Διαστημικά ταξίδια πριν από το Interstellar
Ο Κρίστοφερ Νόλαν επιχειρεί με το Intestellar το δικό του ταξίδι στο διάστημα. Πριν από αυτόν, όμως, «το μεγάλο βήμα για την ανθρωπότητα» έκαναν άλλοι κινηματογραφιστές, με τον Νόλαν να προσθέτει το δικό του λιθαράκι στον κινηματογραφικό διάλογο για το πώς είναι τα πράγματα εκεί έξω…
Είτε σας άρεσε το Interstellar, είτε όχι, αδιαμφισβήτητο γεγονός είναι ότι επιχείρησε να πάει εκεί που το σινεμά δεν έχει πάει μέχρι σήμερα. Εάν στο Gravity του Αλφόνσο Κουαρόν η κάμερα «βγήκε» στον διαστημικό σταθμό θαυμάζοντας την ομορφιά της γης, στο Interstellar «μπήκε» μέσα σε σκουληκότρυπες και μαύρες τρύπες.
Ποιοι ήταν, όμως, οι σκηνοθέτες που πήγαν πριν από τον Νόλαν στο διάστημα;
Ταξίδι στη Σελήνη (1902)
Ήδη από την αρχή του, το σινεμά έστρεψε το βλέμμα του στο φεγγάρι. Υπεύθυνος γι’ αυτό είναι ο Ζορζ Μελιέ, ο μάγος του σινεμά. Μπορεί η ταινία του να μην διαθέτει τις φιλοσοφικές προεκτάσεις των ταινιών που θα ακολουθούσαν, αλλά διαθέτει όλη τη μαγεία και τον θαυμασμό που θα αποτελούσαν βασικό κομμάτι του τι είναι να κάνεις σινεμά. Ο Μελιέ τόλμησε, με τα πρόχειρα εφέ της εποχής, να μας δείξει αυτό που άλλοι δεν είχαν τολμήσει και να μας κάνει να ονειρευτούμε για ταξίδια σε κόσμους που δεν θα βλέπαμε ποτέ.
2001, Η Οδύσσεια του Διαστήματος (1968)
Περισσότερο σημείο αναφοράς και κινηματογραφική ανάγνωση, το Interstellar ξεκίνησε έναν «διάλογο» με το αριστούργημα του Στάνλεϊ Κιούμπρικ, με τον Νόλαν να προσπαθεί να απαντήσει στα ερωτήματα που έθεσε πριν από χρόνια ο μεγάλος κινηματογραφιστής. Εάν το 2001 είναι ένα ποιητικό παζλ, το Interstellar προσφέρει (μία από τις) λύσεις του. Ο Κιούμπρικ χρησιμοποίησε την ποίηση και την ομορφιά για να μιλήσει για το παρόν και το μέλλον της ανθρωπότητας, σε ένα κοσμικό ταξίδι που όμοιό του δεν είχε δει -και δεν θα έβλεπε ποτέ ξανά- το σινεμά. Η πιο έξυπνη, η πιο φιλοσοφική και ταυτόχρονα η πιο ανθρώπινη ταινία για τον άνθρωπο που τολμά να ονειρευτεί τα αστέρια.
Σολάρις (1972, 2002)
Τόσο στην εκδοχή του Αντρέι Ταρκόφσκι, όσο και σε εκείνη την (υποτιμημένη) του Σόντερμπεργκ, βασικό θέμα είναι η λειτουργία της ανθρώπινης μνήμης, την ώρα που αυτή αντιμετωπίζει την πρόκληση της μοναξιάς και «λυγίζει» υπό το βάρος μεγαλύτερων φιλοσοφικών ερωτημάτων για το ποιοι είμαστε και το «τι βρίσκεται εκεί έξω». Βαθιά φιλοσοφική και εσωτερική, η ταινία του Ταρκόφσκι φέρνει τον Άνθρωπο αντιμέτωπο με τα όριά του. Με τα ίδια ερωτήματα ασχολείται και ο Στίβεν Σόντερμπεργκ στη δική του εκδοχή που είναι πιο κοντά στο μυθιστόρημα του Στάνισλαβ Λεμ.
Contact (1997)
Προσωπικά θεωρώ το Contact ένα πρωιμότερο (και καλύτερο) Interstellar. Μπορεί το Interstellar να διαθέτει τα εντυπωσιακά εφέ της σύγχρονης εποχής, το Contact όμως ασχολείτο με παρόμοια ερωτήματα, διαθέτοντας ένα πιο σφιχτοδεμένο σενάριο. Πρόκειται για ένα ταξίδι διαγαλαξιακής εξερεύνησης, το οποίο αναφέρεται σε μαύρες τρύπες και θέτει ερωτηματικά για τη θέση του ανθρώπου στο σύμπαν και τη σχέση του με τον Θεό, ενώ ταυτόχρονα εξερευνά τη σχέση ενός πατέρα και μίας κόρης. Σας θυμίζει κάτι; Η υπέροχη ταινία του Ρόμπερτ Ζεμέκις βασίστηκε στο βιβλίο του Καρλ Σέιγκαν, ο οποίος με τη σειρά του είχε συμβουλευτεί τον Κιπ Θορν, τον επιστήμονα ο οποίος διατελεί σύμβουλος στην ταινία του Κρίστοφερ Νόλαν. Δεν είναι τυχαίο, επίσης, ότι οι δύο ταινίες μοιράζονται τον ίδιο πρωταγωνιστή (τον Μάθιου ΜακΚόναχι) και την ίδια παραγωγό.
Sunshine (2007)
Υποτιμημένη, η ταινία επιστημονικής φαντασίας που ο Ντάνι Μπόιλ γύρισε το 2007, αποτελεί ένα άρτιο δείγμα επιστημονικής φαντασίας. Αναφέρεται σε ένα απεγνωσμένο ταξίδι μιας ομάδας αστροναυτών που προσπαθεί να κάνει reboot (επανεκκίνηση) στον ήλιο μας, ο οποίος κινδυνεύει να σβήσει. Αντίθετα με το Interstellar, ο πλανήτης δεν αναζητά άλλους κόσμους, αλλά προσπαθεί να κάνει μία καινούρια αρχή στον κόσμο που ήδη διαθέτουμε. Η ταινία κουβαλά μέσα της αρκετά φιλοσοφικά και ψυχολογικά ζητήματα και δίνει έμφαση στο σύνολο των χαρακτήρων που παλεύουν για την επιβίωση του ανθρώπινου είδους και το μέγεθος της θυσίας που απαιτεί κάτι τέτοιο.
Moon (2009)
Ένα από τα ζητήματα που απασχολούν τον Κρίστοφερ Νόλαν είναι και εκείνη της μοναξιάς στο διάστημα. Σε αρκετές στιγμές η ταινία αναφέρεται στο πόσο μόνος μπορεί κανείς να αισθάνεται στο διάστημα. Στο ζήτημα αυτό αναφέρεται η ταινία του Ντάνκαν Τζόουνς, καθώς και στη σχέση ενός ανθρώπου και μιας μηχανής (τη φωνή του υπολογιστή Γκέρτι την κάνει ο Κέβιν Σπέισι). Κιουμπρικική αισθητική και μία διαρκής διερώτηση για το τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος και για τη δύναμη της αγάπης.
Love (2011)
Τι δουλειά έχει μία μικρή βρετανική ταινία που δεν είδαμε ποτέ στις ελληνικές αίθουσες (με εξαίρεση τις Νύχτες Πρεμιέρας) σε αυτή τη λίστα; Στην ταινία του Γουίλιαμ Έουμπανκ, ένας αστροναύτης χάνει επαφή με τη γη. Η φιλόδοξη ταινία χάνει μερικές φορές τον στόχο της, αλλά αποτελεί ένα υπέροχο οπτικό ταξίδι που αναρωτιέται για τη δύναμη της Αγάπης. Όσοι έχουν δει το Interstellar ξέρουν τον ρόλο που παίζει η αγάπη στην ταινία. Ένα ενδιαφέρον πείραμα που αξίζει να δει κανείς.
