Η Λέα Μίσιους για την «Άβα», το γεμάτο ένταση σκηνοθετικό της ντεμπούτο

Μια από τις πιο ενδιαφέρουσες ταινίες του διαγωνιστικού των φετινών Νυχτών Πρεμιέρας είναι το «Άβα», της Λέα Μίσιους που προβλήθηκε στην Εβδομάδα Κριτικής του Φεστιβάλ των Καννών και έχει κάνει τον γύρο πολλών ξένων Φεστιβάλ (τον επόμενο μήνα θα προβληθεί και στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Λονδίνου).

Η Γαλλίδα σκηνοθέτις βρέθηκε στην Αθήνα, καλεσμένη του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας και μίλησε στους Cinepivates για το σκηνοθετικό της ντεμπούτο και τη 13χρονη ηρωίδα της: ένα κορίτσι που χάνει σταδιακά την όρασή της και θέλει να «χωρέσει» εμπειρίες ζωής, έρωτα και περιπέτειας μέσα σε ένα καλοκαίρι.

• Πώς προέκυψε η ιδέα για την ταινία;

Το σενάριο το έγραψα εγώ. Σπούδαζα στην σχολή κινηματογράφου La Fémis και η πτυχιακή μας ήταν να γράψουμε ένα σενάριο. Κανονικά έχουμε έναν χρόνο για να το γράψουμε, αλλά εγώ ασχολιόμουν με άλλα πράγματα. Άλλαξα 15 μέρες πριν την καταληκτική ημερομηνία το θέμα και το έγραψα μέσα σε αυτό το διάστημα. Η ταινία ξεκίνησε από την εξής ιδέα: από έναν μαύρο σκύλο που περπατάει στην παραλία και βρίσκει την ηρωίδα ξαπλωμένη και τρώει τηγανιτές πατάτες από την κοιλιά της. Ήξερα ότι ήθελα να ξεκινήσω από εκεί, αλλά δεν ήξερα τι θέλω να κάνει η ηρωίδα, που θα πάει, ποια θα είναι… Στη συνέχεια, επειδή ήμουν πιεσμένη και έπρεπε να παραδώσω σε 15 ημέρες το σενάριο, έπαθα οφθαλμικές ημικρανίες. Έτσι μπήκε η ιδέα του τι θα συνέβαινε αν κάποιος είχε ένα πρόβλημα όρασης πολύ σοβαρό που τον απειλεί. Η δική μου περίπτωση ήταν πολύ ήπια, αλλά αναγκάστηκα να γράφω στο σκοτάδι. Εκεί δημιουργήθηκαν ερωτήματα για το τι είναι μια σοβαρή νόσος και πώς την αντιμετωπίζει κάποιος νέος. Έτσι προέκυψε η ιδέα της ασθένειας στα μάτια που έχει η ηρωίδα.

• Ποια ήταν η στιγμή που αποφάσισες να ασχοληθείς με τη σκηνοθεσία;

Από πολύ μικρή ηλικία, όταν με ρωτούσαν “τι θέλεις να γίνεις;” έλεγα “συγγραφέας”. Μου άρεσε πάρα πολύ να γράφω, μου άρεσε να διαβάζω, τρελλαινόμουν για τη λογοτεχνία, έκανα και σπουδές πάνω στη λογοτεχνία. Κάποια στιγμή στην εφηβεία έγινε μια μετάβαση. Ζούσα σε ένα νησί στη Ρεϊνό. Εκεί έπαψα να σκέφτομαι σαν συγγραφέας και έγινε μια μετάβαση προς τον κινηματογράφο. Ίσως αυτό να έχει να κάνει με το γεγονός ότι ό,τι έγραφα ως τότε ήταν πολύ «οπτικό», μετέφερα εικόνες. Ίσως αυτό με ώθησε τελικά στον κινηματογράφο.

• Το «Άβα» ήταν μια ταινία για τη σεξουαλική αφύπνιση μιας έφηβης. Πολλοί φοβούνται να ασχοληθούν με αυτό το θέμα και εσύ δεν το φοβήθηκες.  Σε απασχόλησε το πώς θα το παρουσιάσεις στην οθόνη;

Το θέμα δεν ήταν η σεξουαλική αφύπνιση, αλλά η ηλικία. Από όλους η ηλικία θεωρήθηκε πολύ μικρή. Εγώ δεν θεωρώ τα 13 πολύ μικρή ηλικία, αλλά για κάποιο λόγο όλοι είχαν σοκαριστεί. Όταν ζητούσαμε χρηματοδότηση και λέγαμε ότι η ηρωίδα είναι 13 ετών μάς έλεγαν: «Η κόρη μου είναι 13 και δεν νιώθει έτσι». Όταν αλλάξαμε την ηλικία από τα 13 στα 14, άρχισαν όλοι να το αποδέχονται λίγο καλύτερα. Το ζήτημα ήταν η ηλικία και όχι η σεξουαλική αφύπνιση. Ήθελα να τοποθετήσω την ηρωίδα ανάμεσα στην παιδική ηλικία και τη ζωή του ενήλικα. Γνωρίζοντας ότι σύντομα θα τυφλωθεί, από εκεί που τη βλέπουμε αθώα και παιδί, ωθείται γρήγορα να ζήσει κάποια πράγματα πολύ έντονα για να προλάβει να τα κάνει και να έχει δύναμη μέσα της και επιθυμία για όλα.

• Είναι ενδιαφέρον το μπλέξιμο των κινηματογραφικών ειδών που επιχειρεί η ταινία. Ήταν από την αρχή στο μυαλό σου;

Ναι, το είχα σκεφτεί έτσι εξαρχής. Ήθελα να ξεκινήσω από κάτι νατουραλιστικό, στη συνέχεια να γίνει πιο παραμυθένιο και να υπάρχουν σαφείς διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα στα κομμάτια της ταινίας και στην αλλαγή κινηματογραφικού είδους, μέχρι να φτάσουμε σχεδόν στην περιπέτεια προς το τέλος της ταινίας. Ήθελα η ταινία να ακολουθεί και την κατάσταση της Άβα. Από εκεί που είναι πιο αφελής και αθώα, με το που γεννιέται η επιθυμία, παρ’ όλο που χάνει την όρασή της, να «χειραφετείται» και η ταινία, να περνάει από στάδια ενηλικίωσης.

• Πώς ανακάλυψες τη νεαρή Νοέ Αμπιτά, την «Άβα» της ταινίας;

Μας είχαν πει ότι θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο να βρούμε πρωταγωνίστρια, καθώς η ηλικία ήταν πολύ μικρή. Για λόγους παραγωγής έπρεπε να βρούμε μια ηθοποιό που θα ήταν 16 ετών γιατί πιστεύω σε ένα κορίτσι 13 ετών που δεν θα είχε παίξει ποτέ πριν, δεν θα μπορούσε να γδυθεί, θα ήταν δύσκολο για αυτό και θα αισθανόταν αμήχανα. Στην πραγματικότητα η πρωταγωνίστρια ήρθε την πρώτη ημέρα του κάστινγκ. Είχε έρθει με μία φίλη της, είχε κάνει κοπάνα από το οικοτροφείο που πήγαινε για να βρει ατζέντη και να μπει σε σχολή υποκριτικής. Εκείνος την έστειλε στο κάστινγκ και στην πραγματικότητα ήταν το πέμπτο άτομο που είδαμε για την ταινία.

* Το «Άβα» προβάλλεται ξανά στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας το Σάββατο 30 Σεπτεμβρίου, στις 19:00 το απόγευμα, στην αίθουσα Odeon Opera 2.