BFI: Αναμνήσεις από το Λονδίνο – ασιατικός κινηματογράφος

Flapping in the Middle of Nowhere (Dap Canh Giua Khong Trung)

Η υπερβατική ταινία της βιετναμέζας Ντιεπ Χοάνγκ Νιουγέν πλέκει με μαεστρία ένα μυστηριώδες αισθησιακό πέπλο γύρω από την υπόθεση της ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης μιας νεαρής κοπέλας που οδηγείται στην πορνεία. Με μερικά υπέροχα κάδρα, επιλεγμένες προσεκτικά τοποθεσίες και ενδιαφέροντες φωτισμούς και ήχους, ιδιαίτερα στη νυχτερινή πόλη, χτίζει με αργά βήματα γεμάτα σιγουριά την υπόθεση της και μόλις είναι έτοιμη, την αφήνει σαν καρυδότσουφλο να την παρασύρει το ποτάμι της αφήγησης της. Το πρώτο μέρος, πιο ζεστό και ανθρώπινο, με τον άμυαλο φίλo και τον τρανσέξουαλ κολλητό, δίνει σιγά σιγά τη θέση του στο ονειρικό δεύτερο μέρος, των περίεργων συναντήσεων με το μυστηριώδη πελάτη ή αλλιώς τα «παιχνίδια με τον διάβολο». Η σκηνοθεσία της Νιουγέν μαγνητίζει το θεατή και τον κρατά κολλημένο στο έργο της από την αρχή ως το τέλος.

Sunrise (Arunoday)

Κυνηγημένος από τα δικά του φαντάσματα του παρελθόντος και ζώντας παράλληλα το προσωπικό του δράμα, ένας ντετέκτιβ προσπαθεί να εξυγνιάσει μέσα σε μια νύχτα «μαρμότας» την υπόθεση ενός άπιαστου απαγωγέα μικρών παιδιών. Μια ευχάριστη έκπληξη από την Ινδία. Μια ενδιαφέρουσα μίξη αστυνομικής, δράματος και μυστηρίου, που ξεκινά με ένα εξαιρετικό εναρκτήριο εικοσάλεπτο. Οφείλουμε να δώσουμε τα εύσημα για την ατμοσφαιρική κινηματογράφιση της νύχτας, όπου, με υπέροχη φωτογραφία και χρώματα, αλλά και ήχους της πόλης, δίνουν ένα υπνωτιστικό νεο-νουάρ ύφος, που διαθέτει τόσο αισθησιασμό, όσο υποβόσκουσα ένταση και μυστήριο. Πολύ καλή και η απαιτητική η κεντρική ερμηνεία του πρωταγωνιστή, που χωράει στο έντονο και βλοσυρό βλέμμα του, τόσο τη δύναμη όσο και την απόγνωση. Μια βραδύκαυστη ένεση αδρεναλίνης, που πραγματικά δεν χρειάζεται να εξηγήσει πολλά με διαλόγους, καθώς παρασύρει τον θεατή στον παραλογισμό του κόσμου της, εκεί όπου πραγματικότητα και εφιάλτες συχνά συγχέονται στη σπηλιά του υποσυνείδητου. Γιατί η Ινδία παραμένει μια χώρα όπου κάθε χρόνο χιλιάδες παιδιά εξαφανίζονται και επειδή στα μάτια κάθε μικρού κοριτσιού σαν της Αρούνα, ο μπαμπάς του είναι ένας ανίκητος ήρωας. Με κοινά στοιχεία με το δικό μας «Τετάρτη 04:45», που επίσης προβάλλεται στο φεστιβάλ, το Sunrise είναι μια ταινία που ξεχωρίζει και πίσω της κρύβεται ένας σκηνοθέτης με κινηματογραφικό όραμα, που δεν κάνει συχνά ταινίες. Με προηγούμενη ταινία μυθοπλασίας του το Hava Aney Dey – Let the Wind Blow, το 2004, ας ελπίσουμε o Πάρθο Σεν-Γκούπτα να μην αργήσει τόσο και να μας προσφέρει πιο σύντομα κι άλλα δείγματα της δουλείας του.

Our Little Sister

Όταν ο πατέρας τους πεθαίνει, τρία κορίτσια θα πάνε στην κηδεία του, όπου θα γνωρίσουν τη μικρότερη ετεροθαλή αδελφή τους, της οποίας την ύπαρξη δεν γνώριζαν. Θα της ζητήσουν να έρθει να μείνει μαζί τους στο σπίτι τους, στο σπίτι της γιαγιάς τους. Η συγκατοίκηση, η αδελφική αγάπη, η απουσία των γονιών είναι θέματα με τα οποία ασχολείται στην ταινία του ο Χιροκάζου Κορε-έντα, ο οποίος μάς είχε φέρει το Like Father, Like Son. Η τρυφερή ματιά του Κόρε-εντα επιστρέφει και εδώ για να αναφερθεί και πάλι σε αμαρτίες γονέων και στα απροσδόκητα μέρη που βρίσκουμε την αγάπη. Πιστός στο ρεαλιστικό σινεμά που αγαπά, δίνοντας έμφαση στις ερμηνείες, ο Κόρε Έντα επιτυγχάνει κάτι δύσκολο: να καταφέρει να κάνει την καρδιά σου να γεμίσει συναισθήματα, να συγκινηθεί ακόμα και με τα πράγματα που φαίνονται απλά. Να σε κάνει να νοιαστείς για τους ήρωές του και να κατανοήσεις τα λάθη τους, να τους αγαπήσεις και να ζήσεις μαζί τους δύο ώρες.

A Tale of Three Cities

Ένα περιπετειώδες κινέζικο ρομαντικό δράμα, που θα σοκαριστείτε όταν μάθετε ότι βασίζεται σε πραγματική ιστορία. Εντυπωσιακές σκηνές καταστροφής σε μια ταραγμένη χρονικά περίοδο και δυο άνθρωποι που αγωνίζονται να συναντηθούν αλλά η μοίρα συνεχώς τους χωρίζει. Μεγάλη πραγματικά παραγωγή, που πολλοί ονόμασαν ως «το κινέζικο Όσα Παίρνει ο Άνεμος». Ζεστές ανθρώπινες ερμηνείες, με το γήινο πρόσωπο του Τσινγκ Γουαν Λάου να μας μένει περισσότερο. Ο άνθρωπος, μικρός και ασήμαντος να επηρεάσει τα συνταρακτικά γεγονότα που συμβαίνουν γύρω του, όμως όταν πέφτει πάντα ξανασηκώνεται και αγωνίζεται. Το συναίσθημα στην Ιστορία των Τριών Πόλεων δεν έρχεται με την έννοια του κεραυνοβόλου έρωτα, αλλά της αγάπης ως βαθύ συναίσθημα κατανόησης του άλλου, μέσα από μικρές φαινομενικά ασήμαντες αλλά τρυφερές στιγμές και πράξεις. Εδώ ο σκηνοθέτης Μάμπελ Τσέουνγκ εστιάζει σε μια άλλη μορφή ηρωισμού, αποχωρισμού και αυταπάρνησης, κόντρα σε εθνικιστές ή καιροσκόπους, πατριώτες ή προδώτες, μυστικούς πράκτορες ή επαναστάτες. Σίγουρα όμως στον αντίποδα οφείλουμε να αντιτάξουμε την μεγάλη διάρκεια (130 λεπτών) της ταινίας, που είναι κάτι που αισθάνεται ο θεατής.

Kothanodi

Από τις πιο wtf ταινίες του τμήματος Dare (Τόλμης). Το ντεμπούτο του ινδού σκηνοθέτη Μπχασκάρ Χαζαρίκα είναι ένα weird παραμύθι, που διαθέτει ιδέες και ένα από τα καλύτερα μουσικά σάουντρακ ταινιών του φεστιβάλ. Στο επίκεντρο των μύθων βέπουμε τέσσερις μητέρες που αντιμετωπίζουν τους δαίμονες τους, στην περίεργη σχέση τους με τα τέσσερα παιδιά τους. Μια μητέρα που προσπαθεί να σώσει το μωρό της από τoν άντρα της και τον θείο του, που πάει και τα θάβει τα νεογέννητα ζωντανά στη ζούγκλα, όπως έκανε με τα τρία προηγούμενα παιδιά της, μια άλλη γυναίκα που έχει γεννήσει αντί για παιδί ένα στρογγυλό ζαρζαβατικό, κάτι σαν μικρό περίεργο λάχανο, ή κακομούτσουνη μεγάλη πιπεριά θα έλεγε κανείς, το οποίο τσουλάει και την ακολουθεί παντού, μια κακίστρο μάνα έχει βαλθεί από έναν δαίμονα του βάλτου να δολοφονήσει την κόρη της, μόλις ο άντρας της φεύγει για ταξίδι, μια άλλη τρελή μητέρα που ταϊζει την κόρη της σκουλίκια γιατί θέλει να την παντρέψει με έναν τεράστιο πύθωνα (ναι για το φίδι λέμε), που πιστεύει ότι είναι άγγελος και θα τους δώσει αμύθητα πλούτη… Από όλες τις ιστορίες, παραδόξως το περισσότερο ενδιαφέρον και κέφι έχει αυτή με το λαχανικό, που βγάζει και γέλιο σε σημεία. Ο σκηνοθέτης έχει σίγουρα ενδιαφέρουσες ιδέες και φαίνεται ότι μπορεί στο μέλλον να μας δώσει κάτι πολύ καλύτερο. Σε αυτό το πρώτο δείγμα πάντως φαίνεται να μην έχει ξεκάθαρο μέσα του το τι θέλει να κάνει την ταινία του, που δεν είναι τόσο στρωτή όσο θα μπορούσε. Μπορεί κανείς να διαγνώσει και το δεύτερο επίπεδο, που όμως αφήνεται περισσότερο παλαιομοδίτικα, σαν ηθικό δίδαγμα. Ίσως πάλι να μη του ταιριάζει τόσο ο μαγικός ρεαλισμός, ενώ θα μπορούσε να κάνει μια ενδιαφέρουσα κοινωνική ταινία, τρόμου ή φανταστικού παραμυθιού πιο κλασικής αφήγησης.

Celestial Camel (Nebesnyy Verblyud)

Άλλη μια ιστορία από ρωσικά χέρια, μετά το «μουγκό» Test (Ipsytanie), που διαδραματίζεται στην Μογγολία, στα στεππώδη σύνορα. Πρόκειται για μια τρυφερή οικογενειακή ταινία, που βλεπεται ευχάριστα από παιδιά, αλλά και μεγάλους. Στην άγονη στέππα της Καλμίκια, ζει ο 12χρονος Μπαγίρ με τους γονείς, τον παππού και τα αδέρφια του. Πιστεύοντας τα λεγόμενα του παππού του πιστεύει ότι ο Αλτίνκα, η μικρή καμήλα είναι μια «ουράνια καμήλα», δηλαδή μια καμήλα που γεννήθηκε κάτω από ένα σύννεφο σε σχήμα καμήλας, που σύμφωνα με το μύθο μπορεί να γιατρέψει ασθένειες και να εκπληρώσει ευχές. Λόγω της δύσκολης κατάστασης τους, ο πατέρας του αποφασίζει να την πουλήσει σε Ρώσους εμπόρους για να την χρησιμοποιήσουν στην κινηματογραφική βιομηχανία. Η Μάρα, η μητέρα καμήλα, το βράδυ το σκάει, προσπαθώντας να βρει το μικρό της και ο μικρός Μπαγίρ γνωρίζοντας πόσο σημαντική είναι η καμήλα για την οικογένεια του, μπλέκεται σε πολλές περιπέτειες για να την βρει. Καταγράφοντας υπέροχες στιγμές της ζωής των Μογγόλων στην επαρχία και αναφέροντας τοπικούς θρύλους, δοξασίες και γνωμικά, με όμορφη φωτογραφία και μουσική επένδυση, η ταινία διαθέτει κάποια τρυφερά νοήματα. Ο μικρός Μπαγίρ μέσα σε μικρό διάστημα θα συναντήσει περισσότερους ανθρώπους από ότι σε ολόκληρη την ως τώρα ζωή του, θα πάρει πολύτιμα μαθήματα ενηλικίωσης, ενώ θα μάθει να πιστεύει τόσο στις δυνάμεις του, στη δύναμη της φιλίας, αλλά και στα θαύματα της ζωής, όταν αυτά έρχονται.

Very Big Shot

Ένα ενδιαφέρον μίγμα ταινίας από το Λίβανο. Πρόκειται για συμπαραγωγή Λίβανου και Κατάρ που σκηνοθέτησε ο Μιρ-Ζαν Μπου Τσαγιά. Επίκεντρο του ενδιαφέροντος μας ένας τοπικός μικρομαφιόζος και ένας φιλόδοξος σκηνοθέτης. Ξεκινάμε από τη νεαρή ηλικία, όπου ο Ζιάντ, που έχει ήδη λερωμένο μητρώο σε διαπλοκή με συμμορίες δολοφονεί κάποιον και τελικά για το έγκλημα κατηγορείται ο μικρότερος αδερφός του και πάει φυλακή αντί για αυτόν. Περνάνε τα χρόνια και αποφυλακίζεται ο μικρός για να βρει τον αδερφό του να έχει ανοίξει πιτσαρία βιτρίνα για να πουλάει ναρκωτικά. Μια μέρα ο Ζιάντ μπλέκεται ακόμα περισσότερο, κλέβοντας τεράστια ποσότητα ναρκωτικών από τοπικό καρτέλ. Για να τα «σπρώξει» βρίσκει τον σκηνοθέτη που θέλει να κάνει μια φιλόδοξη ταινία για τη σχέση ενός μουσουλμάνου και μιας χριστιανής. Ο Ζιάντ θέλει να κρύψει τα ναρκωτικά στις μπομπίνες του φιλμ, αλλά η ταινία τους πρέπει να κάνει και γυρίσματα για να είναι πιστευτή και να περάσει ανενόχλητα τα τελωνεία. Στην πορεία, λοιπόν, ο Ζιάντ θα αρχίσει να επεμβαίνει ενεργά στα γυρίσματα, όχι μόνο ως υποτιθέμενος παραγωγός, αλλά και στη σκηνοθεσία, στο σενάριο και σύντομα και στα media. Ενδιαφέρουσα ιδέα και κεντρική ερμηνεία (που παραπέμπουν άμεσα σε χαρακτήρα Κουστουρίτσα -βλέπε Underground), σε ένα σενάριο που παραπέμπει κυρίως σε καθαρόαιμη κωμωδία. Ο σκηνοθέτης όμως μοιάζει να μη τη διαχειρίστηκε όπως της άξιζε, προσπαθώντας να βάλει κι άλλα στοιχεία, που την βαραίνουν τελικά. Θρίλερ, σκοτεινή περιπέτεια και κοινωνική σάτιρα, μπλέκονται και θαμπώνουν τα κωμικά στοιχεία. Φυσικά, δεν είναι κακό μια ταινία να δυσκολεύεται να κατηγοριοποιηθεί, στην προκειμένη περίπτωση όμως είναι εις βάρος του τελικού αποτελέσματος.

The Assassin

Απίστευτη εικαστική ομορφιά, αλλά όχι και πολλά παραπάνω, στην νέα ταινία του Χου Χσιάο Χσιέν για μία νεαρή δολοφόνο που διαπιστώνει ότι λειτουργεί με την καρδιά της και η μοναχή με την οποία ζει της αναθέτει να σκοτώσει τον ξαδελφό της (προκειμένου να μπορέσει να απεμπλακεί). Υπέροχα ποιητικά πλάνα, ένα απίστευτο χτίσιμο ατμόσφαιρας που αναβιώνει μπροστά στα μάτια σου μια ολόκληρη εποχή, ήχοι, εικόνες χρώματα και ένα τετράγωνο κάδρο που αναδεικνύει τα απολύτως απαραίτητα, στο οπτικά αριστουργηματικό φιλμ του Χου Χσιάο Χσιέν. Οι εικόνες μπορεί να μένουν μαζί σου αρκετά μετά το τέλος της ταινίας, ωστόσο δεν συμβαίνει το ίδιο με τους χαρακτήρες. Σύνθετα παιχνίδια εξουσίας, πλήθος χαρακτήρων και ένα αδύναμο σενάριο, εγγυώνται ότι ο θεατής δεν θα έχει τη δυνατότητα όχι απλά να κατανοήσει πλήρως τα όσα συμβαίνουν επί της οθόνης, αλλά δεν θα μπορέσει και να αισθανθεί το δράμα των ηρώων. Και αυτό είναι ίσως το μεγαλύτερο «ατόπημα» της ταινίας του Χου Χσιάο Χσιέν, ο οποίος απέσπασε βραβείο Σκηνοθεσίας στο πρόσφατο Φεστιβάλ των Καννών.

 Office (3D)

Ένα πρωτότυπο μιούζικαλ εκτυλίσσεται στο κτίριο μια μεγάλης κινέζικης εταιρείας. Υπέροχο 3D, ιδιαίτερα καλλιτεχνική παρουσίαση, σχεδόν θεατρική, με το σύνολο των γυρισμάτων να έχουν γίνει σε ένα τεράστιο, ειδικά διαμορφωμένο στούντιο. Τα μιούζικαλ στοιχεία σε συνδυασμό με τα γλυκανάλατα ρομαντικά τραγουδάκια που παραπέμπουν σε άλλη εποχή, δείχνουν ότι εδώ μάλλον το ασιαστικό σινεμά ζήλεψε να κάνει κάτι μεταξύ Μπρόντγουεϊ και Τόλμης και Γοητείας! Έχει όμως μεγάλο σεναριακό πρόβλημα στη θεματολογία του και τη μεγάλη του διάρκεια και καταντά υπερβολικά κουραστικό. Φυσικά, εν καιρώ κρίσης ο πολύς κόσμος θα δυσκολευτεί να ταυτιστεί με τους πλούσιους που αντιμετωπίζουν προβλήματα, κάνοντας μας να καταλάβουμε και κάποια κατάλοιπα που κουβαλάει ακόμα ο ταλαίπωρος κινέζικος λαός κυνηγώντας το αμερικάνικο όνειρο. Επίσης, οποιαδήποτε προσπάθεια να πάρουμε στα σοβαρά τα οικονομικά στοιχεία που αναφέρει είναι καταδικασμένη, δείχνοντας μας άλλη μια φορά ότι η ταινία πατάει με πύλινα ποδάρια. Τελικά, νομίζει κανείς ότι μόλις παρακολούθησε άλλη μια τηλεοπτική σαπουνόπερα, σε συνδυασμό με την Κόρη μου τη Σοσιαλίστρια, αν μπορείτε κάπως να τα χωρέσετε μαζί στο μυαλό σας! Η ταινία πάντως, είχε επιλεγεί για το διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ.

Yakuza Apocalypse

Το ασιατικό σινεμά έχει ένα αλλόκοτο χιούμορ, έχοντας προσαρμώσει δημιουργικά στο ύφος του αρκετά kinky και trash στοιχεία, όπως και μπόλικο αυτοσαρκασμό ως και χλευασμό του κατεστημένου των ογκόλιθων παλαιότερων ασιατικών μύθων και δημιουργιών. Παιδί αυτού του νέου ρεύματος που λατρεύεται από τις νεαρές ηλικίες της ασιατικής ηπείρου είναι και το ιαπωνικό Yakuza Apocalypse, του εξτρεμιστή σκηνοθέτη Τακάσι Μίικε (13 Assassins). Η ιαπωνική μαφία της Γιακούζα έχει δύσκολο έργο καθώς εκτός των πόλεμο των συμμοριών κυκλοφορούν και σχιζοφρενείς υπερήρωες πολεμιστές, βρυκόλακες, ζόμπι και εξωγήινα τέρατα! Όποιος κάνει τον κόπο και μόνο να δει το τρέιλερ σίγουρα πείθεται ότι η ταινία είναι τόσο παλαβή που αξίζει τον κόπο να την παρακολουθήσει, ενώ διαθέτει σε σημεία εντυπωσιακά εφέ για το χαμηλό προϋπολογισμό της. Εν μέρει αυτό ισχύει, με πολλά ντεσαβαντάζ να στέκονται τον αντίποδα. Στην άλλη μεριά του ρινγκ έτσι, έχουμε το παιδαριώδες χιούμορ, ερασιτεχνικές ερμηνείες και διασκεδαστικές ιδέες που εξαντλούνται γρήγορα και τελικά καταντά κουραστικό. Πιστεύω ότι χρειαζόταν σίγουρα μάζεμα, τουλάχιστον σε διάρκεια.