Αγανάκτηση (Indignation)

Μία από τις καλύτερες -εάν όχι η καλύτερη- μεταφορά μυθιστορήματος του Φίλιπ Ροθ, με το σενάριο και τη σκηνοθεσία να ανήκει στον Τζέιμς Σέιμους, σεναριογράφο του «Brokeback Mountain» και της «Παγοθύελλας» του Ανγκ Λι.

Ενώ οι συνομήλικοί του πεθαίνουν στον πόλεμο της Κορέας, νεαρός που έχει μεγαλώσει ως εβραίος -αλλά που ο ίδιος είναι άθεος- εγκαταλείπει τη μικρή κωμόπολη στην οποία μένει για να σπουδάσει στο Πανεπιστήμιο. Βρίσκει ότι η σχολή του αντί να του ανοίξει τους ορίζοντες, έρχεται με τον συντηρητισμό της να «καταπλακώσει» οποιοδήποτε φιλελευθερισμό επιθυμεί να επιδείξει. Η Όλιβ -μία νεαρή κοπέλα που είναι και αυτή πιο φιλελεύθερη από όσο μπορούν να αντέξουν τα ήθη της εποχής- και ο ίδιος o Μάρκους μοιάζουν τα μόνα «παράξενα» λουλούδια, σε έναν κήπο που απαιτεί όλα να έχουν το ίδιο άρωμα.

Η αλήθεια είναι ότι είχα καιρό να δω μια τέτοια ταινία. Τελείως διαφορετική από ό,τι κυκλοφορεί σήμερα στο αμερικανικό σινεμά, η «Αγανάκτηση» χρησιμοποιεί ως όπλο τη λογική για να μιλήσει για τον παραλογισμό και αποτελεί μία άσκηση διανόησης που μπορεί εκ πρώτης όψεως να μη μοιάζει κινηματογραφική, είναι όμως άκρως γοητευτική.

Δύο σκηνές πνευματικής σύγκρουσης του ήρωά μας με τον κοσμήτορα της σχολής, ξεχωρίζουν. Ο Μάρκους οργίζεται, επιμένει για το δίκιο του, χρησιμοποιεί τη λογική του, απέναντι σε έναν παραλογισμό που με απόλυτη ψυχραιμία επιχειρεί να τον συντρίψει.

Είναι οι ερμηνείες των ηθοποιών εκείνες που δίνουν μεγαλύτερο βάρος στο κείμενο: οι χαρακτήρες μοιάζουν όλοι να έχουν εγκλωβιστεί για πάντα στο σύμπαν του Pleasantville (με το οποίο η Αγανάκτηση θα έκανε καλή παρέα). Ο Λόγκαν Λέρμαν είναι υπέροχος σε μία ερμηνεία γεμάτη δύναμη και εσωστρέφεια -ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στην Λίντα Έμοντ και στην σκηνή που ζητά από τον γιο της μια χάρη που αφορά την δική του ζωή.

Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στη μουσική του Τζέι Γουάντλεϊ, καθώς και στο υπέροχο φινάλε της ταινίας: εκεί κρίνεται το αποτέλεσμα της σύγκρουσης ενός επαναστατικού πνεύματος με το κατεστημένο που προσπαθεί να πολεμήσει. Η «Αγανάκτηση» είναι ένα πραγματικό κομψοτέχνημα που θα ενθουσιάσει τους θαυμαστές του Ροθ και σίγουρα έχει πολλά να δώσει και στους μη φανατικούς αναγνώστες του συγγραφέα.

Είναι προς τιμήν του Σέιμους το γεγονός ότι καταφέρνει να αποδώσει το γράμμα, αλλά και το πνεύμα του Φίλιπ Ροθ -πράγμα δύσκολο (να δούμε πώς θα τα καταφέρει μέσα στη χρονιά και το «Αμερικανικό Ειδύλλιο» του Γιούαν ΜακΓκρέγκορ.