Αφιερώματα

Ταινίες που φέρνουν τη μόδα στη μουσική

Το μουσικόφιλο κοινό συχνά επηρεάζεται από το σινεμά. Πολύ συχνά μια ταινία φέρνει με το soundtrack της μουσικά κομμάτια, τραγούδια, ακόμα και είδη μουσικής ξανά στο προσκήνιο, επηρεάζουν τις τάσεις της μόδας και τις επιλογές των ραδιοφωνικών παραγωγών στα ερτζιανά. Ας δούμε μια πρώτη κατηγοριοποίηση:

Αρχικά διαχωρίζουμε σε τρεις κατηγορίες Επικές-Φαντασίας (Star Wars, Last of the Mohicans, Braveheart, Lord of the Rings), Ρομαντικές-Κοινωνικές (American Beauty, Garden State, Amelie, Piano, Love Actually, Moulin Rouge) και Περιπέτειες-Μυστηρίου (Indiana Jones, James Bond, Trainspoting) και πάει λέγοντας. Πρόκειται για ένα θέμα με πολλές προεκτάσεις και πολύ πολύ μουσική!

Σίγουρα θα αναγνωρίσετε στα παρακάτω εξώφυλλα κάποια που έχετε κι εσείς στην δισκοθήκη σας:

Oι σημαιοφόροι: Ταραντίνο, Αλμοδοβαρ, Αρονόφσκι, Μπόιλ, Λίντς, Σκορσέζε, Ρίτσι

Από την άλλη έχουμε και συγκεκριμένους σκηνοθέτες που όρισαν τη μόδα στη μουσική με τις ταινίες τους. Είναι από εκείνες τις στιγμές στον κινηματογράφο που οι παραγωγοί της ταινίας θα μπορούσαν να βγάλουν τα λεφτά τους απλά και μόνο πουλώντας το OST της! Πρωτοστάτης -ποιος άλλος- ο Ταραντίνο (απλά και ενδεικτικά… Pulp Fiction). Παλαιότερα είχε δηλώσει ότι πρώτα βρίσκει τη μουσική και μετά φτιάχνει την ταινία κι εμείς αν θέλουμε τον πιστεύουμε! Αν θα ήθελε κανείς να χαρακτηρίσει τη μουσική που επιλέγει δε θα έλεγε αναγκαστικά ότι είναι surf ή rock’n’roll αφού μας έβαλε τελευταία με το Kill Bill και ασιατικά και ethnic στοιχεία όσο και electro-beat. Θα έλεγα όμως ότι ως λάτρης του παλιού η μουσική του συνήθως είναι “σκονισμένη”. Φυσικά, ακολουθούν ο προσωπικός αγαπημένος Αρονόφσκι (Requem for a Dream, Pi) Αν θα έλεγα κάτι για τη μουσική που επιλέγει θα έλεγα “ψαγμένος” καθώς πέραν της ηλεκτρονικής ψάχνει να βρει ιδιόμορφους ήχους και να τους ενσωματώσει στα ακούσματα μας. Ακολουθεί  o Αλμοδοβάρ ο λατρεμένος από τις γυναίκες που τις λατρεύει κι αυτός στις ταινίες του εξάλλου, με το δικό του τρόπο πάντα (Όλα για τη Μητέρα μου, Μίλα της), o Ντάνι Μπόιλ (Trainspoting, the Beach) ο “νεανικός”, ο Ντέιβιντ Λιντς (Malholand Drive, Blue Velvet) ο “αισθαντικός” και μυστηριώδης. Προσωπικά απολαμβάνω ιδιαίτερα τα soundtracks και από Mάρτιν Σκορσέζε (Bringing out the Dead) και μερικά από Όλιβερ Στόουν (U-Turn, Doors) ο πιο “ροκάς”. O δε πρώην άντρας της Μαντόνα, Γκάι Ρίτσι (Snatch, Rock’n’Rolla, Revolver) “ο άλλος ροκάς” (πιο εναλλακτικός) –πραγματικά μερικές φορές είναι σαν να έχει κάνει την ταινία απλά για βίντεοκλιπ της μουσικής!

Tα “Ζευγαρώματα”:

   Υπάρχουν ακόμα δημιουργοί που ένωσαν άρρηκτα το όνομα τους με φιλμ ή ακόμα και σκηνοθέτες. Εδώ έχουμε παραδείγματα τον Μπρέγκοβιτς με τον Κουστουρίτσα, τους μινιμαλιστές Michael Nyman & Win Mertens με τον Peter Greenaway και τους μακρόσυρτους τίτλους του (π.χ. “the Cook, the Thief, his Wife and her Lover”, “Belly of an Architect”, μαζί με το “Η Αγωνία του Τερματοφύλακα πριν από το Πέναλτι”) τον Philip Glass με τον Gogfrey Reggio στα Koyaanisquatsi (Life out of balance) – Powaqqatsi (Life in Transofrmation). O Αρονόφσκι στα πρώτα του πετυχημένα βήματα πήγαινε χέρι-χέρι με τον Clint Mansell που έδεσε τον πρωτότυπο ηλεκτρονικό του ήχο τέλεια με τις ταινίες του (Pi, Requiem for a dream). O Tim Burton συχνά επιλέγει να συνεργάζεται με τον Danny Elfman. Από την άλλη ο Σπίλμπεργκ φαίνεται να πάει πακέτο με τον Τζον Γουίλιαμς. Παλαιότερα είχαμε τον Ennio Morricone στις ταινίες του Sergio Leone δίνοντας μουσική πνοή στα σπαγγέτι γουέστερν (Καλός Κακός & Άσχημος, Για μια χούφτα Δολάρια και πάει λέγοντας). Μόνο και μόνο λέγοντας το όνομα του ακούμε και μια σφαίρα να σφυρίζει δίπλα στο αφτί μας. Από τους πρώτους που έβαλε στη μουσική του όπως μαστίγια, σπιρούνια, κανονιές και μικρούς ήχους από βήματα ή άλογα.  Ας ακούσουμε τον Wim Mertens στο Close Cover από το soundtrack της αγαπημένης μου ταινίας “Η Κοιλιά του Αρχιτέκτονα”.

H χρυσή εποχή των μιούζικαλ:

Τις παλαιότερες δεκαετίες το Χόλιγουντ και οι ταινίες του άφησαν αξέχαστα τραγούδια καθώς το σινεμά ήταν ένα υπερθέαμα και οι πρωταγωνιστές ήταν τόσο καλοί ηθοποιοί όσο και κασκαντέρ, χορευτές και τραγουδιστές. Φρανκ Σινάντρα, Ντιν Μαρτιν, Έλβις, είναι μερικοί μόνο από τους μεγάλους καλλιτέχνες που ξεχώρισαν και άφησαν εποχή.

Ιδιαίτερη μνεία να κάνω για τα μιούζικαλ, πολλά από τα οποία έχουν γράψει τη δική τους  ιστορία στη μουσική, όπως τα the Sound of Music & Mary Poppins, Cabaret, West Side Story, Rocky Horror Picture Show, All that Jazz, Cats, Chicago. Φυσικά η ροκ όπερα Jesus Chris Superstar που μεταφέρθηκε από το θέατρο στη μεγάλη οθόνη.

(Επειδή το κομμάτι των μιούζικαλ είναι ξεχωριστό από μόνο του να αναμένετε ξεχωριστό αφιέρωμα για αυτό!)

Οι Έλληνες “διεθνείς”: 

Από τις ελληνικές συμμετοχές ξεχωρίζει με διαφορά ο Βαγγέλης Παπαθανασίου γνωστός έξω και με το μικρό του ως Vangelis. Η μουσική του για το Chariots of Fire (1981) του χάρισε το όσκαρ ανοίγοντας διάπλατα την επερχόμενη μεγάλη διεθνή του καριέρα. Υπήρξε μαζί με τον Ντέμη Ρούσσο, ιδρυτικό μέλος ενός από τα καλύτερα ελληνικά σχήματα του ’60 των Aphrodite’s Child και με διεθνή αναγνώριση στο εξωτερικό. Το διπλό Lp τους 666 (με την συμμετοχή και της Ειρήνης Παππά) εμπνευσμένο από την αποκάλυψη έχει ψηφιστεί ο καλύτερος ψυχεδελικός δίσκος όλων των εποχών). Τα παιδιά της Αφροδίτης υπογράφουν και το σάουντρακ του Vortex και τον ύμνο στο Four Hoursemen.   Το Chariots of Fire σηματοδοτεί την στροφή του καλλιτέχνη αποκλειστικά στην ηλεκτρονική μουσική καθώς μπαίνουμε στα ’80s και λάμπει μαζί με τα άστρο του Jean Michael Jarre, απογοητεύοντας λίγο εμάς τους ροκάδες. Φυσικά, ακολουθούν το ατμοσφαιρικό Blade Runner (1982) για να φτάσει το 1992 σε μια άλλη μεγάλη δουλειά το 1492: Conquest of Paradise. Από τις πιο ωραίες πρόσφατες δουλειές του το Moxica & His Horse για το Collateral (2004) που μάγεψε σε συνδυασμό με τα υπνωτιστικά νυχτερινά πλάνα και το διαφορετικό παίξιμο του Τομ Κρούζ. Συνολικά, ως τώρα, έχει γράψει 50 συνθέσεις και αντίστοιχα αποκλειστικότητα ή συμμετοχή σε 59 soundtracks.

Ιδιαίτερα αναγνωρισμένοι επίσης ο Χατζηδάκις (Never on Sunday (1960) ο Μίκης Θεωδοράκης (Zorba the Greek 1964, Serpico 1973,  Z 1969) και ο Yanni (περισσότερο σε τηλεοπτικές σειρές, όμως τα Nostalgia και Reflections of Passion είναι τόσο ξεχωριστά που ακούγονται σε πάρα πολλές και διαφορετικού γούστου σειρές ακόμα και στον “Beavis and Butt-Head” τη μίνι σατυρική σειρά του Mtv! Ακολουθούν, πολλοί, ανάμεσα τους ο Σταμάτης Σπανουδάκης και η νέα γενιά  που ξεπετάγεται σιγά σιγά δυναμικά (τα τσικά μας θα έλεγε κανείς).

Να θυμίσω κλείνοντας τον ελληνικής καταγωγής συνθέτη και μουσικό Βασίλη Πολυδούρη (Basil Poledouris, 1945-2006) που γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Κάνσας. Το πλούσιο ενεργητικό του περιλαμβάνει πάνω από 80 συνθέσεις, ανάμεσα τους τα ιδιαίτερα αναγνωρισμένα θέματα για την ταινία Conan ο Βάρβαρος 1982 & Conan ο Εξολοθρευτής 1984, RoboCop (1987), το κυνήγι του κόκκινου Οκτώβρη, The Hunt for Red October (1990), Starship Troopers (1997) και πολλά άλλα.

Βραβεύσεις και Αξιώματα:

Ας δούμε τι γίνεται στο κομμάτι των βραβεύσεων των συνθετών από το Χόλιγουντ. Υποκειμενικά ή όχι τα βραβεία πάντως ο μεγάλος νικητής είναι ο Alfred Newman με 9 αγαλματίδια στο ενεργητικό του: Camelot (1967) The King and I (1956) Love Is a Many-Splendored Thing (1955) Call Me Madam (1953) With a Song in My Heart (1952)  Captain from Castile (1947) The Song of Bernadette (1943) Tin Pan Alley (1940)  και Alexander’s Ragtime Band (1938) και άλλες 40 υποψηφιότητες.

Ένας μόνο συνθέτης κατάφερε να κερδίσει δυο όσκαρ μουσικών θεμάτων την ίδια χρονιά: Πρόκειται για τον Marvin Hamlisch το 1973! Κέρδισε το δραματικό (Original Dramatic Score) για το   “The Way We Were” και το  Best Adaptation Score για το περίφημο Κεντρί (The Sting). Ο Hamlisch την ίδια χρονιά κέρδισε και το όσκαρ καλύτερου τραγουδιού και έγινε ο μόνος μουσικός που έχει κερδίσει σε μια χρονιά 3 όσκαρ!

Συνέπεια και Συνέχεια: Ένας μόνο συνθέτης έχει καταφέρει ως τώρα να κερδίσει μουσικό όσκαρ τρεις χρονιές συνεχόμενα: Είναι ο Roger Edens για τα Easter Parade (1948), On the Town (1949) και Annie Get Your Gun (1950).

Τα “Hot” Ονόματα: 

Αυτή τη στιγμή από τους εν ζωή στα πιο κλασικά συνθετών Χόλιγουντ σαν ονόματα ξεχωρίζουν η οικογένεια Nyman με πρώτο τον Michael Nyman (μέχρι στιγμής 98 συμμετοχές ανάμεσα στις οποίες στο the Piano, Gattaca, Libertine, Man on Fire), καθώς οι Danny Elfman (90 μεταξύ των οποίων τα Nightmare before Christmas, Chicago, the Simpsons, 9, Milk, Hulk), Alexandre Desplat (143 τίτλους όπως στα Benjamin Button, King’s Speech, Ides of March, Tree of Life, το περσινό Moonrise Kingdom), John Williams (135 συμμετοχές μεταξύ τους Harry Potter, Star Wars, Saving Private Ryan, Seven Years in Tibet, Jurrasic Park, Indiana Jones), Thomas Newman (91 τίτλους όπως τα Lemony Snicket’s -A Series of Unfortunate Events, Wall-E, Road to Perdition, Revolutionary Road, Finding Nemo, American Beauty, τα πιο πρόσφατα Skyfall, Wreck-it Ralf  και το αναμενόμενο Side Effects)  και ο Alan Howard (66 συμμετοχές Total Recall, the Mask, Escape from N.Y., Headless Horseman).

 

Ποια είναι τα πιο πετυχημένα εμπορικά soundtrack;

Αναπάντεχη πρωτιά στις πωλήσεις δίσκων μουσικής  η άνοδος του “Σωματοφύλακα”. Ο θάνατος της Γουίτνει Χιούστον και η αγάπη του κοινού για το (and..) Ι Will Always Love You έφεραν τα πάνω κάτω. Έτσι αυτή τη στιγμή τα Top Selling Soundtracks στο Amazon διαμορφώνονται κάπως έτσι:

1. The Bodyguard OST (Whitney Houston)

2.  Saturday Night Fever OST  (David Shire)

3. Music from the Motion Picture “Purple Rain” (Prince)

4. Dirty Dancing: OST (Various Artists)

5.Titanic: Music from the Motion Picture (Celine Dion)

6. The Lion King: Special Edition (Various Artists)

7. Footloose (1984 Film) (Shalamar)

8. Top Gun Soundtrack (Kenny Loggins)

9. Grease (Original 1978 Motion Picture Soundtrack) (Olivia Newton-John)

10. Waiting To Exhale: OST (Aretha Franklin)

Υπάρχουν τα μουσικά κομμάτια και τα τραγούδια, υπάρχουν όμως και τα μουσικά θέματα (theme songs). Ακόμα και μετά την ταινία τα σφυρίζουμε τα βάζουμε ringtones στα κινητά και όπου κι αν τα ακούσουμε όλων μας το μυαλό πάει σε μια σκηνή από την ταινία. Για εμένα το πιο χαρακτηριστικό είναι ίσως το θέμα του Eξορκιστή:

Η λίστα με τα πιο αγαπημένα και αναγνωρίσιμα theme songs συνεχώς αλλάζει καθώς οι παλαιότερες ταινίες ξεχνιούνται και νέες παίρνουν τη θέση τους. Ας δούμε τα τωρινά πιο δημοφιλή: Βλέπουμε ότι η επανάληψη παραμένει μήτηρ της μαθήσεως και όσα έχουν γίνει τηλεοπτική σειρά ή έχουν πολλές συνέχειες κρατάνε γερά. Έχουμε The Good the Bad and the Ugly, the Godfather, Spiderman, Pink Panther, Superman, Mission Imposible, Rocky, Ironman, Harry Potter, Terminator, Back to the Future, Indiana Jones, Pirates of the Caribbean, Braveheart, Lord of the Rings, Rambo, Requiem for a Dream, James Bond 007, Robin Hood, και φυσικά Star Wars.

Μπορεί να μη μας έμεινε η ταινία, μας έμεινε όμως το τραγούδι:

Στα πιο δημοφιλή τραγούδια από ταινίες που δεν είχαν όμως την ίδια ανταπόκριση από το κοινό είναι καταρχάς το τραγούδι του νέου 007-Μποντ από την Adele που άνοιξε πανιά για το φετινό όσκαρ, ας το ξανακούσουμε:

Coolio – Gangsta’s paradise (Dangerous Minds) μπορεί την ταινία να μη τη θυμόμαστε το τραγούδι ήταν σήμα κατατεθέν εκείνης της χρονιάς μέχρι που σιχαθήκαμε να το ακούμε!

The Subways – Rock n roll queen (Rock’n’Rolla) -μάλιστα ο Γκάι Ρίτσι είπε ετοιμάζει και το Νο 2, προφανώς ακόμα συλλέγει τραγούδια για το soundtrack!

Madonna – dont cry for me Argentina (Evita) (η ντίβα της ποπ όπου εμφανίζεται λέει κι ένα τραγούδι, όπως στο Dick Tracy, τελικά όμως το μιούζικαλ δεν έπεισε πολύ το απαιτητικό κοινό)

U2 – The ground beneath her feet (Million Dollar Hotel) σε σενάριο του τραγουδιστή τους Bono

Τραγούδια που ξαναήρθαν στο προσκήνιο λόγω ταινιών:

REM – Man on the Moon (από την ομότιτλη ταινία για τη ζωή του Andy Kaufman)

Moby – Extreme Ways (Bourne Identity) (ο Moby πιο αναγνωρίσιμος από τον Matt Damon;)

Mono – Life in Mono (Great Expectations) (όταν η μουσική σπρώχνει το ρομαντισμό στα ύψη)

Mark Knopfler – Wag the Dog theme (o κιθαρίστας των Dire Straits αφήνει το στίγμα του)

Linkin Park – New Divide (Transformers) (έκρηξη αδρεναλίνης ιδίως για τη νεολαία)

Pixies – Where is my mind (δεν ξεχνιέται… το εκρηκτικό τέλος του Fight Club)

Αν δε χορτάσατε:

Διαβάστε επίσης: Τα Σάουντρακς που αγαπήσαμε (από την Σατίν)
Διαβάστε επίσης: Όταν η ελληνική μουσική πηγαίνει σινεμά (Σατίν)
Διαβάστε επίσης: Τρεις ειδικοί μας ταξιδεύουν στα soundtrack που αγάπησαν

Πείτε μας την γνώμη σας: Aν θέλετε αφήστε μας κι εσείς σχόλια, την χρυσή σας πεντάδα με τα top 5 πιο αγαπημένα σας soundtrack, να δούμε τις δικές σας επιλογές και ποια soundtracks αρέσουν περισσότερο στη cine-παρέα μας!

Αντώνης Γκούμας

Θα μπορούσε να ζήσει εξίσου ευχάριστα στη Μέση Γη όσο στη Metropolis, από τα πιο ρεαλιστικά πλάνα στα πιο σουρεαλιστικά συννεφάκια. Μπαίνοντας στις αίθουσες παθιάζεται αμετανόητα κάθε φορά που σβήνουν τα φώτα. Στα Φεστιβάλ που καλύπτει αντί για τις πολυαναμενόμενες ταινίες προτιμά να ανακαλύπτει άγνωστα μικρά διαμαντάκια που ίσως να μην δούμε ποτέ στις ελληνικές αίθουσες. Συνήθως καλοπροαίρετος, προσέξτε, όμως, όταν κραδαίνει το «τσεκούρι» του.

12 σκέψεις σχετικά με το “Ταινίες που φέρνουν τη μόδα στη μουσική

  • Πολυ ωραιο αφιερωμα! Λειπουν ομως τα ονοματα του αγαπημενου και πολυγραφοτατου Ennio Morricone και του σιχαμενου John Williams, αν και κανεις αναφορα στις δουλειες τους.
    Τα δικα μου αγαπημενα:
    1 Selmasongs [Dancer in the Dark] (Bjork)
    2 Wonderland (Michael Nyman)
    3 Amelie (Yann Tiersen)
    4 Batman (Prince)
    5 Yotzim Kavua (Διαφοροι)

    Σχολιάστε
    • Σωστός! Προσπάθησα να το κρατήσω όσο μπορούσα πιο “μικρό” σε κείμενο και “περισσότερο” σε μουσική. Θα τους προσθέσω όμως και ονομαστικά στο κείμενο μιας που είναι όντως σημαντικές μορφές. Βασικά επί τη ευκαιρία θα βάλω υποκατηγορία “τα hot ονόματα” για να βάλω τους τωρινούς πιο αναγνωρίσιμους.
      Πολύ καλές επιλογές η πεντάδα σου 🙂

      Σχολιάστε
  • Από που προκύπτει ότι η Adele έκανε επιτυχία με το Skyfall και η ίδια η ταινία όχι; Μιλάμε για τη μεγαλύτερη εισπρακτική επιτυχία για φιλμ του Τζέιμς Μποντ. Φάουλ σε ένα κατά τ’ άλλα εξαιρετικό άρθρο.

    Σχολιάστε
    • …χμ, ίσως δεν έχεις άδικο αγαπητέ Serpico, αν και πιστεύω πέραν της εισπρακτικής επιτυχίας ότι η ταινία ήδη ξεχάστηκε ενώ το τραγούδι πάει βουρ για τα όσκαρ. Σκέψου και το άλλο, σε λίγα χρόνια την ταινία ακόμα και οι ένθερμοι φαν θα την βαρεθούν -ιδίως αν βγει το επόμενο 007 ενώ το μουσικό κομμάτι παίζει ακόμα καθημερινά σε ραδιοφωνικούς σταθμούς και φαίνεται θα παίζει για καιρό ακόμα. 🙂

      Παιδιά, απαντάτε που απαντάτε, αφήστε μας και την μουσική πεντάδα σας με τις επιλογές σας σε soundtracks!

      Σχολιάστε
      • Συγχαρητηρια για το αρθο σας 🙂
        Εγω θα ποσταρω συναισθηματικα:
        1.Vangelis – Bladerunner
        2.Μανος Χατζηδακις – Παραμυθι διχως ονομα
        3.Μικης Θεοδωρακης – Μαουτχαουζεν
        4.Wim Mertens – Belly of an Architech
        5.Amelie (απο τα συγχρονα)

        Σχολιάστε
  • Θα διαφωνήσω δημιουργικά μαζί σου, γιατί πιστεύω ακριβώς το αντίθετο. Στην επόμενη μεγάλη επιτυχία της Adele, το Skyfall θα ξεχαστεί… Στον αντίποδα, η ταινία Skyfall θα μείνει ως μία από τις καλύτερες στην ιστορία του Μποντ, ως η μεγαλύτερη εισπρακτική επιτυχία, αλλά και ως η ταινία-ορόσημο της επετείου των 50 χρόνων. Τώρα, όσον αφορά στην αγαπημένη μου πεντάδα soundtracks, είναι η εξής:

    1. The Last of the Mohicans
    2. Miami Vice
    3. Fight Club
    4 The Matrix
    5 The Blues Brothers

    Σχολιάστε
  • μπα, περίμενα να δω και πιο νεανικά soundtracks σε 5αδες, όπως τα Garden State, Empire Records, Almost Famous, ή “ψαγμενιάρικα” Lost in Translation, Secretary, “εξειδικευμένα” όπως the Crow… για να περιμένω να δω και τους υπόλοιπους.

    Σχολιάστε
  • απόλυτο δίκιο… άλλαζω την 5αδα…
    1. Requiem for a dream
    2 Garden State
    3. City of / Life Aquatic(2ες εκτελέσεις Bowie από Seu Jorge)
    4. Kill Bill/Virgin Suicides
    5. The Crow/ Nightmare before christmas

    Σχολιάστε
      • και το σκεφτόμουν γράφωντας. Λέω τώρα αυτά δεν είναι 5… αλλά σιγά και τι είμαστε υποχρεωμένοι για 5αδες? Τουλάχιστον απαντήσαμε… χαχαχαχχαχαχα

        Σχολιάστε

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *