικότητες- Φιντς, Σταμπ, Κρίστι, Μπέητς, με το τωρινό καστ;
Η εποχή των θριάμβων: Το 1968 φτάνει για μία φορά στα Όσκαρ με το Fixer του Φρανκενχάιμερ, χάνει από τον Κλιφ Ρόμπερτσον (μαζί του οι συμπατριώτες Ο΄Τουλ-Λιοντάρι τον χειμώνα, Μούντυ- Όλιβερ και ο Άλαν Άρκιν, ο Ο’Τουλ έπρεπε να φωνάζει τότε για κλοπή), σενάριο του Τράμπο με τον Μπέητς κρυφό Εβραίο στην Τσαρική Ρωσία να κατηγορείται και να φυλακίζεται για επαχθή φόνο που δεν διέπραξε και κυνήγι μαγισσών να εξελίσσεται. Το 1970 ακολουθεί η πιο διάσημη στιγμή του, στις Ερωτευμένες Γυναίκες του Κεν Ράσελ, η Γκλέντα Τζάκσον παίρνει το Όσκαρ ενώ ο Μπέητς παλεύει γυμνός με τον Όλιβερ Ρηντ (το πιάσαμε το υπονοούμενο- στην πραγματική του ζωή γνωστός αμφιφυλόφιλος), ωραία ταινία παραμένει, με το αυθάδικο διάβασμα του Ράσελ. Το 1971 ακολουθεί ο Μεσάζων του Λόουζυ, αριστούργημα παραμένει το ξανασμίξιμό του με την Τζούλι Κρίστι στον τραγικό διαταξικό τους έρωτα (στο μεταξύ είχε ήδη συμφωνήσει να παίξει στο Sunday bloody Sunday αλλά καθυστέρησαν τα γυρίσματα του Μεσάζοντα οπότε ο Σλέσινγκερ πήρε τον Ίαν Μπανέν, αλλά αυτός είπε “δεν κάνω εγώ τέτοια ομοφυλοφιλικά” κι έφυγε και ήρθε ο Πήτερ Φιντς και πήγε και στις υποψηφιότητες των όσκαρ). Αποπνιχτικό αλλά εξαιρετικό ήταν και το A Day in the Death of Joe Egg του 1972, με την Τζανέτ Σάζμαν ως ζευγάρι με προβληματικό παιδί που προσπαθούν να κατευθύνουν την απόγνωση σε χιούμορ για να αντεπεξέλθουν.
Ακολούθησαν λιγότερο σημαντικά πράγματα, σταδιακά υποχώρησε κινηματογραφικά: Στο Unmarried Woman ήταν ο Βρετανός σωτήρας της απογοητευμένης Αμερικανίδας Τζιλ Κλέιμπουργκ, στο Rose ο κακός ατζέντης της Μπετ Μίντλερ/ Τζάνις Τζόπλιν- και οι δυο γυναίκες έφτασαν στην πεντάδα των Όσκαρ, όπως αρκετές πριν (Ρεντγκρέηβ, Τζάκσον), δείγμα του πόσο ιπποτικά φερόταν στις συμπρωταγωνίστριές του. Ξεχωρίζει και η φευγάτη Κραυγή του Σκολιμόφσκι του 1978 όπου διαταράσσει το ζεύγος Τζων Χερτ-Σουζάνα Γιορκ ως έχων την μοναδική κραυγή τρόμου, ο Ντιαγκίλεφ του στο Νιζίνσκυ το 80 που τον υποδύθηκε με αναφορά στον Μπόγκαρτ στον Θάνατο στην Βενετία, και το Κουαρτέτο του 1981, ωραιότατος Άιβορυ με Ατζανί και Μάγκι Σμιθ.
Aπό τα ύστερα, αξιοσημείωτο το Return of the Soldier του 82, αυτός είναι ο soldier με μετατραυματικό στρες, δίπλα του Τζούλι Κρίστι ΚΑΙ Αν Μάργκρετ ΚΑΙ Γκλέντα Τζάκσον, το κακό (αλλά με απολαυστική Faye Dunaway) Wicked Lady του 83, το μέτριο Duet for One του Κοντσαλόφσκυ του 86 όπου είναι παντρεμένος με την Τζούλι Άντριους κι αυτή παθαίνει σκλήρυνση κατά πλάκας, οπωσδήποτε το Καμιά Προσευχή για τους Πεθαμένους, γιατί είναι μεγάλη ταινία σε όλα της και ο Μίκυ είναι γίγαντας (την τελευταία φορά που το είδα διαπίστωσα ότι έπαιζε και η Άλισον Ντούντυ του 3ου Ιντιάνα Τζόουνς), φυσικά και ο Άμλετ του Μελ Γκίμπσον ως Κλαύδιος. Ακόμη, ένα remake του Σαμπρόλ στον Δρ. Μαμπούζε του Λανγκ που δεν το έχω δει, και η εκ νέου συνάντησή του με την Ράμπλινγκ, αλλά και τον Κακογιάννη, στον Βυσσινόκηπο, και φυσικά το Gosford Park, η τελευταία ξεχωριστή του στιγμή.
