Okja
Ένα μικρό κορίτσι ζει μαζί με την Okja στην Νότιο Κορέα. Η Okja είναι ένα διαφορετικό γουρούνι και αποτελεί ιδιοκτησία της αμερικανικής εταιρείας Mirando, η οποία μετά από δέκα χρόνια το θέλει πίσω. Τι κάνει την Okja τόσο ξεχωριστή; Είναι το απόλυτο υπερ-γουρούνι.
Η νέα ταινία του Bong Joon-ho (Snowpiercer) καταπιάνεται με τα ζητήματα της βιομηχανίας ζώων και κατά συνέπεια της τροφής. Δημιουργεί ένα ψηφιακό πλάσμα που το αποκαλεί γουρούνι, ενώ τίποτα στην μορφή του δεν φέρνει στα χαριτωμένα ροζ τετράποδα. Η εταιρεία βιοτεχνολογίας Mirando, ισχυρίζεται ότι βρήκε τυχαία ένα υπερ-γουρούνι κάπου στην Χιλή. Το πήρε υπό την προστασία της, το ζευγάρωσε χωρίς εξαναγκασμό και τους απογόνους τους μοίρασε σε αγρότες σ’ όλη την γη προκειμένου να μεγαλώσουν τα μικρά γουρουνάκια ελεύθερα στο περιβάλλον. Βέβαια, μετά από δέκα χρόνια πρέπει να επιστρέψουν στην εταιρεία. Η μικρή Mija (Seo-Hyun Ahn) δεν θα αφήσει τόσο εύκολα να της πάρουν το ζώο που αγαπάει τόσο πολύ. Στο δρόμο της θα συναντήσει μέλη της ALF (Animal Liberation Front, μιας οργάνωσης που υπάρχει όντως και δραστηριοποιείται χρόνια στην απελευθέρωση ζώων), με αρχηγό τους τον Jay (Paul Dano). H Mija θα ανακαλύψει ότι το διαφορετικό γουρούνι της δεν είναι τίποτα άλλο από ένα γενετικά τροποποιημένο οργανισμό που έχει φτιαχτεί να υπακούει στο τρίπτυχο: λιγότερη τροφή, λιγότερα περιττώματα, νοστιμότερο κρέας. Έχει και εκείνη εξαπατηθεί, όπως και όλος ο κόσμος από την δαιμονική Mirando, όμως εκείνη έχει αγαπήσει το πλάσμα που είχε δίπλα της τόσα χρόνια και δεν έχει σκοπό να αφεθεί στην γνώμη του πατέρα της που πιστεύει ότι η μοίρα της Okja είναι να γίνει μπριζολάκια.
Το πλάσμα του Bong Joon–ho μοιάζει με μυθικό τέρας, έχει τεράστια μάζα και πολύ μικρά μάτια –δεν του χρειάζονται εξάλλου για το σκοπό που έχει να επιτελέσει στο πιάτο των καταναλωτών. Έχει όμως μεγάλη καρδιά και ευστροφία. Στην σκηνή όπου η Mija κινδυνεύει να πέσει στο κενό, η Okja αποδεικνύει και τα δύο, η δεξιότητα στον χειρισμό του σχοινιού και η αποφασιστικότητα της να σώσει την φίλη της αναδεικνύουν ότι το μεγαλόσωμο ζώο δεν είναι ένα άψυχο κορμί που περιμένει την στιγμή της σφαγής. Είναι ένα ζώο που του αρέσει να κυλιέται στα δάση, να παίζει με την Mija και να τρώει λωτούς- ένα φρούτο σύμβολο της πνευματικής ζωής που παραμένει ανεπηρέαστη απο το κακό του κόσμου.
Η Tilda Swinton, πιστή στις μεταμφιέσεις, ερμηνεύει τις αδελφές Μιράντο, Λούσι και Νάνσυ, και συνεργάζεται δεύτερη φορά με τον Joon-ho Bong. Η Λούσι βρίσκεται στην ηγεσία της εταιρείας, και είναι χαμένη ανάμεσα στο καλό και στο κακό. Μοιάζει να μην αντιλαμβάνεται τι συμβαίνει και δεν ξέρει πώς να διαχειριστεί τις καταστάσεις. Πιστεύει ότι είναι ικανή, αν όχι ο Θεός ο ίδιος, και δηλώνει ευθαρσώς «I took nature and science and synhtesize it». H Νάνσυ, αντίθετα είναι η σκληρή επιχειρηματίας που τα πάντα στην ζωή έχουν αξία υπό το φως της αγοροπωλησίας. Το πρόσωπο της Μιράντο είναι o Dr. Johhny, ο εκκεντρικός, εγωπαθής, ναρκισσιστής και αλκοολικός κτηνίατρος που ερμηνεύει ο Jake Gyllenhaal. Ο Gyllenhal στέκεται επάξια δίπλα στην μάστερ των μεταμφιέσεων, Swinton, και χρησιμοποιώντας το σώμα του – με σπασμωδικές και αδέξιες κινήσεις- όσο και τις εκφράσεις του προσώπου του δημιουργεί μια καρικατούρα ενός ήρωα που σιχαίνεσαι να βλέπεις. Η αυθεντικότητα της Seo-Hyun Ahn ξεχειλίζει από το πάθος ενός παιδιού που είναι ικανό να κατανοήσει την αγάπη και να την υπερασπιστεί με κάθε μέσο. Ο Paul Dano παραμένει η ήρεμη δύναμη της ταινίας, εκείνος που το πάθος δεν εκδηλώνεται μέσα από πομπώδεις χειρονομίες ή λόγια, και υπερασπίζεται τα ιδανικά του μέχρι το τέλος. Προσπαθεί να προστατεύσει την αγνότητα με κάθε κόστος και χωρίς να μετανιώνει για τίποτα (να περιμένετε την post-credit σκηνή!).
H Okja είναι μια ταινία που χρησιμοποιεί προσχήματα για να σε οδηγήσει να δεις τα πράγματα όπως είναι. Η λέξη γουρούνι που χρησιμοποιείται σ’ όλη την ταινία, για κάτι που δεν είναι γουρούνι, είναι ο συμβολισμός για όλα όσα εμφανίζονται στο πιάτο μας με ονόματα που δεν αντιστοιχούν στις όμορφες φωτογραφίες των καταλόγων. Η σκληρότητα δεν θα μπορούσε να λείπει από μια ταινία που θέλει να πει τόσα πολλά. Το εργαστήριο, αλλά κυρίως η τελική σκηνή του σφαγείου, θα αναγκάσει μερικούς να γυρίσουν το κεφάλι από την άλλη. Η Οkja είναι τελικά ένα μικρό δεντράκι στο δάσος που ποτίζεται από το αίμα εκατοντάδων ζώων. Η σωτήρια ενός και μόνο ζώου μοιάζει σταγόνα στον ωκεανό, και το μόνο που μπορεί να προσφέρει είναι ελπίδα.
Στο Okja παρελαύνουν όλα τα σύγχρονα ζητήματα περί χρήσης και ιδιοκτησίας των μη ανθρώπινων ζώων. Γενετική τροποποίηση, σφαγή, αγοροπωλησία και στον αντίποδα αυτών η διάσωση και η αγάπη. Ο Bong Joon–ho πιάνει στα κινηματογραφικά του χέρια την κακοποίηση των ζώων στις βιομηχανίες και την επεκτείνει στην γενετική τροποποίηση. Τελικά αποδεικνύει ότι το πρόβλημα δεν είναι ότι τρώμε «μεταλλαγμένα» αλλά ότι τρώμε ψυχές. Η ευφυής αφίσα με την Okja να στηρίζει στις πλάτες της ολόκληρη βιομηχανία είναι η καλύτερη περίληψη της ταινίας. Το Okja θα αποκτήσει μια θέση ανάμεσα στις ταινίες που υπερασπίζονται την ευσπλαχνία που πρέπει να δείξουμε απέναντι στα ζώα, χρησιμοποιώντας πιο ήπια μυθοπλαστικά μέσα από το «σκληρό» Earthlings.
Η Okja έγινε γνωστή όταν κατά την διάρκεια της προσβολής της στο Φεστιβάλ των Καννών υπήρξαν αντιδράσεις για το γεγονός ότι πρόκειται για παραγωγή του Netflix –και για κάποια τεχνικά προβλήματα με την αναλογία της οθόνης που υπήρξαν κατά τα πρώτα λεπτά της προβολής. Ναι, το Okja δεν θα το δούμε σε κινηματογραφική οθόνη, είναι καταδικασμένο να προβληθεί σε οθόνη υπολογιστή ή, στην καλύτερη, σε μια πολλών ιντσών τηλεόραση. Ομολογώ ότι η πρώτη ερώτηση που έκανα, όταν έμαθα το θέμα της ταινίας, ήταν πότε θα προβληθεί στους κινηματογράφους. Η απάντηση “ποτέ” δεν μου άρεσε. Ο μόνος λόγος που συμβιβάζομαι είναι η ίδια η ταινία, που αξίζει να την δεις όποιο μέγεθος και να έχει η οθόνη.
