BFI: Αναμνήσεις από το Λονδίνο – υπόλοιπος κόσμος

Tanna:

Ένα ερωτικό δράμα σε εξωτικό ντεκόρ. Βασισμένο σε αληθινή ιστορία που έλαβε χώρα το 1987, στη Βανουάτου της Ωκεανίας, ώστε ο έρωτας να μπορεί να πάει κόντρα στις παραδόσεις. Οι σκηνοθέτες ως τώρα έκαναν ντοκιμαντέρ και το Tanna αποτελεί την πρώτη τους απόπειρα ταινίας μυθοπλασίας. Σε ένα πανέμορφο τοπίο, μες τη ζούγκλα, με ενεργό ηφαίστειο και τη δυναμική παρουσία των ιθαγενών να γεμίζουν τα πλάνα, η ταινία δε θα μπορούσε σε καμία περίπτωση να είναι αδιάφορη. Η αρχή της μάλιστα έχει πολύ ενδιαφέρον, καθώς ξεκινάμε γνωρίζοντας τον κόσμο μέσα από τα μάτια της μικρής Σελίν, με κέφι και χιούμορ. Στη συνέχεια όμως ο ρυθμός της ταινίας πέφτει, γίνεται αργή και κουράζει. Περιμέντε όμως διότι όταν φτάσουν στο ηφαίστειο τα πλάνα θα είναι πραγματικά εντυπωσιακά. Οι σκηνοθέτες στην ομιλία τους μετά την προβολή, παραδέχτηκαν ότι στην αρχή έκαναν δοκιμαστικά και πρόβες, όμως είδαν ότι οι ντόπιοι κουράζονταν γρήγορα κι έτσι άρχισαν να τραβούν κατευθείαν -κάτι που σε στιγμές φαίνεται. Αξίζουν όμως τα μπράβο για τα δύσκολα γυρίσματα, ενώ επειδή δεν υπήρχε ρεύμα αναγκάστηκαν να στήσουν μεγάλα φωτοβολταϊκά. Για το χωριό τα γυρίσματα ήταν γιορτή, με το πρωταγωνιστικό ζευγάρι, όμως αντιμετώπισαν προβλήματα και αντιρρήσεις, καθώς οι παραδόσεις τους δε τους επιτρέπουν να δείχνουν συναισθήματα ανοιχτά ο ένας για τον άλλο, ακόμα κι αν υποδύονται. Πάνω σε αυτό, το ζευγάρι κι ιδιαίτερα στην κοπέλα έχω και μια μεγάλη ένσταση: Αν θες να παρουσιάσεις ρεαλιστικά μια κατάσταση πρέπει να φροντίζεις τις λεπτομέρειες, για να μη πετάς το θεατή εκτός ταινίας. Όταν όλες οι γυναίκες του χωριού κυκλοφορούν παραδοσιακά γυμνόστηθες, κουνώντας εμφανώς τα στήθη τους, δεν μπορείς να έχεις την πρωταγωνίστρια σου να κρύβει συνεχώς τα δικά της. Βλέποντας την προσπάθεια της να τρέξει κρατώντας τα σφιχτά με τα χέρια της βγαίνεις κατευθείαν εκτός κλίματος.

Wedding Doll (Hatuna MeNiyar)

Μια δραματική ιστορία που παρουσιάζεται τρυφερά και λίγο γλυκανάλατα, ζηλεύοντας στοιχεία από την Αμελί. Ένα νεαρό κορίτσι με νοητική υστέρηση ζει φτωχικά μόνη με τη μητέρα της. Η μητέρα της προσπαθεί να χωρέσει στη ζωή της τις ανάγκες του παιδιού της, την δουλεία της ως καμαριέρα για τα προς το ζειν και το να βλέπει τον σύντροφό της, αν περισσέψει χρόνος. Η νεαρή κοπέλα εργάζεται σε τοπική μικρή επιχείρηση χαρτοποιίας, που φτιάχνει ρολά τουαλέτας. Μιας και έχει πάθος με τα νυφικά φορέματα, φτιάχνει μανιωδώς μικρές νύφες από χαρτί. Η μητέρα της προσπαθεί να την προξενέψει με κάποιο άλλο παιδί με ειδικές ανάγκες. Αυτό που δε ξέρει τόσο η μάνα, όσο και κανείς άλλος, είναι ότι η κοπέλα διατηρεί σχέση με το όμορφο γιο του αφεντικού, με τον οποίο έχουν πολύ καλή επικοινωνία και συναντιούνται κρυφά. Σεναριακά η ιδέα αυτού του κοινωνικά απαγορευμένου έρωτα δεν είναι άλλη από μια πρωτότυπη μεταφορά Ρωμαίου και Ιουλιέτας. Ίσως όμως ενοχλεί λίγο ο εκβιασμός του συναισθήματος, ιδίως με το «νυφικό από κωλόχαρτο»! Με σχετικά καλή κινηματογράφιση, χαρακτήρες και ερμηνείες, φαίνεται καλοδουλεμένη τόσο στην αρχή της, όσο και στο υπερδραματοποιημένο τέλος. Έχει όμως δυστυχώς προβληματάκια στο κυρίως μέρος της και δεν αποφεύγει μια έντονη κοιλιά στο μέσον της. Την κρατάμε σαν μια πολύ ωραία ιδέα μικρού μήκους ταινίας που στην προσπάθεια να απλωθεί στο χρόνο έχασε πολύ από την αρχική μαγεία που θα είχε.

Much Loved

Ο Ναμπίλ Αϊούτς (Mektoub, Ali Zaoua και φυσικά Whatever Lola Wants) θεωρείται από τους πιο ξεχωριστούς σύγχρονους σκηνοθέτες του αραβικού κόσμου, με αρκετές βραβεύσεις, με πιο πρόσφατο το Horses of God (Les chevaux de Dieu) του 2012, να κάνει αίσθηση στις Κάννες και να κερδίζει αρκετές φεστιβαλικές διακρίσεις ανά τον κόσμο. O μαροκινός σκηνοθέτης με την τελευταία του δουλειά, Much Loved, καταπιάνεται με «το αρχαιότερο των επαγγελμάτων». Για όσους δε γνωρίζετε το υπονοούμενο, αναφερόμαστε στην πορνεία. Η ματιά του είναι ταυτόχρονα σύγχρονα ρεαλιστική, αλλά …και ρομαντική και αισθησιακή, προσπαθώντας να συγκεράσει το κέφι με το δράμα, το ποιοτικό και το τολμηρό. Παρακολουθεί τις σχέσεις των γυναικών, περισσότερο ως νεανικής κοριτσοπαρέας και δύσκολα θα έλεγε κανείς ότι επιχειρεί να εμβαθύνει ή να ζητήσει κάτι παραπάνω από τους χαρακτήρες του. Ο γεννημένος στη Γαλλία σκηνοθέτης θα εξαπολύσει μοναχά λιγοστά υπόγεια χτυπήματα προς Γαλλία ή πλούσιους Σεϊχηδες. Συγνώμη κι όλας, αλλά το είδαμε πριν χρόνια και μάλιστα πολύ καλύτερα, από το «δικό μας» Hardcore.

Partisan

Ο Γκρέγκορι, ηγείται μιας κλειστής κοινωνίας που έχει δημιουργήσει ο ίδιος από απροστάτευτες μητέρες και τα παιδιά τους, τα οποία έχουν μεγαλώσει από μωρά υπό την καθοδήγηση του Γκρέγκορι. Όταν μια νέα μητέρα φτάνει με το μωρό της, αλλά και τον 11χρονο γιό της, Λίο, στην κοινότητα, τα πράγματα θα αλλάξουν. Ο Λίο με την ευαισθησία του αλλά και τις γνώσεις του, θα ταρακουνήσει τα πιστεύω του Αλεξάντερ, ενός συνομήλικου του μέλος της κοινότητας. Ο Αλεξάντερ, πλέον, θα αρχίσει να αμφισβητεί τους κανόνες και σταδιακά να απορρίπτει την ηγεμονία του Γκρέγκορι. Προτείνεται για λάτρεις του weird cinema, αλλά κρατήστε και μικρό καλάθι, ο Λάνθιμος το κάνει καλύτερα.

Madame Courage

H νέα ταινία του γνώριμου σκηνοθέτη σε Κάννες, Βερολίνο και τώρα Βενετία, Μερζάκ Αλουάχε. Ο τίτλος αναφέρεται στο υποκοριστικό της πλέον διαδεδομένης ναρκωτικής ουσίας στους νέους στη σημερινή Αλγερία. Παρακολουθούμε έναν νεαρό χρήστη, που επιτήθεται σε ανυποψίαστες γυναίκες στο δρόμο και τους κλέβει τις τσάντες ή τα χρυσαφικά τους. Σε ένα από τα θύματα του, την Σέλμα, συναντά το αφοπλιστικό αθώο βλέμα και μέσα του αισθάνεται πράγματα για το νεαρό κορίτσι που αρχίζει να το ακολουθεί. Παράλληλα στην παράγκα που μένει, όπου δεν είναι καλοδεχούμενος, η αδερφή του έχει πρόβλημα με έναν μαφιόζο που έβγαινε. Ενδιαφέρον κεντρικός χαρακτήρας, σε μια προσέγγιση που μας θυμίζει κάτι από το Αγόρι Τρώει το Φαγητό του Πουλιού. Τα «εξοντωτικά» αμόρσα, ίσως κάνουν αρκετούς να σιχαθούν να βλέπουν την πλάτη του νεαρού σχεδόν στο μισό έργο. Έντονη η κόντρα συναισθημάτων με το κήρυγμα του Αλλάχ που ακούγεται συχνά στις γειτονιές από όπου περνά ο νεαρός.

Red Leaves

Ένας ηλικιωμένος άντρας που ζει χρόνια ως αιθύοπας μετανάστης στο Ισραήλ, μετά το θάνατο της γυναίκας του αποφασίζει να πουλήσει το σπίτι του και να πάει να ζήσει με τα παιδία του, φιλοξενούμενος μια στο ένα του παιδί και μια στο άλλο. Τα παιδιά του όμως που είναι πια μεσήλικες και έχουν κι αυτά τις δικές τους οικογένειες, αλλά έχουν εκσυγχρονήσει τον τρόπο ζωή τους δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στις παλιακές ιδέες, τα ήθη και τα έθιμα που κουβαλά ο ηλικιωμένος άντρας μαζί του. Το δράμα, που παρουσιάζεται κυρίως κεντράροντας τον βασικό πρωταγωνιστή του με το δυνατό πρόσωπο και το εκφραστικό βλέμα, δεν είναι εύκολο στην παρακολούθηση, αλλά είναι αξιοπρεπής προσπάθεια ως πρώτη δουλειά του σκηνοθέτη και κλιμακώνεται όσο η ώρα περνά κλείνωντας όμορφα. Μετά την προβολή ο σκηνοθέτης παρόλο που από ότι αποδείχθηκε γνώριζε αγγλικά, προτίμησε με μιλήσει στη γλώσσα του με διερμηνέα να μεταφράζει τα λεγόμενα του. Ήθελε από την αρχή να βρει έναν δυνατό χαρακτήρα για τον βασικό ρόλο και έψαχνε σχεδόν μισό χρόνο μέσω ατζέντιδων για να τον βρει. Όταν τον βρήκε τον κυνηγούσε από email μέχρι και μέσω facebook για να τον πείσει. Στην ταινία του λόγω των πολλών εσωτερικών πλάνων που η πολυμελής οικογένεια κάθεται γύρω από ένα τραπέζι, χρειάστηκε να γυρίζει συχνά πλάνα 360 μοιρών, κάτι όμως που πιστεύει ότι έδωσε αυθεντικότητα στην ταινία του. Όταν ρωτήθηκε για τις επιρροές του μας είπε ότι κάθε εβδομάδα αλλάζει γνώμη, καθώς ο,τι βλέπει γύρω του συνεχώς τον επηρεάζει. Το Ισραήλ είναι εξορισμού χώρα μεταναστών από τη δημιουργία του κράτους. Η αιθιοπική κοινότητα του ισραήλ έχει αλλάξει πολύ, ιδιαίτερα στις δεύτερες και τρίτες γενιές. Το θέμα των εβραίων ως θρήσκευμα και των ισραηλο-αιθυοπικών εντάσεων δεν ήταν μέσα στις προθέσεις του να το θίξει, καθώς η ιστορία του είναι πιο προσωπική, με αρκετά βιωματικά στοιχεία και ήθελε να μας το δείξει όπως το έζησε ο ίδιος.

Necktie Youth

Το ντεμπούτο του νοτιοαφρικανού σκηνοθέτη Σιμπς Σονγκέ Λα Μερ, που απέσπασε βραβεία στην Αφρική, αρκετοί παρομοίασαν με το Φράνσις Χα του Γιοχάνεσπουργκ. Όταν η κοπέλα του αυτοκτονεί, καταγράφοντας της πράξη της σε κάμερα, ο Τζάμπζ προσπαθεί να προχωρήσει τη ζωή του. Με τον κολλητό του Σεπτέμπερ θα ξεσπάσουν σε κρεπάλες, ναρκωτικά και αλκοόλ. Αγγλόφωνο, αν και ακούγονται και διάλεκτος ζουλού σε σημεία. Είναι ένα ασπρόμαυρο, στο μεγαλύτερο μέρος του κολάζ εικόνων και στιγμών, νεανικής επανάστασης χωρίς αιτία, κατάθλιψης και αμπελοφιλοσοφίας. Στα νέα παιδιά της προνομιούχας ανώτερης τάξης είναι διάχυτη η σπατάλη του χρόνου τους (μαζί και του θεατή) και των νιάτων τους. Προσπαθώντας να αποφύγει τα στεραιότυπα στην αφήγηση του, ο σκηνοθέτης κάνει τελικά μια μπερδεμένη ταινία, δύσκολη στην παρακολούθηση της. Αυτό δε σημαίνει ότι δεν υπάρχουν αρετές, που αφήνει να φανούν σε ορισμένες καλλιτεχνικές λήψεις, που αποτελούν όμως την εξαίρεση και όχι τον κανόνα. Δυστυχώς, μοιάζει περισσότερο να κρατούσε μια κάμερα και να ένωσε μετά στιγμές που τράβηξε με τους φίλους του, παρά ένα έργο με συνοχή, ενώ κλείνει απογοητευτικά στο αδιέξοδο που περιγράφει.