Επιχείρηση: Argo

Ένα πλήθος Ιρανών είναι συγκεντρωμένο έξω από την αμερικανική πρεσβεία. Φωνάζει «Θάνατος στον Σάχη». Ένας άνδρας καίει μια αμερικανική σημαία. Από την έναρξή της ήδη, η ταινία του Μπεν Άφλεκ, Επιχείρηση: Argo, δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνείας: αυτή η ιστορία εξελίσσεται μεν το 1980, αλλά θα μπορούσε να συμβαίνει και σήμερα.

Η υπόθεση ακούγεται μεν απίστευτη, αλλά είναι πραγματική (γιατί ως γνωστόν η ζωή έχει πολύ μεγάλη φαντασία…) Μετά την Ιρανική Επανάσταση, Ιρανοί πολίτες και μέλη των Φρουρών της Επανάστασης καταλαμβάνουν την αμερικανική πρεσβεία. Για όσους βρίσκονται μέσα ξεκινά μια Οδύσσεια 444 ημερών ομηρίας. Έξι Αμερικανοί πολίτες καταφέρνουν να ξεφύγουν και βρίσκουν καταφύγιο στην κατοικία του Καναδού πρέσβη στην Τεχεράνη. Στις ΗΠΑ, ένας πράκτορας της CIA αναλαμβάνει να τους βγάλει από τη χώρα. Το σχέδιο που θα σκεφτεί θα μπορούσε να το έχει συλλάβει μόνο το Χόλιγουντ. Με συνεργάτη έναν make up artist, «στήνουν» μια ψεύτικη ταινία, προκειμένου να φυγαδεύσουν τους έξι από το Ιράν.

Ο Μπεν Άφλεκ σαν ηθοποιός μου ήταν πάντα αδιάφορος -έως και αντιπαθής. Στον Μπεν Άφλεκ σαν σκηνοθέτη, όμως, πάντα υποκλινόμουνα. Από το σκοτεινό και μουντό Gone, Baby Gone, στο αδιέξοδο The Town και τώρα στο γεμάτο αγωνία και ειρωνία Argo, ο Μπεν Άφλεκ ξέρει πώς να στήνει τα πλάνα του και πώς να λέει μια ενδιαφέρουσα ιστορία, που διαθέτει, όμως, και άλλες προεκτάσεις (διόλου τυχαία παραγωγός είναι ο εξίσου πολιτικά… ανήσυχος, Τζορτζ Κλούνεϊ).

Όταν η CIA… πάει Χόλιγουντ, η ταινία απογειώνεται. Εκεί βλέπεις τη σύνδεση των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ με τον κόσμο του θεάματος. Και οι δύο καλούνται να παίξουν ρόλους και να «κοροϊδέψουν» το κοινό. Κι ενώ ο Άφλεκ δεν χάνει ευκαιρία να ειρωνευτεί τον κόσμο του θεάματος, επιχειρεί και έναν -τουλάχιστον ειλικρινή, αν όχι κριτικό- σχολιασμό στις πολιτικές επιλογές της Ουάσινγκτον.

Αν και αρχικά η ταινία δεν φαίνεται να ξεφεύγει απόλυτα από το πρότυπο «οι καλοί Αμερικανοί πράκτορες που σώζουν συμπολίτες τους από κακούς σε χώρα της Μέσης Ανατολής», σε μία δεύτερη ανάγνωση ο θεατής διαπιστώνει ότι το πρόσωπο της Αμερικής δεν είναι και τόσο σπουδαίο. Εγκαταλείπει τους πολίτες της ανάλογα με το συμφέρον της, «ξεχνάει» την προϊστορία της στην ανάμειξη σε ξένες υποθέσεις και δεν διστάζει να ασχοληθεί με το επόμενο καυτό θέμα (το Αφγανιστάν για παράδειγμα), όταν το Ιράν μοιάζει πια να έχει ξεχαστεί.

Προς το τέλος η ταινία γίνεται μια χολιγουντιανή περιπέτεια: είναι αυτό το κομμάτι που καταλαβαίνεις ότι είναι μυθοπλασία, καθώς για να είναι ενδιαφέρουσα μια ταινία πρέπει να κρατήσει τον θεατής της με διάφορα τερτίπια. Δεν θα χρειαζόταν, αλλά και δεν ενοχλεί.

Ο Μπεν Άφλεκ δίνει μια στιβαρή ερμηνεία, σε έναν ρόλο που μάλλον του ταιριάζει. Αντίθετα με την αδιάφορη ερμηνεία του στο The Town, εδώ παίζει έναν σιωπιλό, έξυπνο πράκτορα που ταιριάζει και στο physique του, αλλά και στον τρόπο που προσεγγίζει τους ρόλους του.

Ωστόσο, αυτοί που κερδίζουν τις εντυπώσεις είναι οι δεύτεροι ρόλοι. Και κυρίως οι χαρακτήρες των Άλαν Άρκιν και Τζον Γκούντμαν, οι οποίοι είναι απολαυστικοί ως παράγοντες του Χόλιγουντ, καθώς και ο Μπράιαν Κράνστον που είναι συγκινητικός στον ρόλο του «αφεντικού» του Μέντεζ.

Για να μη μιλήσουμε για σκηνικά, κοστούμια και τη γενικότερη αναβίωση της εποχής. Ο Άφλεκ καταφέρνει να φτιάξει ένα είδος ντοκιμαντέρ, χωρίς να είναι ντοκιμαντέρ, ανασυνθέτοντας μπροστά στα μάτια μας μια από τις πιο ενδιαφέρουσες -και μέχρι πρότεινος- άγνωστες ιστορίες του Χόλιγουντ.

• «Άσε κάτω τον Αργοναύτη ρε»: η γκρίνια του Γκίμλι για το Argo