To Διαζύγιο: Η Δίκη της Βιβιάν Αμσαλέμ

Στην ταινία του Ασγκάρ Φαραντί βλέπαμε την απόφαση ενός ζευγαριού στο Ιράν να πάρει διαζύγιο. Τις παραινέσεις των γυναικών, τις πρακτικές δυσκολίες, τα προβλήματα με τον νόμο και τη σχέση με την κόρη. Στο Διαζύγιο: Η Δίκη της Βιβιάν Αμσαλέμ, μία γυναίκα προσπαθεί εδώ και χρόνια να πάρει διαζύγιο από τον σύζυγό της. Η αρχή που καλείται να αποφασίσει για αυτό είναι το δικαστήριο των ραβίνων, καθώς το πολιτικό διαζύγιο δεν υπάρχει στο Ισραήλ.

Με τον σύζυγο να διαφωνεί και την Βιβιάν να παραδέχεται ότι ο λόγος που επιθυμεί το διαζύγιο δεν είναι ούτε ότι ο σύζυγός της ήταν βίαιος, ούτε ότι ήταν κακός, αλλά απλά ότι δεν τον αγαπούσε πια, το δικαστήριο φαίνεται να μην πείθεται. Στο Ισραήλ χρειάζεται ένας λόγος παραπάνω για να πει «ναι» το δικαστήριο.

Η κατάσταση αυτή βρίσκεται στο επίκεντρο της ταινίας, ένα δικαστικό δράμα, το τρίτο μέρος μιας τριλογίας με ηρωίδα τη Βίβιαν. Στην πρώτη ταινία (To Take a Wife), η Βίβιαν αποφασίζει να εγκαταλείψει τον σύζυγό της, στη δεύτερη (Seven Days), ο πιεστικός σύζυγος προσπαθεί να φέρει τη Βίβιαν πίσω στο σπίτι.

Για το Ισραήλ υποθέσεις σαν αυτή που περιγράφει η σειρά ταινιών δεν είναι σπάνιο φαινόμενο. Μάλιστα, το δημιουργικό δίδυμο –τα αδέλφια Ρόνιτ και Σλόμι Ελκαμπέτς- έχουν εμπνευστεί από τη μητέρα τους.

Στο Gett (όπως θα λέμε την ταινία για συντομία), η Βίβιαν είναι μία εξαντλημένη γυναίκα που θέλει να ζήσει πλέον ελεύθερη, με τον τρόπο που επιθυμεί. Απέναντί της βρίσκει την θρησκευτική αδιαλλαξία (το συμβούλιο των ραβίνων), καθώς και την πατριαρχική μενταλιτέ (την οποία εκπροσωπεί ανάμεσα σε άλλους ο σύζυγος της γυναίκας). Απέναντί τους εκείνη, κουρασμένη, χάνοντας το κουράγιο και τη μαχητικότητά της. Πολύ καλή η Ρόνιτ Ελκαμπέτς στον ρόλο της Βίβιαν –η Ελκαμπέτς σκηνοθέτησε μαζί με τον αδελφό της την ταινία.

Δεν είναι απαραίτητο να έχει παρακολουθήσει κανείς τις άλλες δύο ταινίες για να δει το Gett. Αντιθέτως, το να γνωρίζει λίγα πράγματα για τις δύο προηγούμενες ταινίες ίσως είναι και καλύτερο. Το δικαστήριο γίνεται ο χώρος του δράματος και η δικαστική αίθουσα εκεί όπου οι δύο πλευρές θα αναπτύξουν τα επιχειρήματά τους. Δεν χρειάζεται να ξέρεις τον πρότερο βίο της Βιβιάν, απλά την επιθυμία της να ζήσει μόνη της, ελεύθερη.

Μπορεί να μην είναι τόσο δυνατή ταινία όσο το Ένας Χωρισμός, αλλά εκτός από τα θέματα, το Gett μοιράζεται και την ένταση της ιρανικής ταινίας –βοηθά και το γεγονός ότι έχει γυριστεί σχεδόν σε έναν χώρο.

Τελικά να τη δω;

Η καλύτερη πρόταση της εβδομάδας ήταν η πρόταση του Ισραήλ για το Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας, ενώ ήταν και υποψήφια για Χρυσή Σφαίρα. Πρόκειται για μία ταινία – καταδίκη απέναντι στην ανδροκρατούμενη κοινωνία του Ισραήλ και της προσκόλλησης του στη θρησκεία.