Το λιοντάρι κι ο ασβός
Μία άκρως συναρπαστική και με νομικο-ηθικό ενδιαφέρον, αλληγορία για τα δίπολα πλούσιος-φτωχός, νέος-μεσήλικας, πανίσχυρος-αδύναμος είναι η πολύ ωραία ταινία του Jean-Baptiste Leonetti με τίτλο BEYOND THE REACH, βασισμένη στο βιβλίο του Robb White Entitled Deathwatch.
To φοβερό μοντάζ, οι ωραιότατες αγωνιώδεις σεκάνς ντυμένες με την πολύ δυνατή μουσική του Dickon Hinchliffe και την εξαιρετική ερμηνεία του Michael Douglas στο ρόλο του λεφτά ασφαλιστή-καθάρματος-αδίστακτου Τζων Μάντεκ, παρουσιάζουν μια σχετικά απλή ποινική υπόθεση πραγματικής πλάνης ως την αιτία για ν’ ανοίξουν οι πύλες της Κόλασης για τον νεότατο τοπ ιχνηλάτη της περιοχής, κάπου στη Β.Αμερική, Μπεν ο οποίος έχει προσληφθεί απ’τον Μάντεκ προκειμένου να ξαμολυθούν για το κυνήγι του Bighorn (είδος πρόβατου με τεράστια γυριστά κέρατα- αυτό εδώ). Ο Douglas είναι φοβερός και κατορθώνει να γίνει αντιπαθέστατος, υποδυόμενος αυτόν τον τύπο που κάνει συνεχώς επίδειξη οικονομ.ισχύος μπροστά στο νεαρό Μπεν- ο Jeremy Irvine (στα Great Expectations και The Railway Man έπαιξε επίσης, είναι πολύ καλός στο ρόλο του και τολμώ να πω, είναι ένας άλλος Εthan Hawke, πολύ πιο συμπαθής και καλύτερος ηθοποιός από εκείνον…).
Τι σημασία έχει που δεν έχει ξεκινήσει ακόμη η κυνηγετική περίοδος για το αγριοπρόβατο; Τί σημασία έχει που ο Μάντεκ δεν έχει άδεια κυνηγιού; Αυτά όλα είναι “λεπτομέρειες”, τις οποίες διευθετεί ο καρχαρίας-ασφαλιστής με άφθονο χρήμα. Το λαδόσημο πάει κι έρχεται.
Η περιπέτεια στην οποία εμπλέκεται ο Μάντεκ, μοιάζει νομικό ευκολάκι. Ποιά θα ήταν η πιo φρόνιμη ενέργεια για τον κύριο Μάντεκ; Nα ενημερώσει τον δικηγόρο του γιa το τι ακριβώς συνέβη και ν’ αφήσει τον νομικό παραστάτη του να κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί γι αυτόν. Όχι όμως- για να είναι αυτή η ταινία συναρπαστική περιπέτεια επιβίωσης και να βγάλει την ψυχή του θεατή, μας δείχνει τι πράττει ο πανικόβλητος εσωτερικά και ψύχραιμος επιφανειακά, λεφτάς: διαπράττει σωρεία κολάσιμων πράξεων προκειμένου να κουκουλώσει αυτό που έκανε.
Ο Μάντεκ ξεπερνάει τα όρια του δικαιώματος αυτο-υπόθαλψης και από ένα σημείο και μετά επιδίδεται σ’ ένα σαδιστικό παιχνίδι εξόντωσης του δύστυχου Μπεν, επειδή σκοντάφτει (και σπάει τ’ αλαζονικά μούτρα του) πάνω στη συνείδηση του ιχνηλάτη.
Η σκέψη η οποία αναδύεται αυθόρμητα στο μυαλό του σκεπτόμενου θεατή είναι πως η ιστορία βρωμάει ηθικολογία “να εδώ έχουμε το φραγκάτο τσογλάνι που θέλει να εξοντώσει το φτωχό πλην τίμιο παλικάρι κ.λ.π.”- πολύ έξυπνα όμως (και ανησυχητικά επειδή θολώνει τις διαχωριστικές γραμμές) η ταινία φαίνεται να παίρνει αποστάσεις απ’ τα αρχέτυπα του κακού πλούσιου και του άτεγκτου ηθικά, φτωχού: η πράξη του Μάντεκ μοιάζει “σχολική” περίπτωση πραγματικής πλάνης η οποία έχει ως συνέπεια τον ΜΗ καταλογισμό της σ’ ενοχή του δράστη- άρα ο κύριος φραγκάτος όσο αχώνευτος κι αν είναι, δεν είναι απαραιτήτως δολοφόνος.
Ο Μπεν απ’την άλλη, δεν είναι ο απαρέγκλιτα μη δωροδοκούμενος, αυτός που δεν λυγίζει μπροστά στο χρήμα και η εκπληκτική σκηνή της πρώτης “συναλλαγής” μαζί του που επιχειρεί ο Μάντεκ, είναι χαρακτηριστική. Ο “Σατανάς” Μάντεκ τείνει το (γεμάτο) χέρι στον διστακτικό Μπεν κι αυτός ενδίδει τελικώς.Το άκρως ενδιαφέρον είναι η λυσσασμένη συμπεριφορά του Μάντεκ προς τον Μπεν- ανελέητος σαδισμός απ’την πλευρά του (η σκηνή όπου ο Μπεν κατακαμμένος απ’τον δυνατό ήλιο περιφέρεται ξυπόλυτος και γυμνός στην έρημο -τα γυρίσματα έγιναν μεταξύ άλλων και στο Navajo Nation την ημι-αυτόνομη επικράτεια των Ινδιάνων- υπό το βλέμμα του αδίστακτου Μάντεκ, ο οποίος κάθεται στην πολυθρόνα του και πίνει το μαρτίνι του υπό τους ήχους του Μότσαρτ, δίπλα στη τζιπάρα-τανκ που οδηγεί “το μοναδικό στην Αμερική, 500.000 με τους φόρους” καυχιέται, έχοντας παρά πόδα το υπερσύγχρονο τουφέκι του με την σούπερ διόπτρα, το ενσωματωμένο τρίποδο κ.λ.π., είναι μεγαλειώδης και τόσο αφόρητα πραγματική ως προς τις κοινωνικο-οικονομικο-εργασιακές αντηχήσεις της, στις σύγχρονες κοινωνίες: στυγνός, τσογλανοειδής, άναρχος καπιταλισμός.
Ώσπου ο Δαυίδ, ο ταπεινός αλλά πολυμήχανος Δαυίδ, σηκώνει το ανάστημά του και τη σφεντόνα του (η σκηνή στο βράχο τη νύχτα, είναι αυτό ακριβώς). Αν ο Μάντεκ επιδεικνύει με τη συμπεριφορά του κοινωνικό Δαρβινισμό -θα επικρατήσει το ισχυρότερο ανθρώπινο ζώο- ειρωνικώ τω τρόπω και ο Μπεν επιδεικνύει ικανότητες ζώου που διψάει να ζήσει, να γλιτώσει απ’τον αφανισμό. Όλες οι σκηνές στην έρημο αναπαριστούν 2 εκδοχές της ζωώδους υπόστασής μας.
Ο Μπεν φαίνεται να κερδίζει τη μάχη, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει πως κέρδισε και τον πόλεμο. Το φινάλε είναι αμφίσημο, σκοτεινό (κυριολεκτικά) και ταιριαστό ίσως, με την θολή στάση των 2 χαρακτήρων.
Ποιός νικάει; ο στυγνός κι ανήθικος επιχειρηματίας; ή ο σεμνός βιοπαλαιστής;
η Αυθαιρεσία ή η Δικαιοσύνη;
Η απάντηση βρίσκεται κρυμμένη στην καθημερινότητα του καθενός μας…
