Perfetti Sconosciuti (Perfect Strangers)
Επτά κολλητοί φίλοι στη σύγχρονη Ιταλία, μαζεύονται στο σπίτι των δύο εξ αυτών για να φάνε και ν’ απολαύσουν το φαινόμενο της σεληνιακής έκλειψης απ΄τη βεράντα του διαμερίσματος.
Όταν έχουν προηγηθεί ταινιάρες περί τα ερωτικά μας, και ιδιαίτερα τα ερωτικο-σχεσιακά των συζύγων, ίσως ν’ αναρωτηθεί κάποιος εύλογα: «και τί έχει να συνεισφέρει στο θέμα τούτη δω δηλαδή;»
Απάντηση: ένας καθηγητής μου, μας έλεγε πάντα πως μπορεί το θέμα μας να είναι κοινότοπο, αλλά η ανάπτυξη κι οι προεκτάσεις που θα δώσουμε να είναι άκρως πρωτότυπες (ισχύει και το αντίστροφο βεβαίως). Εν προκειμένω ο Paolo Genovese με την απολαυστική dramedy του αναζωογονεί τα παιχνίδια της παρέας κάνοντας ένα πολύ ενδιαφέρον (και επώδυνο) σχόλιο πάνω στην εναλλακτική συσκευή εντοπισμού/ενοχοποίησης που λέγεται κινητό τηλέφωνο («το μαύρο κουτί της ζωής μας», όπως παρατηρεί η ψυχαναλύτρια-οικοδέσποινα Εύα) και την δυνάμει καταστροφική επίδρασή του στις εύθραστες ισορροπίες των συζυγικών, εν γένει ερωτικών, σχέσεων (αν κι εδώ, η Καρλότα έχει το καλύτερο επιχείρημα: «το πρόβλημα είναι ότι η Κιάρα διάβασε το μήνυμα, ή ότι ο άντρας της πήδαγε το τσουλάκι;».
Η ταινία εκτυλίσσεται με φόντο το διεστραμμένο παιχνιδάκι, όλοι οι διάλογοι, αντιδράσεις μεταξύ των επτά φίλων γίνονται με αφορμή τα «νευρικά» κινητά τους, και όπως είναι αναμενόμενο πολλά μυστικά παύουν να είναι μυστικά και γίνονται πηγή καυγάδων και παρεξηγήσεων. Τσιλιμπουρδίσματα, κρυφές σεξουαλικές ταυτότητες, σκάνε πάνω στο τραπέζι, δίπλα στα κεφτεδάκια, τα νιόκι και το ρολό, και κάνουν τους επτά ομοτράπεζους να βλαστημάνε (από μέσα τους) τη στιγμή που ενέδωσαν σ’ αυτό το παιχνίδι. Η εύκολη αντίδραση του ανθρώπου που δεν έχει ανατραφεί με την κουλτούρα του σεβασμού στην προσωπική αυτονομία και την ιδιωτικότητα, θα ήταν ίσως η εξής: «Καλά να πάθετε. Μου θέλατε μουρνταριές ε; Έτσι, κατάσχεση όλων των κινητών και θα δούμε μετά πως θα κουνιέστε». Πόσοι από εμάς άραγε δεν έχουμε ευχηθεί σε ώρες μαύρης απελπισίας και υστερικής ζήλειας να είχαμε επαρκές απόθεμα κατινιάς για να ψαχουλέψουμε το κινητό του/της συντρόφου μας; Το ακριβό τίμημα που πληρώνουν οι αυτόνομοι εγωισμοί με την προστασία της ιδιωτικότητας ακόμη και εντός της σχέσης, είναι οι απανωτοί νευρικοί κλονισμοί λόγω ακριβώς του ότι ο άλλος κάνει ό,τι γουστάρει.
Όλο το καστ είναι πειστικότατο στους ρόλους που έχουν αναλάβει, απολαυστικοί είναι ιδίως οι άντρες της παρέας- Mastandrea, Giallini, Battiston, Leo- άνετοι τάχα μου αλλά το σαράκι της αμφιβολίας κάνει τη δουλειά του και σ’ αυτούς όπως και στις γοητευτικές συζύγους τους. Η ταινία του Genovese πολύ πονηρά ενδυναμώνει ίσως, την πίστη μας στο σεβασμό της ιδιωτικότητας- η αλήθεια πονάει πάντα, εξακριβωμένο εδώ και πολλά χρόνια- και μιά παρέα που έγινε μαλλιοκούβαρα εξαιτίας ενός παιχνιδιού δεν είναι και η πιό επιθυμητή εξέλιξη ε; Είναι άραγε επιθυμητή η υποκρισία και οι σχέσεις που βασίζονται σε ψεύδη;
Σε μία σχετικά χαλαρή σκηνή του φινάλε, η ωραία Εύα, σαν μακρινή απόγονος της βιβλικής, λέει την κρίσιμη ατάκα στο σύζυγό της: «ναι αλλά εσύ δεν ήθελες να παίξουμε. Πείσμωσες κιόλας!», ξαφνικά αποκαλύπτεται το τέχνασμα: όσα παρακολουθήσαμε, όλες οι συγκλονιστικές ή μη, αποκαλύψεις που έγιναν, ήταν απλώς μία εκδοχή του τι ΘΑ συνέβαινε αν τελικά οι επτά ομοτράπεζοι ενέδιδαν στην πρόταση της Εύας κι έπαιζαν αυτό το παιχνίδι.
Στην ουσία, οι αποκαλύψειςτελέστηκαν εντός παρενθέσεως, ή όπως πολύ ωραία μου είπε φίλος Φυσικός, μόλις ολοκληρώνεται η έκλειψη «γυρίζουν όλα στη φυσιολογική ροή. Σαν μιά μαγική στιγμή δηλαδή που ανοίγει μιά ρωγμή στο χρόνο». Μόνο εμείς, οι θεατές, γνωρίσαμε τις παγαποντιές των επτά φίλων, μόνο εμείς και όχι αυτοί, μάθαμε τι κρύβουν. Αυτοί έφαγαν, απόλαυσαν ο ένας την παρέα του άλλου και γύρισαν στα σπιτάκια τους για να συνεχίσουν τον κομψό, συζυγικό βίο τους μέσα στην αμοιβαία υποκρισία, με το μότο “ό,τι δεν ξέρω δεν μπορεί να με πληγώσει”. Το πιο ανησυχητικό δε, είναι η απιστία που υπονοείται στο φινάλε, η οποία δεν αποκαλύπτεται ούτε και εντός του παιχνιδιού.
Η ταινία του Genovese μας ξαναθυμίζει αυτό που με πιο ζοφερό τρόπο μας είπε ο Κιούμπρικ με το EYES WIDE SHUT: ότι η επιφάνεια στις συζυγικές σχέσεις, είναι μάλλον ο πιό ασφαλής χώρος να κινηθείς— αυτά που κρύβονται από κάτω (μέσα στα κινητά, στο fb, στο twitter, στο skype, στο viber) είναι δυνατόν να φέρουν τα πάνω-κάτω και να διαλύσουν μία σχέση σε χρόνο μηδέν.
Μία περίεργη εξίσωση αναδύεται: αποκάλυψη της αλήθειας= δυστυχία, συγκάλυψη=μακαριότητα. Η επιλογή (και οι συνέπειες) είναι δική μας.
