Shut down mode
Δύο ηλικιωμένοι άνθρωποι, αστοί, σ’ ένα μεγάλο διαμέρισμα , παίρνουν ήσυχα το πρωινό τους. Η Αν και ο Ζωρζ Λοράν, συνταξιούχοι καθηγητές μουσικής. Χτες βράδυ παρακολούθησαν το κοντσέρτο ενός μαθητή τους, του Αλεξάντρ και κατενθουσιάστηκαν. Η Αν και ο Ζωρζ, ανυποψιάστοι μπροστά στο μέλλον που ετοιμάζεται να τους χτυπήσει κατακέφαλα.
Για την τελευταία ταινία του Michael Haneke με τίτλο AMOUR είχα διαβάσει, ακούσει από ύμνους μέχρι ειρωνικά σχόλια. Δεν έλαβα τίποτα τοις μετρητοίς, αφενός επειδή αγαπω τη δουλειά του ασπρομάλλη Αυστριακού πολύ, αφετέρου επειδή ούτως ή αλλως θα εβλεπα την ταινία, οπότε όσα ακουγα ήταν “ηχητική υπόκρουση ” της αναμονής. Καμιά κριτική και κανένα σχόλιο. δεν μπόρεσε να με προφυλάξει απ΄τον κλονισμό που υπέστην με την παρακολούθηση αυτής της ταινίας. ‘Οχι, δεν έχει καμία σχέση με τον σαδισμό του Funny Games, αλλά αυτή η ταινία νομίζω πως ειναι ενα γεροντολογικό αριστούργημα, αν μπορώ να τη χαρακτηρίσω έτσι.
Ο Haneke σ’ενα λιτό (λιτό και από συναισθηματικές εξάρσεις ) πλαίσιο, μέσα σε ένα κλασσικό Παριζιάνικο διαμέρισμα, αποσπά ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΕΣ ερμηνείες απ΄τους πρωταγωνιστές του- την έξοχη Emmanuelle Riva ( στο ρόλο της Αν, ερμηνεία που άξιζε το Οσκαρ, που έχασε τελικά ) και τον συμπαθέστατο Jean-Louis Trintignant (στο ρόλο του συζύγου της Ζωρζ). Το επαναλαμβάνω, κανένα σχόλιο δεν πρόκειται να σας προστατεύσει απ ΄την πρόσκρουση με το φαινομενικά αδιάφορο σύμπαν αυτου του ηλικιωμένου ζευγαριού, αν παρακολουθήσετε την ταινία με ολόκληρη συνειδηση και αφεθείτε να σας ρουφήξει αυτό το μάλλον πνιγηρό διαμέρισμα. Ο Haneke κατορθώνει το εξής εκπληκτικό κατά τη γνώμη μου: να συγκινήσει βαθιά, να συνταράξει και να χαράξει ανεξίτηλα μέσα μας, αυτά τα δύο πλάσματα, μέσω μιάς μάλλον “ψυχρής” δημιουργίας. Φανταστείτε ένα ζευγάρι Ελλήνων , ίδιου μορφωτικο-οικονομικού επιπέδου στη θεση των Αν-Ζωρζ. Θα χαρακτήριζα φερειπείν, μάλλον συγκρατημένη τη σχέση τους, και διεκπεραιωτική τη σχέση τους με την κόρη τους ( επισης μουσικό, την Εύα, η Isabelle Hupert ).
Δεν παρακολουθούμε π.χ. διαχυτικότητες μεταξύ τους, κι αυτο μου φάνηκε πολύ ενοχλητικό δεδομένης της κατα το σενάριο, βαθιάς αγάπης που υπάρχει μεταξύ τους. Ο Haneke με την εκνευριστική σχεδόν προσήλωσή του στις μικρολεπτομέρειες που απαρτίζουν την καθημερινότητα του ζεύγους, την καταγραφή των ήχων, των αναπνοών, των τελετουργιών που συνθέτουν τη ζωή τους, μας δείχνει ακριβώς αυτό: τη ζωή. Αυτη τη ζωή που δια της επαναλήψεως, όλοι θεωρούμε δεδομένη, μεχρι να μας συμβεί κάτι που σπάει το νήμα της συνέχειας και της επανάληψης, και να πάψουμε να τη θεωρούμε τέτοια.
Η Αν προσβάλλεται απο εγκεφαλικό , παραλύει η δεξιά της πλευρά και ο σχετικά ανήμπορος σύζυγός της καλείται να διαχειριστεί τα νέα δεδομένα: μια σύντροφος που χρειάζεται περισσοτερη φροντίδα και βοήθεια απ΄τον ίδιο. Και που μερα με τη μέρα χειροτερευει. Η ταινία του Haneke ειναι ένα θαυμάσιο φιλοσοφικό επιχείρημα πάνω στα ζητήματα ( με σοβαρότατες πρακτικές συνέπειες) της ιερότητας ή μη, της ανθρώπινης ζωής, στο τι συνιστά την καλή ζωή και κυρίως στο ποιός νομιμοποιείται ν’αποφασίζει πότε παύει μια ζωή.
Ύπουλα και αθόρυβα, παρακολουθώντας αυτον τον αξιοπρεπή και χαμηλών τόνων άνθρωπο να φροντίζει τη σύντροφό του, νιώθουμε θααυμασμό, λύπη και τρυφερότητα. Συναισθήματα που στην αλησμόνητη, σοκαριστική σκηνή της ταινίας, βρίσκουν την κορύφωσή τους.
Μια ταινία-ύμνος στη ζωή πιστεύω ειναι η ταινία του Haneke, παρά τα επιφαινόμενα. Στη ζωή που την αποτελούν οι προϋποθέσεις της, και όταν πάψουν αυτές να υφίστανται , τι απομένει; και κυρίως ποιός νομιμοποιείται να το κρίνει;
Στο dvd της ταινίας υπαρχει ενας υπέροχος μονολογος του Jean- Louis Trintignant ,απ΄το έργο του Boris Vian Pourquoi quw je vis (Γιατί Να Ζω; ), οπου δίνει πιστεύω μια πρώτης ταξεως απάντηση στα ερωτήματα που θετει η ταινία, και θετει πολλά.
Ταινία-must για νομικούς, φιλοσόφους και ανθρώπους που γενικά δεν επαναπαύονται στις εύκολες απαντήσεις, αλλα θέτουν συνεχώς ερωτήματα. Επειδή η ίδια η ζωή μας με τ’απρόβλεπτα και απροσδόκητά της, τα θετει.
