Ο Φαίδων Παπαμιχαήλ στη μεγάλη συνάντηση των φωτογράφων στην Αθήνα
Ούτε καρφίτσα δεν έπεφτε στην Ταινιοθήκη της Ελλάδας από το πρωί της Τετάρτης. Ο λόγος τα masterclass σπουδαίων διευθυντών φωτογραφίας που βρέθηκαν στην Αθήνα για να μιλήσουν για τη δουλειά τους.
Ανάμεσά τους ο Φαίδων Παπαμιχαήλ (διευθυντής φωτογραφίας σε ταινίες όπως Nebraska, Walk The Line, Μνημείων Άνδρες), ο Χάρης Ζαμπαρλούκος (διευθυντής φωτογραφίας στα Jack Ryan: Shadow Recruit, Thor και Mamma Mia) και ο Κρίστιαν Μπέργκερ (διευθυντής φωτογραφίας στα Η Δασκάλα του Πιάνου και Λευκή Κορδέλα).
Ανάμεσα σε αυτούς που παρακολούθησαν τις ομιλίες ήταν ο Τάσος Μπουλμέτης, ο Γιώργος Πυρπασόπουλος και η Όλγα Μαλέα.
Στη διάρκεια του διήμερου σεμιναρίου το κοινό έχει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει τις νέες δουλειές των διευθυντών φωτογραφίας και να κάνουν ερωτήσεις για τεχνικά και μη ζητήματα.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκάλεσε η προβολή του Locke, όπου είναι διευθυντής φωτογραφίας ο Χάρης Ζαμπαρλούκος. Πρόκειται για τη νέα ταινία με πρωταγωνιστή τον Τομ Χάρντι, η οποία διαδραματίζεται εξ ολοκλήρου σε ένα αυτοκίνητο. «Αγκαλιάζω τη νέα τεχνολογία, αλλά μου αρέσει και το φιλμ» είπε ο Χ.Ζαμπαρλούκος.
«Η ψηφιακή τεχνολογία σου δίνει τη δυνατότητα να δείξεις στον σκηνοθέτη τι κάνεις, με πιο ξεκάθαρο τρόπο. Δεν χρειάζεται να πεις: “Σου υπόσχομαι ότι αύριο θα είναι πιο φωτεινό”. Μπορώ να επιλέξω πιο σκοτεινή φωτογραφία και να δείξω στον σκηνοθέτη ότι δεν έχουν χαθεί οι λεπτομέρειες».
Τόσο ο ίδιος, όσο και ο Φαίδων Παπαμιχαήλ μίλησαν για την ελευθερία που προσφέρουν σε έναν δημιουργό τα μικρότερα πρότζεκτ, σε σχέση με εκείνα των μεγάλων στούντιο. «Το θέμα είναι να συνδυάζεται το περιεχόμενο και η φόρμα, προκειμένου να γυρίσεις ενδιαφέρουσες ταινίες».
Ο Παπαμιχαήλ, ο οποίος εμφανίστηκε με μπλουζάκι Ich bin ein Athener (είμαι Αθηναίος κατά το είμαι Βερολινέζος, ενδιαφέρουσα επιλογή για έναν Έλληνα που μεγάλωσε στη Γερμανία), αναφέρθηκε και αυτός στις διαφορές ανεξάρτητου και χολιγουντιανού σινεμά.
«Είναι διαφορετικό το σύστημα. Συνήθως το στούντιο προσλαμβάνει έναν σκηνοθέτη που δεν έχει γράψει το σενάριο για να διαχειρίζεται τους σταρ. Υπάρχουν και εξαιρέσεις, όπως ο Κρίστοφερ Νόλαν. Είναι πολύ πιο δημιουργικό και ενδιαφέρον να δουλεύεις σε μικρότερες ταινίες. Είναι απελευθερωτικό με πολλούς τρόπους» είπε.
Αναφερόμενος στη συνεργασία του με τον Αλεξάντερ Πέιν –συνεργασία που στην περίπτωση του Nebraska οδήγησε σε μια υποψηφιότητα για Όσκαρ-, είπε ότι: «Με τον Πέιν είναι σαν να εργάζεσαι σε ευρωπαϊκή ταινία. Ο Τζιαμάτι, για παράδειγμα, στο Sideways δεν έφευγε από το σετ, γεγονός που έκανε τα πράγματα πολύ πιο εύκολα. Είναι εντυπωσιακό που ακόμα κάνουμε ταινίες σαν το Nebraska στην Αμερική –έστω κάποιες».
Θυμήθηκε και τα πρώτα του βήματα: «Δεν σπούδασα φωτογραφία σε σχολείο, δεν είχα χρήματα να πάω σε σχολείο. Άρχισα να γυρίζω φιλμάκια για φίλους. Σιγά-σιγά βρίσκεις ανθρώπους και διαπιστώνεις ότι θέλετε να κάνετε ταινίες παρόμοιας αισθητικής».
«Το θέμα είναι να είσαι έτοιμος να αφιερώσεις τη ζωή σου σε αυτό που αγαπάς. Ο Γουόλι Πφίστερ (σ.σ. φωτογράφος του Νόλαν και σκηνοθέτης της Κυριαρχίας) έκανε 25 C-movies πριν κάνει κάποια μεγαλύτερη. Ανάμεσά τους και το Memento. Μερικές φορές χρειάζεται μόνο μία καλή ταινία» τόνισε.
«Οι διευθυντές φωτογραφίας έχουμε μεγάλη εμπειρία γιατί γυρίζουμε πολλές ταινίες σε σύντομο χρονικό διάστημα. Είμαστε οι πρώτοι που καταλαβαίνουμε ότι υπάρχει πρόβλημα ή ξέρουμε αν όλα πάνε καλά, ακόμα και αν όλοι γύρω μας πανικοβάλλονται» είπε. «Εάν είσαι αποφασισμένος και παθιασμένος, τα καταφέρνεις. Εκτός και αν είσαι αυτοκαταστροφικός, αλκοολικός ή κάτι τέτοιο» συνέχισε, προκαλώντας γέλια στην αίθουσα.
Όσον αφορά τα τεχνολογικά επιτεύγματα, δήλωσε ότι «η τεχνολογία αλλάζει, αλλά πρέπει ακόμα να αφηγηθείς μια ιστορία. Η τεχνική αλλάζει, αλλά δεν γίνομαι συναισθηματικός γι’ αυτό».
Στη μάχη του φιλμ με το ψηφιακό μέσο είπε ότι πολλοί σκηνοθέτες χρησιμοποιούν φιλμ. «Ο Τζορτζ Κλούνεϊ χρησιμοποιεί φιλμ. Ο Αλεξάντερ Πέιν χρησιμοποιεί φιλμ (στο Nebraska δεν γινόταν να χρησιμοποιήσουμε φιλμ γιατί το στούντιο ήθελε και μια έγχρωμη εκδοχή)». Ο ίδιος χρησιμοποιεί την περίφημη Alexa.
«Αυτό που έχει συμβεί είναι ότι έχουν εξαφανιστεί οι μεσαίου μπάτζετ ταινίες. Δηλαδή δράματα που κόστιζαν γύρω στα 60 εκατομμύρια δολάρια. Έχουν μείνει ή οι μεγάλου μπάτζετ (πάνω από 100 εκατομμύρια δολάρια) ή οι μικρού (10 έως 20 εκατομμύρια δολάρια)» είπε.
Σχετικά με την δική του προσέγγιση στη φωτογραφία, τόνισε ότι δεν θέλει να προσελκύει την προσοχή. «Δεν είμαι επιθετικός, δεν θέλω η φωτογραφία να εμποδίζει την ιστορία. Προτιμώ το φυσικό φως. Δεν θέλω να έρχεται κάποιος να μου λέει τι ωραία φωτογραφία, προτιμώ να μου λέει τι ωραία ταινία» τόνισε.
Δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στο σύγχρονο ελληνικό σινεμά και τον Κυνόδοντα. «Μου άρεσε πολύ, απλά δεν πρέπει να κάνουν όλες οι ελληνικές ταινίες το ίδιο πράγμα. Δεν πρέπει να βλέπεις το ίδιο στυλιζάρισμα. Μπορείς να πεις διαφορετικά πράγματα με διαφορετικά αισθητικά μέσα» δήλωσε.
Το πρόγραμμα της 2ης Ημέρας, Πέμπτη 24 Απριλίου
09.30-11.00 Σεμινάριο-παρουσίαση από την SONY
11.00-13.00 Christian Berger master class (μέρος πρώτο): μία προσωπική άποψη για τη Διεύθυνση Φωτογραφίας, μέσα από την πρωτότυπη χρήση του Cine Reflect Lighting System (παρουσίαση με φωτογραφίες, σχέδια φωτισμού, αποσπάσματα από τις ταινίες, The White Ribbon, Ludwig II ,The Notebook και η μετάβαση από την αναλογική στο ψηφιακή κινηματογραφία)
13.00-13.30 Διάλειμμα
13.30-15.30 Christian Berger master class (μέρος δεύτερο)
15.30-16.30 Συζήτηση με τους Christian Berger, Haris Zambarloukos, Phedon Papamichael (μέρος δεύτερο).
