Ίσως όχι best offer, αλλά σίγουρα ενδιαφέρουσα
Το Best Offer, το Τέλειο Χτύπημα ή La migliore offerta αν θέλετε είναι μια ταινία μυστηρίου που περιστρέφεται γύρω από τις εμμονές. Ένας εκκεντρικός μεσήλικας εκτιμητής έργων τέχνης και ιδιοκτήτης γνωστού οίκου δημοπρασιών κουβαλάει αρκετές παραξενιές. Βάφει τα μαλλιά του αρνούμενος την πραγματική του ηλικία, ενώ αποφεύγει να ακουμπά με γυμνά χέρια το οτιδήποτε. Το μεγάλο του πρόβλημα είναι με τις γυναίκες, τις οποίες δεν έχει ποτέ πλησιάσει ιδιαίτερα. Τους έχει όμως τεράστια λατρεία και έχει φτιάξει ένα δωμάτιο γεμάτο με ακριβούς πίνακες γυναικείων πορτραίτων, που αποτελεί τον μοναδικό χώρο που τον χαλαρώνει και τον ευχαριστεί. Τι θα μπορούσε να ιντριγκάρει αυτόν τον άνθρωπο λίγες μέρες πριν κρεμάσει το σφυρί των δημοπρασιών; Όταν αναλαμβάνει να εκτιμήσει μια φαινομενικά εγκαταλελειμμένη έπαυλη θα του κινήσει την περιέργεια η μυστηριώδης ιδιοκτήτρια, που αρνείται να δείξει το πρόσωπό της και μένει αμπαρωμένη πίσω από έναν τοίχο. Η πραγματική εμμονή του όμως θα έρθει από ορισμένα εξαρτήματα που ανακαλύπτει, που πιθανόν να προέρχονται από ένα από τα πρώτα automaton του 18ου αιώνα.
Ο όρος automaton, που παρουσιάζεται σε πολλές ταινίες (με πιο πρόσφατη αναφορά το Hugo, 2011), αντιστοιχεί σε κάποιο μηχάνημα ή ρομπότ, που μπορεί να λειτουργεί από μόνο του. Τα πρώτα συναντάμε στην ελληνική αρχαιότητα, με πιο γνωστό τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων, που έκανε πολύπλοκους υπολογισμούς για τις θέσεις πλανητών. Γύρω από το όνομα τους, τα automatons έχτισαν τον μύθο τους από τους ανθρωπόμορφους μηχανισμούς, που πρωτοεμφανίστηκαν το 1206 από τον Al-Jazari, με μορφή ενός ανθρωπόμορφου παιχνιδιού που έπαιζε τύμπανα. Μια άλλη διαδεδομένη μορφή, σε τσίρκα ή λούνα πάρκ, είναι το κουτί που περικλείει ένα ομοίωμα προτομής μάγου ή τσιγγάνας που με κέρμα έλεγε την μοίρα. Όπως προχώρησε όμως η τεχνολογία έτσι προχώρησε και η φαντασία πολλών. Έτσι, φτάσαμε να συναντάμε φήμες που μιλάνε για πανίσχυρα μηχανήματα με πολύ ξεχωριστές ικανότητες. Είναι φυσικό, λοιπόν να συναντιούνται συχνά στο σινεμά.
Όπως αναφέρεται και στην ταινία, “υπάρχει πάντα κάτι αυθεντικό σε κάθε απάτη”. Ίσως να λείπει το στοιχείο της έντονης πρωτοτυπίας και του σασπένς που κόβει την ανάσα, όπως έχει για παράδειγμα η πλοκή του “Πίνακα της Φλάνδρας” (που βασίζεται βέβαια σε ένα εξαίσιο βιβλίο), έχει όμως τη γοητεία του. Θα μπορούσε να το παρομοιάσει κανείς με ένα αστυνομικό μυστηρίου (όπως το Oxford Murder, 2008) με τη διαφορά ότι δεν έχει φόνους. Αν το δείτε, όμως θα καταλάβετε ότι διαπράττονται αρκετά “εγκλήματα”, κυρίως εσωτερικά στον κεντρικό ήρωα. Αλίμονο, ο Geoffrey Rush (Shine, 1996) είναι εξπέρ σε transformations, να πλάθει έναν χαρακτήρα και να τον μεταλλάσσει όσο εξελίσσεται η ταινία. Φυσικά, τα σκήπτρα στην “προς τα πάνω” μεταμόρφωση έχει ο Jack Nicholson (Καλύτερα δε γίνεται, 1997) και “προς τα κάτω” ο Michael Douglas (Falling Down, 1993).
Η σκηνοθεσία του Giuseppe Tornatore (Σινεμά ο Παράδεισος, Ο Θρύλος του 1900, Malena), που υπογράφει και το σενάριο, είναι αρκετά ζυγισμένη. Χρησιμοποιεί συχνά γενικά ή στατικά πλάνα “καδράροντας” τους ηθοποιούς του σε πλάνα που θυμίζουν πίνακες, ενώ μας προσφέρει και μερικά προσεγμένα μονοπλάνα. H επιλογή της έπαυλης, που μονοπωλεί το ενδιαφέρον του έργου από ένα σημείο και μετά, είναι πολύ καλή και στημένη ώστε να δικαιολογεί απόλυτα το πάθος. Κινεί το ενδιαφέρον κάθε συλλέκτη να χωθεί στην αναζήτηση. Ο Geoffrey Rush είναι καλός, όπως πάντα, παίζοντας, όμως σε έναν ρόλο που μας έχει λίγο-πολύ συνηθίσει να τον βλέπουμε. Ας μην ξεχνάμε το Μάτι του Κυκλώνα, που επίσης πρωταγωνιστούσε που πριν λίγες βδομάδες προβλήθηκε στις αίθουσες.
Ο Jim Sturgess στο ρόλο του πολυμήχανου-πολυτεχνίτη φίλου του, Ρόμπερτ, το εντελώς αντίθετο με τον εμμονικό μεσήλικα, ένας νέος, με επιτυχία στο γυναικείο φύλο και όρεξη για ζωή, θα αποτελέσει έναν απροσδόκητο και συνάμα ιδανικό συμβουλάτορα. Θα περίμενε κανείς, υπό κανονικές συνθήκες, ο μεγαλύτερος σε ηλικία άντρας να συμβουλεύει τον νεότερο κι έτσι έχει ενδιαφέρον να βλέπουμε την σχέση τους, ενώ οι δυο τους θα μας προσφέρουν σημεία με ωραίους διαλόγους. Η μικρή Ολλανδέζα, Sylvia Hoeks έχει έναν ενδιαφέροντα χαρακτήρα που παίζει ανάμεσα στο μικρό κοριτσάκι και την αισθησιακή γυναίκα. Τέλος, ο Donald Sutherland, στην μικρή συμμετοχή του με έκανε για άλλη μια φορά να αναρωτηθώ πόσο αγέραστος δείχνει ο άτιμος!
Μιας που η ταινία περιστρέφεται γύρω από έργα τέχνης, είναι φυσικό ότι θα δείξει αρκετά αξιόλογα κομμάτια, κυρίως πίνακες. Ανάμεσα τους, οι γνώστες, θα αναγνωρίσετε έργα, όπως “Portrait of a Young Girl” (1470) του Petrus Christus, “Birth of Venus” (1879) του William-Adolphe Bouguereau, “La Fornarina” (1519) και “La Muta” (1507) του Raphael, “Violante” (1515) και “La Bella” (1536) του Titian, “Portrait of Eleaonor of Toledo” (1560) και “Portrait of Lucrezia Panciatichi” (1541) του Bronzino, “Portrait of Caterina Sforza” (1490) του Lorenzo di Credi, “Zingarella” (1505) του Boccaccio Boccaccino, “Lady with a Book of Petrarch’s Rhyme” (1528) του Andrea del Sarto, “Portrait of Bianca Cappello” (1572) του Alessandro Allori, “Portrait of Elspeth Tucher” (1499) του Albrecht Dürer και “Jeanne Samary in a Low-Necked Dress (La Rêverie)” (1877) του Pierre-Auguste Renoir. Τέλος, θα βρει κανείς δουλειές των Lucas Cranach the Elder, Pieter Paul Rubens, Francisco Goya, Élisabeth Vigée-Le Brun, Dante Gabriel Rossetti, Amedeo Modigliani και Morgan Weistling.
