Άσε Κάτω τον Αργοναύτη ρε!

Μπορώ να βλέπω όλες τις αμερικάνικες ταινίες και να κρατάω τα στοιχεία που μου αρέσουν, να ονειρεύομαι το αμερικάνικο όνειρο όπως το θέλω εγώ; Πόσο λεπτά είναι τα όρια της ισορροπίας και πόσο παρεξηγήσιμα;

Μια άποψη – ύμνος στην αντί-αμερικανιά επ’ ευκαιρία του Argo.

Ζω σε ένα πλανήτη που όλοι “φροντίζουν” για μένα χωρίς να με ρωτήσουν. Είμαι δηλαδή από τους τυχερούς! Την ιστορία την γράφουν οι νικητές όπως τους βολεύει κι αν αλλάξουν γνώμη την ξαναλλάζουν μετά.  Μας λένε πως τα πράγματα είναι κάπως κι εμείς  τους πιστεύουμε. Μετά μας λένε πως μας είπαν ψέματα και μας λένε μια άλλη εκδοχή της αλήθειας και τους ξαναχειροκροτάμε. Μετά μας το γυρίζουν και ταινία και γεμίζουμε τις τσεπούλες τους με τα λεφτά μας για να το απολαύσουμε. Πειράζει να αρνούμαι να συμμετέχω και στο πάρτυ;

Κάποια στιγμή ο μύθος ότι το Χόλιγουντ κοντράρει τις κυβερνήσεις και τις πολιτικές πρέπει να ξεσκεπαστεί και να καταρριφθεί. Όταν έχουμε ελευθερία ο καθένας εκφράζει τις ιδέες του (κόσμια) ελεύθερα. Αυτό δεν απαγορεύει στη λεγόμενη στρατευμένη τέχνη να είναι παντού γύρω μας. Και πως να μην είναι όταν η κοινή γνώμη επηρεάζεται τόσο άμεσα από τα μέσα ενημέρωσης (και που η χαμένη δεοντολογία). Εντάξει, όλοι μας λίγο πολύ κουραστήκαμε να βλέπουμε την αμερικάνικη σημαία να κυματίζει σε κάθε ευκαιρία στις οθόνες. Ή τον αμερικάνικο στρατό να ελέγχει ακόμα και να απαγορεύει ταινίες ή να χρηματοδοτεί άλλες (βλέπε Περλ Χάρμπορ). Μήπως είμαστε αντισημιτιστές αν βαρεθήκαμε να βλέπουμε κάποιους ηθοποιούς να παίζουν μόνιμα τους εβραίους. Δηλαδή, τι θα πείραζε αν ο Άνταμ Σάντλερ έπαιζε και τον βουδιστή σε κάποια ταινία ή ο Γούντι Άλεν; Γιατί δεν έχει και πολλούς βουδιστές; Δεν ασπάστηκε η Μαντόνα την Καμπάλα;

Κάποτε Έλληνας πρώην πρωθυπουργός (επειδή είμαι προληπτικός αναφέρω με το κωδικό όνομα le Mitsatak de la Gadem -γκαντέμης από το God’Damn) δήλωσε για το θέμα της ονομασίας των Σκοπίων ότι σε δέκα χρονάκια θα το έχουμε ξεχάσει. Τώρα οι Αμερικάνοι μας λένε ότι μετά από τριάντα χρόνια τα μυστικά (βλέπε ψεματάκια) που μπορεί να μας λέγανε ή τα διπλωματικά παιχνιδάκια θα αποκαλύπτονται.

Για τους λάτρεις ιστορικών και πολιτικών ταινιών ίσως όλα αυτά είναι ψιλά γράμματα. Όταν είδαμε τις ελληνικές μεταφορές (Τροία, Μέγα Αλέξανδρο, Τιτανομαχία) και μας πιάσανε τα γέλια πείτε μου εσείς γιατί πρέπει εγώ τώρα να απαιτώ από το Λίνκολν να είναι πιστό στα γεγονότα; Όταν πάλι σκέπασαν με πέπλο μυστηρίου τα πάντα γύρω από τη περιβόητη δολοφονία του Μπιν Λάντεν γιατί εγώ πρέπει να πληρώσω για να δω το ντοκιμενταρίστικο Zero Dark; Φυσικά και μου αρέσει κάθε σκηνοθέτης να έχει άποψη και να κρίνεται για αυτό θετικά ή αρνητικά. Είδα, για παράδειγμα, την εξαιρετική πολεμική ταινία Black Hawk Dawn. Πως να πω κάτι αρνητικό για τα υπέροχα πλάνα της, τη φωτογραφία της ή τη μουσική της (με την καταπληκτική Λίζα Τζέραλντ των Dead Can Dance να υπογράφει το τραγούδι του θέματος). Όταν όμως τελειώνει η ταινία και μας λέει ότι στην συγκεκριμένη επιχείρηση έπεσαν ένδοξα δέκα Αμερικάνοι στρατιώτες και μας τους αναφέρει έναν-έναν με το στρατιωτικό βαθμό του ενώ μας λέει ξερά ότι σκοτώθηκαν και γύρω στους 10.000 Σομαλοί, έτσι απλά, αυτό μπορώ να το καταπιώ αμάσητο;

To Argo ήταν ένα σενάριο, εμπνευσμένο από τους Αργοναύτες σε διαστημικό υπόβαθρο (Argonaut -> Astronaut). To σενάριο δεν ενθουσίασε κι είχε μείνει στα ντουλάπια. Με άλλα λόγια του είπαν “Argo-NOT”. Ακόμα και στην ταινία το καημένο έχει την ίδια μοίρα, το λένε κοροϊδευτικά ο ένας στον άλλο (Ar-go f*** yourself). Εφόσον έγινε τελικά τόσος ντόρος γύρω από αυτό κρίμα που δε το κάνανε τιμητικά έστω μια μικρού μήκους! Αυτό για τους λάτρες της επιστημονικής φαντασίας.

Αν κάτι με εκνεύρισε με την ταινία είναι το πως παρουσιάζει κάποια πράγματα. Αυτά που κοροϊδεύουν τη λογική μου κρίση. Και όχι γιατί είμαι φιλο-ιρανός ή γιατί μελετάω την ιστορία και ενημερώνομαι καθημερινά για τα γεγονότα. Αρχίζοντας μας λέει ότι με “βοήθεια” της Αμερικής αναλαμβάνει την εξουσία ο καλός Σάχης (ανατρέποντας την εκλεγμένη κυβέρνηση) που κλείνει τη σύμβαση της εκμετάλλευσης των πετρελαίων σε εταιρίες αμερικανικών και βρετανικών συμφερόντων και φέρνουν πλούτο στον ταλαίπωρο λαό. Εγώ ας πούμε δε μπορώ να πιστέψω ότι τα λεφτά πήγαν όλα στους φτωχούς Ιρανούς από την εκμετάλλευση του μαύρου χρυσού. Συνεχίζοντας μας λέει ότι ο Σάχης αποδείχθηκε κακός δυνάστης και ο κόσμος τον μισούσε και η Αμερική δεν τον ήθελε αλλά επειδή είχε καρκίνο τον φυγάδεψε στις ΗΠΑ τόσο αυτόν όσο και όλη την επίλεκτη ομάδα των βασανιστών του (πρωτοπαλίκαρα). Όταν ο κόσμος διαδηλώνει έξω από την πρεσβεία λοιπόν διεκδικούν την έκδοση του για να δικαστεί και να τιμωρηθεί. Φυσικά η ψυχολογία του όχλου είναι εκρηκτική, όμως δεν είδαμε να σκοτώνεται κάποιος Αμερικάνος. Αντίθετα είδαμε Ιρανούς να χάνουν τη ζωή τους, είτε να κρέμονται απαγχονισμένοι από  γερανό.

Ωραίο ήταν το ειρωνικό αστειάκι όταν λένε ότι δυο ήταν αντρόγυνα από τα έξι άτομα της πρεσβείας ότι “χρειάζονταν άτομα γιατί είχε πολύ δουλεία”. Κι εμείς την έχουμε αυτή την ανάγκη στην Ελλάδα, τη λέμε μάλιστα ρουσφέτι! Έγινε ο κακός χαμός για να σωθούν οι ζωές των φυγάδων, όμως είδαμε ότι και τα άτομα που είχαν αιχμαλωτιστεί στην πρεσβεία μετά την κατάληξη της τελικά αφέθηκαν ελεύθερα, (ύστερα βεβαίως από ενάμιση χρόνο και υπό άθλιες συνθήκες κράτησης) αν και θα περίμενε κανείς να έχουν βέβαιο και σκληρό θάνατο. Όλη αυτή η συναισθηματική φόρτιση είναι αρκετά φτιαχτή και όσο πιο ντοκιμενταρίστικα είναι γυρισμένη τόσο πιο εκνευριστικό γίνεται. Εκτός αν θέλετε να πιστεύετε ότι αληθινό είναι και το Blair Witch Project ή τα ζόμπι του Rec απλά και μόνο λόγω του τρόπου γυρίσματος!

Εγώ, για παράδειγμα θα έδειχνα τις κωμικοτραγικές εναλλακτικές που πρότειναν οι Αμερικάνοι πολιτικοί και υπεύθυνοι της CIA αν ήταν αλήθεια όλα αυτά για να φύγουν από τη χώρα. Φαντάζεστε τους έξι να κάνουν ποδήλατο για 500χλμ μες τα χιόνια για να φύγουν από τη χώρα και ειδικοί πράκτορες να τους πετάνε λάστιχα καιν τρόμπες  για να συνεχίσουν τον αγώνα τους; Τύφλα να έχει ο Λουί Ντε Φινές στην Ασσύληπτη απόδραση (La Grande Vadrouille, 1966)!

Δεν μου αρέσουν ταινίες που μου δίνουν μασημένη τροφή, μου αρέσουν ταινίες που με κάνουν να σκέφτομαι και αφήνουν ανοιχτά ενδεχόμενα. Από το καταπληκτικό Τρεις Μέρες του Κόνδορα (1975), στο All the President’s Men (1976, για το σκάνδαλο Watergate) ή το Σύνδρομο της Κίνας (The China Syndrome, 1979). Να σας αναφέρω το καταπληκτικό πιο πρόσφατο In the Valley of Elah (2007) με τον καταπληκτικό Τόμι Λι Τζόουνς να κερδίζει υποψηφιότητα για όσκαρ (εκεί έπρεπε να το πάρει όχι φέτος με το περουκίνι του Λίνκολν που μόνο που τον βλέπω γελάω). Πώς να συγκρίνω το Argo με αυτές τις ταινίες, γίνεται; Φυσικά και όχι!