Το Ανθρώπινο Κεφάλαιο
Ανθρώπινο σινεμά με δύναμη από την Ιταλία, απόδειξη ότι δεν υπάρχει μόνο ο Πάολο Σορεντίνο!
Ένας σερβιτόρος ξεκινά με το ποδήλατό του από μία δεξίωση για να γυρίσει σπίτι. Ένα αυτοκίνητο θα τον ρίξει σε ένα γκρεμό. Η ταινία είναι χωρισμένη σε τέσσερα κεφάλαια. Τα πρώτα τρία παρουσιάζουν την ιστορία από την πλευρά ενός προσώπου: του Ντίνο, πατέρα της Σερένα, που προσπαθεί να εισχωρήσει στην υψηλή κοινωνία κάνοντας παρέα με τους κατάλληλους ανθρώπους (δηλαδή με την πλούσια οικογένεια του φίλου της κόρης του), την Κάρλα Μπερνάσκι- τη μητέρα της εν λόγω πλούσιας οικογένειας, που θέλει να σώσει ένα παλιό θέατρο από την εξαφάνιση και της νεαρής Σερένα. Ο σκηνοθέτης καταφέρνει με κάθε ιστορία να μάς δώσει ένα ακόμα κομμάτι ενός παζλ, πριν μας παρουσιάσει στο τέταρτο μέρος την τελική λύση.
Μέχρι τότε, και σε διάστημα λίγων ημερών, δύο οικογένειες έχουν σχεδόν καταστραφεί, παρασυρμένες από έναν κυκεώνα ψεμμάτων.
Το υποτυπώδες μυστήριο δεν έχει στόχο να κρατήσει τον θεατή δέσμιο ενός who-dunnit, αλλά να παρατηρήσει τις συμπεριφορές της ανθρώπινης ύπαρξης μέσα σε ένα κλίμα κρίσης. Όπως το έκανε και ο Ατόμ Εγκογιάν στο Γλυκό Πεπρωμένο ή ο Ανγκ Λι στην Παγοθύελλα, έτσι και ο Πάολο Βίρτζι χρησιμοποιεί τη στιγμή του δυστυχήματος ως αφορμή για να θέσει κάτω από το μικροσκόπιό του την ιταλική κοινωνία.
Φυσικά, η Ιταλία είναι μια χώρα που κουβαλά έντονα τις πληγές του χρήματος. Οι πάλαι ποτέ Ιταλοί βιομήχανοι βρίσκονται συχνά στο επίκεντρο πρόσφατων ταινιών: του Io Sono L’ Amore του Λούκα Γκουαντίνιο και του Ένας Πύργος στην Ιταλία της Βαλέρια Μπρούνι-Τεντέσκι. Το Ανθρώπινο Κεφάλαιο δεν αποτελεί εξαίρεση και το Κεφάλαιο του τίτλου δεν παραπέμπει τυχαία σε χρηματικό κεφάλαιο.
Η μάχη των τάξεων είναι εδώ, καλυμμένη, βέβαια. Οι άνθρωποι που προσπαθούν να ανέλθουν, εκείνοι που επιθυμούν απλά να ορίζουν τη ζωή τους και όσοι θέλουν να επιβιώνουν. Όλοι βρίσκονται εδώ και ο σκηνοθέτης παρατηρεί ότι ανεξαρτήτως της οικονομικής μας επιφάνειας, όλοι ζητάμε κάτι και από όλους λείπει κάτι.
Πέρα από το οικονομικό στοιχείο, το «ανθρώπινο κεφάλαιο» του τίτλου μετρά το κόστος για τον καθένα από τους ήρωες, και τελικά είναι αυτό που θέτει στο επίκεντρο της ιστορίας του ο σκηνοθέτης.
Η ταινία του Βίρτζι δεν βραβεύτηκε τυχαία με επτά βραβεία David di Donatello (τα ιταλικά Όσκαρ), αφήνοντας πίσω της ακόμα και την Τέλεια Ομορφιά του Πάολο Σορεντίνο. Η ταινία του Βίρτζι είναι το ίδιο πλούσια νοηματικά και συναισθηματικά με εκείνη του Σορεντίνο και αποδεικνύει ότι το ιταλικό σινεμά έχει έμπνευση τα τελευταία χρόνια.
Το «τέχνασμα» του μπλεξίματος του χρόνου που μας κάνει να παρακολουθούμε τις ίδιες σκηνές από άλλη οπτική, χωρίς να κουραζόμαστε και αποτελεί έναν θρίαμβο του μοντάζ. Και τα υπόλοιπα στοιχεία της συνηγορούν στη δημιουργία μιας σπουδαίας ταινίας: ήχος, φωτογραφία.
Η ταινία δεν θα ήταν τίποτα, όμως, χωρίς τις ερμηνείες της. Από τον Φαμπρίτσιο Μπεντιβόλιο που κάνει τον ελαφρώς αχώνευτο Ντίνο, μέχρι την τρυφερή σύζυγό του -την ερμηνεύει η Βαλέρια Γκολίνο- και από εκεί στην κόρη Ματίλντε Τζιόλι και στην οικογένεια των «πλουσίων»: την Βαλέρια Μπρούνι Τεντέσκι, τον Φαμπρίτσιο Τζιφούνι και τον γιο Γκιγιέλμο Πινέλι, όλοι «κουβαλούν» με υπέροχο τρόπο τα όνειρα και τις απογοητεύσεις τους.
Τελικά να τη δω;
Ναι. Ένα από τα καλύτερα δείγματα ιταλικού σινεμά, ισάξιο της Τέλειας Ομορφιάς του Πάολο Σορεντίνο. Μια ιστορία με ενδιαφέρουσες προεκτάσεις για το ανθρώπινο κεφάλαιο που βρίσκεται κρυμμένο κάτω από τις ζωές που ορίζει το χρηματικό κεφάλαιο.
