Attenberg: Η ελληνική πρόταση για τα Όσκαρ

Είτε μας άρεσε, είτε όχι, είτε αντιδράσαμε, είτε κρυφά μέσα μας συμφωνήσαμε, είναι γεγονός: Το Attenberg της Αθηνάς Ραχήλ Τσαγγάρη θα είναι η ελληνική συμμετοχή για τα βραβεία Όσκαρ την επόμενη χρονιά. Με αφορμή την εξέλιξη αυτή και την πρόσφατη κυκλοφορία της ταινίας σε DVD ρίχνουμε μια ματιά στην ταινία -που τα πηγαίνει πολύ καλά εκτός συνόρων.

Η Μαρίνα είναι ένα παράξενο πλάσμα. Παρά τα 20κάτι χρόνια της, μοιάζει να γνωρίζει τώρα τον κόσμο. Πιο πριν ήξερε μόνο τα ντοκιμαντέρ του Σερ Ρίτσαρντ Ατένμπορο, τους ήχους και τις κινήσεις των ζώων. Τώρα καλείται να μάθει τον έρωτα, το σεξ, τη φιλία, τον αποχαιρετισμό.

Η Αθηνά Ραχήλ Τσαγγάρη χρησιμοποιεί εικόνες όμορφες, αργές, στατικές για να συνθέσει το «περιβάλλον» στο οποίο κινείται η ηρωίδα. Και μετά την παρατηρεί. Όπως ακριβώς και τα ντοκιμαντέρ που εκείνη βλέπει -με εμμονική σχεδόν προσήλωση- στην τηλεόραση του σπιτιού της (εξαιρετική επιλογή τα Άσπρα Σπίτια για τα γυρίσματα της ταινίας). Η Μαρίνα προχωρά σε μιμητικές πράξεις απόγνωσης, μη γνωρίζοντας -και ίσως μην επιθυμώντας να μάθει- πώς να συμπεριφερθεί ανάμεσα σε άλλους ανθρώπους.

Και εκεί βρίσκεται και το μειονέκτημα. Η ταινία δεν εξηγεί ποτέ πώς η Μαρίνα βρέθηκε σε αυτή την κατάσταση και για ποιο λόγο συμπεριφέρεται όπως συμπεριφέρεται. Μένει μόνο ένα «δεν με έμαθες έτσι ποτέ» για να εξηγήσει τα -τόσα- ανεξήγητα. Γιατί ο «αυτιστικός» της χαρακτήρας δεν είναι αποκομμένος από τον κόσμο: συναναστρέφεται, συνεργάζεται και κινείται μέσα σε αυτόν.

Η ταινία είναι περισσότερο ένα «πείραμα», μια προσπάθεια ρήξης με τα ως τώρα γνωστά κινηματογραφικά πρότυπα. Ως συμβολισμός της κοινωνικοποίησης ενός ανθρώπου και του τρόπου που μαθαίνει τον κόσμο, ή απλά σε ένα πιο πρωτόγωνο, ακατέργαστο, συναισθηματικό επίπεδο, είναι αρκετά καλή.

Η Αριάν Λαμπέντ είναι, φυσικά, εξαιρετική, όπως συγκλονιστική είναι και η ήρεμη δύναμη που ακούει στο όνομα Βαγγέλης Μουρίκης (η καλύτερη από τις τρεις ερμηνείες του που συζητήθηκαν φέτος).

Αν θέλετε να μιλήσουμε και με αστεράκια… ας πούμε 3,5/5