Άννα Μέι Γουόνγκ, η πρωτοπόρος σταρ του Χόλιγουντ
Οι… μύθοι μπερδεύονται με την αλήθεια στο Hollywood, τη μίνι σειρά του Netflix (διαβάστε την κριτική του Αχιλλέα Βασιλείου εδώ). Και συγκεκριμένα μυθικοί σταρ όπως ο Ροκ Χάντσον πρωταγωνιστούν στη σειρά του Ράιαν Μέρφι που φαντάζεται πώς θα ήταν το Χόλιγουντ (ίσως και ο κόσμος μας) αν η κινηματογραφική ιστορία ξαναγραφόταν από την αρχή.
Και μπορεί κάποιοι από τους πρωταγωνιστές να μην υπάρχουν και να αποτελούν ένα αμάλγαμα διαφόρων αστέρων (o Τζακ Καστέλο για παράδειγμα είναι κάτι ανάμεσα σε Μάρλον Μπράντο, Μοντγκόμερι Κλιφτ και Τζέιμς Ντιν), ωστόσο υπάρχει μια ξεχασμένη πραγματική χολιγουντιανή ιστορία στην οποία δεν διστάζει να αναφερθεί το Hollywood. Είναι η ιστορία της Άννα Μέι Γουόνγκ, η οποία θεωρείται από τις πρώτες ασιατικής καταγωγής Αμερικανίδες σταρ του Χόλιγουντ. Υπήρξε εξαιρετικά ταλαντούχα και πρωτοπόρος, ωστόσο το Χόλιγουντ εκμεταλλεύτηκε την ασιατική καταγωγή της, περιορίζοντάς την σε κλισέ ρόλους.
Η Άννα Μέι Γουόνγκ γεννήθηκε το 1905 στην Τσαϊνατάουν του Λος Άντζελες, όπου η οικογένειά της είχε ένα καθαριστήριο. Πολύ συχνά η Γουόνγκ έκανε σκασιαρχείο από το σχολείο και χρησιμοποιούσε το χαρτζιλίκι της για να παρακολουθήσει ταινίες στο συνοικιακό σινεμά. Ήταν μόλις εννέα όταν αποφάσισε ότι θα γίνει σταρ του Χόλιγουντ και μέχρι τα 11 είχε βρει και το ψευδώνυμο που θα χρησιμοποιούσε. Στα 14 της έκανε την παρθενική της κινηματογραφική εμφάνιση στην ταινία The Red Lantern του 1919.
Μέσα στα επόμενα δύο χρόνια συνέχισε να κερδίζει μικρούς ρόλους σε ταινίες και να πηγαίνει παράλληλα και στο σχολείο. Το 1921 αποφάσισε να εγκαταλείψει το σχολείο για να αφιερωθεί στην υποκριτική της καριέρα.
Η επιτυχία δεν άργησε να έρθει. Μόλις έναν χρόνο μετά, το 1922, η Άννα Μέι Γουόνγκ κερδίζει τον πρώτο της πρωταγωνιστικό ρόλο στην ταινία The Toll of the Sea, όπου ερμηνεύει μια νεαρή Κινέζα που γίνεται το αντικείμενο του πόθου για έναν Αμερικανό. Η συνηθισμένη πρακτική των στούντιο ήταν τους ασιατικούς ρόλους να τους ερμηνεύουν Καυκάσιοι με χρήση μέικ απ -όπως η Μέρι Πίκφορντ στο Madame Butterfly του 1915. Η παρουσία της Άννα Μέι Γουόνγκ στο Toll of the Sea άφησε ελπίδες για αλλαγή, ελπίδες που αποδείχτηκαν φρούδες σε μια χώρα και μια βιομηχανία που σε μεγάλο βαθμό απέκλειε τους Κινέζους.
Στη διάρκεια της καριέρας της εμφανίστηκε σε περισσότερες από 50 ταινίες (βωβές και ομιλούσες), ωστόσο ήρθε αντιμέτωπη με μια τεράστια ιστορική αδικία. Παρά το ταλέντο της, η Άννα Μέι Γουόνγκ εγκλωβίστηκε σε στερεοτυπικούς ρόλους «ξελογιάστρας» και επικίνδυνης γυναίκας.
«Δεν θέλουν μια πρωταγωνίστρια που να μοιάζει με εμένα. Αυτό είναι το μόνο που ενδιαφέρει το κοινό. Θέλεις αποδείξεις; Όλη μου η καριέρα αποτελείται από υπερσεξουαλικές, εθισμένες στο όπιο εταίρες, επικίνδυνες εξωτικές ξελογιάστρες της Άπω Ανατολής» αναφέρει στη σειρά του Ράιαν Μέρφι η Μισέλ Κρούσιεκ που ερμηνεύει την Γουόνγκ.
Η Άννα Μέι Γουόνγκ έγινε γνωστή για μικρότερους ρόλους σε ταινίες όπως τα Peter Pan (1924) -όπου ερμήνευσε την Tiger Lily- και Ο Κλέφτης της Βαγδάτης με τον Ντάγκλας Φέρμπανκς στον ρόλο μιας φυλακισμένης γυναίκας. Ωστόσο, δεν μπορούσε να διεκδικήσει μεγαλύτερους ρόλους και επειδή απαγορευόταν να φιλήσει έναν λευκό άνδρα.
Το 1924 ίδρυσε τη δική της εταιρεία παραγωγής, ελπίζοντας να αρχίσει να γυρίζει ταινίες με καλύτερους ρόλους που να απευθύνονται σε ένα κοινό ασιατικής καταγωγής. Το εγχείρημα αυτό δεν είχε τύχη.
Κουρασμένη από την πολιτική του Χόλιγουντ, η Γουόνγκ αποφάσισε να εγκαταλείψει την Αμερική για την Ευρώπη και συγκεκριμένα τη Γερμανία. Οι Γερμανοί αποδείχθηκαν πιο δεκτικοί στο να της δώσουν πρωταγωνιστικούς ρόλους. Το 1929 εμφανίστηκε στη σκηνή του Λονδίνου στο πλευρό του Λόρενς Ολίβιε. Την ίδια χρονιά πρωταγωνιστεί στο Picadilly, ταινία που πολλοί θεωρούν ως την καλύτερη της καριέρας της -είναι μία από τις πέντε που γυρίστηκαν στην Αγγλία.
Μετά την επιτυχία της στην Ευρώπη, δέχεται προτάσεις από τις ΗΠΑ και επιστρέφει στο Λος Άντζελες, όπου, όμως, οι απογοητεύσεις συνεχίζονται. Της προσφέρουν συμβόλαιο με την Paramount, πρωταγωνιστεί σε θεατρική παράσταση στο Μπρόντγουεϊ και ερμηνεύει την κόρη του Φου Μαντσού στο Daughter of the Dragon (1931). Το 1932 εμφανίζεται στο πλευρό της Μάρλεν Ντίτριχ στην ταινία Shanghai Express.
Το 1933 λέει σε συνέντευξή της: «Κουράστηκα τόσο από τους ρόλους που έπρεπε να ερμηνεύσω. Γιατί στην οθόνη ο Κινέζος είναι σχεδόν πάντα ο κακός και τόσο σκληρός κακός – δολοφόνος, δόλιος, φίδι στον κόρφο. Δεν είμαστε έτσι. Και πώς θα μπορούσαμε να είμαστε, με έναν πολιτισμό τόσο παλαιότερο από τον Δυτικό;»
Το μεγαλύτερο πλήγμα φαίνεται να ήρθε το 1937 με την ταινία The Good Earth -στο περιστατικό αναφέρεται εκτεταμμένα η σειρά Hollywood. Αν και η Γουόνγκ φάνταζε ιδανική για τον πρωταγωνιστικό ρόλο της Ο-Λαν, το στούντιο αποφάσισε να προσφέρει τον ρόλο σε μία λευκή: την Λούιζ Ράινερ, η οποία κέρδισε μάλιστα και Όσκαρ για την ερμηνεία της. Η ίδια είπε αργότερα ότι της ζήτησαν να περάσει από οντισιόν για τον ρόλο της Λότους, έναν ρόλο που η ίδια αισθανόταν ότι ήταν το ίδιο στερεοτυπικός με ρόλους που είχε κληθεί να ερμηνεύσει στο παρελθόν. «Θα χαρώ να κάνω οντισιόν, αλλά δεν θα παίξω τον ρόλο. Εάν με αφήνατε να ερμηνεύσω την Ο-λαν θα ήμουν πολύ χαρούμενη. Αλλά με ρωτάτε -εμένα που έχω κινέζικο αίμα- να κάνω τον μόνο αντιπαθητικό χαρακτήρα στην ταινία, σε μια ταινία με Αμερικανούς που ερμηνεύουν τους Κινέζους» είπε.
Απογοητευμένη καταφεύγει στην Κίνα. Και εκεί, ωστόσο την περιφρονούν, καθώς θεωρούν ότι συνέβαλε στην στερεοτυπική απεικόνιση των Κινέζων. «Είναι θλιβερό να με απορρίπτουν οι Κινέζοι γιατί είμαι πολύ Αμερικανίδα και οι αμερικανοί παραγωγοί επειδή προτιμούν να προσφέρουν ρόλους Κινέζων σε άλλες φυλές» είχε πει.
Συνέχισε σποραδικά τις κινηματογραφικές της εμφανίσεις μέχρι τη δεκαετία του 1950, οπότε έγινε η πρώτη ασιατικής καταγωγής αμερικανίδα που πρωταγωνίστησε σε τηλεοπτική σειρά (το The Gallery of Madame Liu-Tsong, σειρά μυστηρίου). Επρόκειτο μάλιστα να εμφανιστεί και στην κινηματογραφική μεταφορά της σειράς, αλλά πέθανε από καρδιακή προσβολή το 1961, πριν ξεκινήσουν τα γυρίσματα. Έναν χρόνο νωρίτερα είχε λάβει το δικό της αστέρι στην Λεωφόρο της Δόξας.
«Όταν πεθάνω, η επιγραφή στον τάφο μου θα γράφει “Πέθανα χίλιες φορές”. Αυτή είναι η ιστορία της κινηματογραφικής μου καριέρας. Τις περισσότερες φορές πρωταγωνίστησα σε ιστορίες μυστηρίου και ίντριγκας. Δεν ήξεραν τι να με κάνουν στο τέλος και έτσι με σκότωναν» είχε πει το 1959.
