Έξοδος: Θεοί και Βασιλιάδες
Όταν ο Ρίντλεϊ Σκοτ ανακοίνωσε ότι θα γυρίσει σε ταινία την Έξοδο, τη γνωστή ιστορία της Βίβλου, η αλήθεια είναι ότι σήκωσα σκεπτικά τα φρύδια. Τι καινούριο θα μπορούσε να μάς πει ο Ρίντλεϊ Σκοτ για τον Μωυσή που να μην έχουμε ξαναδεί στη μεγάλη οθόνη; Η απάντηση είναι, όχι και πολλά…
Ο Σκοτ αφηγείται την ιστορία του Μωυσή: το μεγάλωμά του στο παλάτι της Αιγύπτου σαν άρχοντα, την ανακάλυψη για την καταγωγή του, την εξορία του, τη συνάντησή του με τον Θεό, την επιστροφή και τη συνάντηση με τον Φαραώ, τις επτά πληγές και την φυγή από την Αίγυπτο.
Είναι φανερό ότι επιθυμεί να αφηγηθεί την ιστορία με διαφορετικό τρόπο και έχει και κάποιες έξυπνες ιδέες: Οι πληγές και τα θαύματα που περιγράφονται στην ιστορία της Βίβλου αποτελούν φαινόμενα που εξηγούνται από τη λογική, φυσικό επακόλουθο παράξενων φαινομένων που –πάντως- εξηγούνται από τη λογική. Το ίδιο συμβαίνει και με το χώρισμα των νερών. Η σκηνή που ο θεατής περιμένει να δει συμβαίνει με έναν τρόπο που θέλει –αλλά δεν τα καταφέρνει- να κάνει επίκληση στη λογική του θεατή.
Παράλληλα, ο Θεός εμφανίζεται ως ένα μικρό κακομαθημένο αγόρι. Γιατί ποιος άλλος θα μπορούσε να επιδοθεί σε τόσο σαδιστικές πρακτικές από ένα αγόρι που βλέπει τα πράγματα ως παιχνίδι; Είναι μία έξυπνη ιδέα μεν, αλλά δεν εξηγεί και πολλά σε σχέση με το γιατί ο Μωυσής θα άκουγε ένα τέτοιο αγόρι.
Υπάρχει και η άλλη θεωρία. Ότι όλα αυτά είναι αποκύημα της φαντασίας του Μωυσή. Αυτό έιναι κάτι που φαινομενικά η ταινία δεν αποκλείει. Στην ουσία της, όμως, το απορρίπτει, όταν φανερώνει την ύπαρξη του Θεού μόνο στον Μωυσή, αλλά τα αποτελέσματα της πράξης του σε όλους.
Φαίνεται πώς το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι ο Ρίντλεϊ Σκοτ είχε αποφασίσει ότι θέλει να κάνει πρωτίστως μία ταινία – θέαμα. Έτσι, όλα τα παραπάνω στοιχεία μένουν ανεκμετάλλευτα. Εάν ο σκηνοθέτης αμφισβητεί την ψυχική υγεία του ήρωά του, αυτό δεν το βλέπουμε ποτέ να αναδεικνύεται. Θα είχε ενδιαφέρον να δούμε εάν αυτό που τελικά χρειάζονταν οι εβραίοι ήταν ένας στρατηγός ή απλά ένας τρελός –που θα τους έπειθε να τα βάλουν με την ισχυρή Αίγυπτο. Οι όποιες τέτοιες διερωτήσεις, όμως, παραμένουν επιφανειακές και έτσι χάνεται μία μεγάλη ευκαιρία.
Δεν είναι το ίδιο επιτυχημένη η επιλογή να βάλει τους Αιγύπτιους να μιλούν αγγλικά με βρετανική προφορά. Προφανώς ήθελε να υποδηλώσει την αριστοκρατία, αλλά η επιλογή είναι άστοχη. Σε συνδυασμό με τις κατηγορίες για «υπερβολικά λευκούς» Αιγύπτιους, φαίνεται σχεδόν προκλητική.
Δεν γίνεται να μην αναγνωρίσει κανείς την εξαιρετική ερμηνεία του Κρίστιαν Μπέιλ. Είναι το μεγαλύτερο ατού της ταινίας και σηκώνει στους ώμους του το βάρος της. Αλλά από την άλλη πάντα είναι καλός ο Κρίστιαν Μπέιλ και η ερμηνεία του μόνο δεν αρκεί για να κάνει την ταινία ενδιαφέρουσα.
Γιατί το βασικό συμπέρασμα είναι ότι η ταινία κουράζει. Αγγίζει σχεδόν τις 2,5 ώρες και παρά τα εφέ της δεν έχει ουσιαστικά και πολλά καινούρια πράγματα να πει. Και δείχνει ότι χειρότερο ακόμα από το να κάνεις μια κακή ταινία είναι ίσως να κάνεις μία ταινία που δεν έχει τίποτα να πει.
Τελικά να τη δω;
Ούτε υπερβολικά απίστευτα εφέ έχει, ούτε προσφέρει τίποτα καινούριο. Πέρα από μια δυο ενδιαφέρουσες ιδέες και την ερμηνεία του Κρίστιαν Μπέιλ, η ταινία είναι μάλλον αδιάφορη.
