Συνέντευξη με την Ιφιγένεια Κοτσώνη, για έναν sci-fi «Σπόρο»

Μπορεί η Ελλάδα να παράγει ενδιαφέρουσες ταινίες φαντασίας ή επιστημονικής φαντασίας; Αν την απάντηση δίνει η Ιφιγένεια Κοτσώνη, η απάντηση στο ερώτημα είναι «σαφώς και ναι».

Η νεαρή σκηνοθέτης, που μας ενθουσίασε πέρσι με την ταινία της μικρού μήκους, Evergreen, την οποία φιλοξενήσαμε στις σαββατιάτικες προβολές μας, φέτος ανέβασε ψηλότερα τον πήχη, με τη νέα της sci-fi ταινία «Σπόρος». Ο Σπόρος της, αποδείχτηκε μικρός μόνο στο όνομα, καθώς απέσπασε τέσσερα βραβεία στο πρόσφατο φεστιβάλ Δράμας (Σκηνικών, Κοστουμιών, Ειδικών Εφέ, Τιμητική Διάκριση Σκηνικών & Κοστουμιών), ενώ συμμετέχει και στο διαγωνιστικό τμήμα ταινιών μικρού μήκους, των 21ων Νυχτών Πρεμιέρας. Είχαμε τη χαρά να δούμε την νέα ταινία της και να συνομιλήσουμε με τη σκηνοθέτη σε μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη.

Η ταινία της προβάλλεται αυτή την Τρίτη, 29 Σεπτεμβρίου στις 17.30 στο IDEAL.

– Βλέποντας τις ταινίες σας αναρωτιόμαστε: Είναι τελικά εύκολο και στην Ελλάδα να έχουμε μια παραγωγή με υψηλό production value;

Εύκολο δεν είναι. Θέλει φαντασία και εφευρετικότητα από όλους τους συνεργάτες. Και όρεξη για πολλή δουλειά. Βέβαια, επειδή δεν γυρίζονται ταινίες επιστημονικής φαντασίας στην Ελλάδα, νομίζω χάρηκαν όλοι που έκαναν κάτι διαφορετικό, και αυτό βοηθάει. Ειδικά αν είναι και φαν του είδους. Είχαμε και μεγάλη βοήθεια από πολλούς φίλους και γνωστούς, αλλά και άγνωστους, και μεγάλη στήριξη από πολύ υπομονετικούς και ταλαντούχους ηθοποιούς και βοηθητικούς, και είναι μεγάλη μου χαρά που συνεργάστηκα μαζί τους. Για το συνεργείο να μη μιλήσω καν, θα μπορούσα να ευχαριστώ τον καθένα ξεχωριστά για κανα μισάωρο.

– Η ταινία σας –αν και Σπόρος- κατάφερε να φύγει από το Φεστιβάλ Δράμας τελικά με 4 βραβεία. Το περιμένατε;

Όχι. Και χάρηκα πολύ, κυρίως για την αναγνώριση της γιγαντιαίας προσπάθειας του συνεργείου.

– Τόσο στο Evergreen, όσο και στον Σπόρο πλάθετε φανταστικούς κόσμους, με υπέροχη δουλειά στα κοστούμια και τα σκηνικά, χρησιμοποιώντας και απλά υλικά. Ποιο είναι το πιο απλό υλικό και πως το χρησιμοποιήσατε;

Το φελιζόλ. Αν δουλευτεί και βαφτεί σωστά μπορεί να μοιάζει με οτιδήποτε. Επίσης δουλέψαμε πολύ με αντικείμενα που για κάποιο λόγο δεν έχουμε πετάξει. Το φίλτρο μιας χαλασμένης καφετιέρας, με ένα βαψιματάκι μπορεί να μετατραπεί σε μάσκα, ένας παλιός χαλασμένος υπολογιστής, αν τον ανοίξεις έχει μέσα μερικά εντυπωσικά κομμάτια. Για τα όπλα των αστυνομικών χρησιμοποιήσαμε πλαστικά από γνωστή αλυσίδα παιχνιδιών (τα βάψαμε μαύρα φυσικά γιατί ήταν χρωματιστά) και οι μάσκες τους ήταν μάσκες paintball. Το βραχιόλι/ταυτότητα, το παραγγείλαμε από την Κίνα, από μια σελίδα που έχει πολύ φτηνά gadgets. Νομίζω κόστισε λιγότερο από τα έξοδα ταχυδρομείου.

– Από πού αντλήσατε έμπνευση για το σύμπαν του Σπόρου;

Τώρα που με ρωτάτε νομίζω από τους ατελείωτους χειμώνες του Παρισιού. Τα πολύχρωμα φώτα τις βροχερές νύχτες, και πως αυτά καθρεφτίζονται στη βρεγμένη άσφαλτο. Τους άστεγους που παραμιλάνε μεθυσμένοι, τα κακοφωτισμένα υπόγεια πάρκινγκ. Τη γιαγιά που ψάχνει στα σκουπίδια δίπλα σε φωτεινά εστιατόρια όπου καλοντυμένοι τρώνε στρείδια και σολωμό. Και φυσικά τους αστυνομικούς που φυλάνε την είσοδο κάποιας πολυκατοικίας κρατώντας πολυβόλα.

– Κάνετε storyboard πριν τα γυρίσματα;

Όχι. Συνήθως εξηγώ στους συνεργάτες μου πως φαντάζομαι τη σκηνή, το στήσιμο των ηθοποιών και τις κινήσεις κάμερας. Αν χρειαστεί σχεδιάζω την κάτοψη, και κάτι σαν πρόχειρο storyboard.

– Προτιμάτε να επιλέγετε γυναικείους χαρακτήρες ως πρωταγωνίστριες στα έργα σας; 

Με ρωτάνε μερικές φορές γιατί ο κεντρικός μου χαρακτήρας είναι πάντα γυναίκα. Έχουμε συνηθίσει όλοι (καθώς επικρατούν οι άνδρες συγγραφείς) να ακολουθούμε έναν κεντρικό ήρωα. Αλλά τελικά για μένα,  μια και είμαι γυναίκα, το λογικό είναι να διαλέγω γυναικείους χαρακτήρες. Βέβαια δεν το έκανα συνειδητά. Έτσι μου βγήκε. Έχω δουλέψει με την Κατερίνα Μισιχρόνη, τη Δήμητρα Δουμένη και τη Γιούλικα Σκαφιδά. Και οι τρεις είναι ταλαντούχες και πολύ σοβαρές επαγγελματίες. Δεν χρειάζεται να τους πεις και πολλά πράγματα, ξέρουν τι να κάνουν.

– Δεδομένου ότι ο κόσμος σε αυτές τις ταινίες είναι τόσο πλούσιος, σκεφτήκατε ποτέ να τις γυρίσετε σε μεγάλου μήκους;

– Όχι, αν και μου το λένε πολλοί. Εγώ τις βλέπω σαν μικρές ιστορίες. Από κει και πέρα, να γράψω μεγαλύτερες, που να διαδραματίζονται στους κόσμους αυτούς θα μπορούσα, αλλά γιατί να μην δούμε κάτι καινούργιο;

– Ο Σπόρος έχει ειδικά εφέ και εντυπωσιακά γραφικά. Μπορείτε να μας πείτε μερικά πράγματα για τη δημιουργία τους;

Και στις δύο ταινίες συνεργάστηκα με τον Αντώνη Κοτζιά, ο οποίος πέρα από την εξαιρετική δουλειά που κάνει, έχει και ωραίες ιδέες. Είναι από τους συνεργάτες που θα πάνε την ιδέα σου ένα βήμα παραπέρα και θα σου προτείνουν πράγματα τα οποία δεν φαντάστηκες ότι μπορούσες να ζητήσεις.

– Στον Σπόρο βλέπουμε ότι στο μέλλον η αστυνόμευση είναι πιο απολυταρχική και τα όργανα της τάξης μιλούν ιδιαίτερα άσχημα. Ενέχει αυτό κάποιο σχόλιο από εσάς για την κατάχρηση εξουσίας;

Για μένα ο Σπόρος περιγράφει (στην υπερβολή βέβαια) αυτο που ζούμε σήμερα. Κάποιοι ελάχιστοι πολύ πλούσιοι ζουν κυριολεκτικά σε συννεφάκι, μακριά και προστατευμένα από τον κόσμο και αδιαφορώντας γι’αυτόν. Οι υπόλοιποι παλεύουν να επιβιώσουν με τα λιγοστά μέσα που έχουν. Όσο μεγαλώνουν οι κοινωνικές διαφορές τόσο η αστυνόμευση γίνεται πιο σκληρή για ευνόητους λόγους. Όσο για τη κατάχρηση της εξουσίας καλύτερα να μην επεκταθώ γιατί έχω πάρα πολλά να πω.

– Tόσο ο Σπόρος όπως και το Evergreen έμπεριεχουν ένα έντονο οικολογικό μήνυμα. Σας απασχολεί το περιβάλλον;

Ναι με απασχολεί πάρα πολύ. Η βασικές μου σπουδές είναι στη Βιολογία και προσωπικά νιώθω ένα δέος απέναντι στη “Ζωή” σε όλες τις μορφές της. Και ναι, ανησυχώ πάρα πολύ, επειδή το δίποδο ζώο που λέγεται άνθρωπος καταστρέφει το περιβάλλον και τη βιοποικιλότητα.

– Ένα δυσοίωνο μέλλον, αλλά και η ελπίδα. Αυτά είναι τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν το έργο σας. Εσείς είστε αισιόδοξη για το μέλλον;

Είμαι αισιόδοξη για κάποιες μορφές ζωής, αλλά όχι για το ανθρώπινο είδος. Έχουμε πάρει ένα πολύ επικίνδυνο μονοπάτι, το οποίο φαίνεται να μην θέλουμε να το εγκαταλείψουμε. Κρίμα. Βέβαια, παρ’όλα αυτά, άνθρωπος είμαι κι εγώ, και νιώθω την ανάγκη να ελπίζω.

– Ποια είναι τα άμεσα σχέδια σας για το μέλλον;

Να βρω μια δουλειά γρήγορα για να μπορώ να πληρώνω το ενοίκιο μου!

– Ακούσαμε ότι ετοιμάζετε μεγάλου μήκους ταινία. Μπορείτε να μας πείτε κάποια πράγματα γι’ αυτή; Φήμες λένε ότι η επόμενη ταινία σας θα διαδραματίζεται στην αρχαία Eλλάδα;

Έχω 3 σενάρια για μεγάλου μήκους στο “συρτάρι” μου, (όταν έχω χρόνο γράφω σενάρια) και θα γυρίσω όποια χρηματοδοτηθεί πρώτη. Το ένα είναι στα γαλλικά, είναι φιλμ νουάρ φαντασίας και παίζεται στο Παρίσι το 1932. Τα ελληνικά είναι εποχής. Ναι, η μία παίζεται στην αρχαία Ελλάδα και ανυπομονώ να τη γυρίσουμε. Να διαλέξω αμφορείς, να αγγίξω τα υφάσματα, να δω τις τοιχογραφίες. Να πάμε όλοι μαζί ένα ταξίδι στην αρχαία Αθήνα.

– Ποιοι σκηνοθέτες σας εμπνέουν;

Οι σκηνοθέτες που έχουν δική τους ματιά. Δική τους υπογραφή. Να βλέπεις μια σκηνή από ταινία που δεν έχεις ξαναδεί και να ξέρεις ότι είναι του David Lynch, του Tarkovsky, του Woody Allen, ή του Lars Von Trier.

– Αν το επόμενο Star Wars ήταν ελληνικό, ποιους ηθοποιούς θα επιλέγατε;

Επειδή τα τελευταία χρόνια δεν ήμουν στην Ελλάδα πολλούς νέους ηθοποιούς δεν τους γνωρίζω, και επειδή θεωρώ ότι είναι λάθος να ανακυκλώνουμε συνέχεια τους ίδιους, θα έκανα ένα open casting να δω όσο πιο πολλούς μπορώ και να διαλέξω τους πιο ταιριαστούς, άσχετα με το πόσο γνωστοί είναι. Ότι έκανε και ο Lucas, τώρα που το σκέφτομαι. Και εδώ κολλάει και το: «Όταν δεν ξέρεις πως γίνεται, δες πως το κάνουν αυτοί που ξέρουν».

>> Περισσότερα για τον Σπόρο μπορείτε να δείτε στην σελίδα του στο facebook.