Κορσές, προσευχή και στιλέτο
Θύτες και θύματα εναλλάσσονται στην πιο πρόσφατη ταινία της Sofia Coppola με τίτλο THE BEGUILED (βασισμένη στ’ ομότιτλο μυθιστόρημα του Thomas P.Cullinan).
Σε καμία περίπτωση μην σχηματίσετε την εντύπωση ότι οι «μόνες κι αβοήθητες» 7 γυναίκες στο οικοτροφείο-εκπαιδευτήριο θηλέων Φάνσγουωρθ (ήτοι η δ/ντρια, η δασκάλα και 5 μαθήτριες) που δεν έχουν την προστατευτική φτερούγα του άντρα να κουρνιάσουν, εν μέσω του Αμερικάνικου Εμφυλίου, είναι εύκολοι στόχοι. Αν αξίζει για κάτι η ταινία, και αξίζει για πολλά, είναι η διαφοροποίησή της στο πώς παρουσιάζει την ιστορία του τραυματισμένου σοβαρά Γιάνκη λιποτάκτη, που βρήκε καταφύγιο στο οικοτροφείο μέσα στο δάσος, και συνάντησε τον Κύριο μία ώρα αρχύτερα, συγκρινόμενη με την προγενέστερη διασκευή του βιβλίου, στα 1971 απ ΄τον Don Siegel και πρωταγωνιστές τον, πανέμορφο εκεί, Clint Eastwood στο ρόλο του Τζων ΜακΜπέρνι και την Geraldine Page στο ρόλο της Μάρθας Φάνσγουωρθ- διεύθυντριας του οικοτροφείου.
Στην ταινία του Siegel έβλεπα διάχυτο τον καταπιεσμένο ερωτισμό, τη σεξουαλική λύσσα για το αρσενικό που είχε την ατυχία να διαβεί το κατώφλι του οικοτροφείου. στην ταινία της Coppola, παρόλο που σαφέστατα διακρίνουμε καθολική αναστάτωση και φλερτ στη θέα του νταβραντισμένου άνδρα (ο Colin Farrell στηρίζει επαρκέστατα το ρόλο, μόνο που φοβάμαι πως υστερεί εδώ σε σέξι αύρα, με την ανάλογη επιδραση στις δεσποινίδες. Φαντάζομαι δηλαδή τι αντίκτυπο θα είχε ο Tom Hardy στον ίδιο ρόλο, ή ο Ben Foster), αλλά γίνεται σαφές στον τραυματία, ήδη απ΄τα πρώτα λεπτά της γνωριμίας του με τις γυναίκες του σπιτιού, ότι “you’re a stranger, that’s all”, όπως του τονίζει ευγενικά η χυμώδης Εντουίνα Μόροου- δασκάλα του οικοτροφείου (η Kirsten Dunst, αποδίδει πολύ ωραία τη βουβή λαχτάρα κι απόγνωση αυτής της όμορφης κι αριστοκρατικής κοπέλας). Με άλλα λόγια, αν νομίζει ο νεαρός πως εδώ βρήκε τη χρυσή ευκαιρία να πηδήξει ,τον γελάσανε.
Το πολύ ιντριγκαδόρικο βεβαίως είναι πως τα λεκτικά «οδοφράγματα» που στήνουν, ιδίως η δ/ντρια Μάρθα Φάνσγουωρθ (εξαίρετη η Nicole Kidman) και η συνεσταλμένη Εντουίνα, η συνεχής απώθηση, εκλογίκευση της σεξουαλικής επιθυμίας τους για τον ωραίο νεαρό που «μπήκε στον κήπο τους», συγκρούονται και υπονομεύονται απ΄το έμμεσο φλερτ στο οποίο επιδίδονται αδιακρίτως και τα επτά θηλυκά, με προεξάρχουσες τη ναζιάρα Αλίσια (η πάντα αγγελόμορφη Elle Fanning), την Εντουίνα και τη Μάρθα που βεβαίως απ’ τη μιά επωφελείται της θέσης της ως δ/ντρια του εκπαιδευτηρίου για να ξεμοναχιάζει τον Τζων, απ ΄την άλλη, προσπαθεί να κρατηθεί στο ύψος της, αυτή μία διευθύντρια, με την ευθύνη τόσων ανθρώπων πάνω της, που ακούστηκε να ερωτοτροπεί με τον απρόσκλητο επισκέπτη και μάλιστα Γιάνκη;
Είναι πολύ ενδιαφέρουσες οι δηλώσεις των σκηνοθετών των δύο ταινιών, και πιστεύω πως ερμηνεύουν κατά μία έννοια, το πώς αποδόθηκε η ιστορία στην κάθε μιά : ο μεν Siegel, είχε δηλώσει πως η ταινία του πραγματεύεται τα θέματα του σεξ, της βίας, της εκδίκησης και βασίζεται στην «βασική επιθυμία των γυναικών να ευνουχίσουν τους άντρες», η δε Coppola ήθελε να δείξει την ιστορία απ΄την οπτική γωνία των γυναικών. Μπορεί η μικρή κοινότητα των θηλυκών ν’ αναστατώθηκε (με τη διπλή έννοια της διέγερσης και ενόχλησης) απ΄την απρόσκλητη παραμονή του νεαρού Γιάνκη στο οικοτροφείο τους, μπορεί όλες να ζουζουνίζουν ξετρελαμένες γύρω του σαν μέλισσες, αλλά όταν τα πράγματα εκτροχιαστούν (ασχέτως ποιά πλευρά ευθύνεται γι αυτό, είναι μεγάλη συζήτηση αυτό το θέμα) οι επτά φοβισμένες γυναίκες ενώνουν τις δυνάμεις τους κι αντιμετωπίζουν τον εχθρό (πειρασμό) αποτελεσματικά…
Η κλασική ανδρική φαντασίωση ενός ατομικού παραδείσου με πολλές γυναίκες, καλό φαϊ και ύπνο μακάριο, φαίνεται προς στιγμήν ότι υλοποιείται για χάρη του τραυματία ΜακΜπέρνι, τα φαινόμενα απατούν όμως, ο έντιμος λιποτάκτης ουρλιάζει πως τις εμπιστεύθηκε, κι αυτές αφού έπαιξαν μαζί του τον ακρωτηρίασαν. Τί λένε οι επτά δεσποσύνες όμως;
Η ταινία της Coppola αποτελεί ένα πάρα πολύ ενδιαφέρον (και εικαστικώς γοητευτικό) σχόλιο πάνω στη μάχη των φύλων, καθώς και στην καταστρεπτική επίδραση που έχουν πάνω στη γυναίκα θρησκεία και καθωσπρεπισμός. Τα επτά θηλυκά αναθρεμμένα με το τρίπτυχο : εκπαίδευση, χριστιανική καρτερία και σεξουαλική πειθαρχία, αρχικώς βλέπουν με λαχτάρα τον κλινήρη ΜακΜπέρνι (ο ασθενής κι ανήμπορος ωραίος άντρας μπορεί να είναι απίστευτα σέξι) τελικά όμως, τον αντιμετωπίζουν ως αυτό που είναι πρωτίστως, αυτό που ήταν ανέκαθεν αλλά ατόνησε μπροστά στη γοητεία του : ο εχθρός. Η αποκλειστική χρήση του φυσικού (υπο) φωτισμού και των κεριών, η οργιαστική βλάστηση της Λουιζιάνα (όπου έγιναν τα εξωτερικά γυρίσματα ), που σα να σε τραβάει μέσα στη νοτισμένη απ΄την υγρασία αγκαλιά της, τονίζουν την αμφιθυμία αυτών των γυναικών απέναντι στον Πειρασμό, που εν προκειμένω έχει τη μορφή του λαβωμένου ΜακΜπέρνι.
Η μέγιστη ειρωνεία της ταινίας βεβαίως, είναι πως ενώ η διάσωση του λιποτάκτη υπαγορεύθηκε από χριστιανικό καθήκον, δεν είναι ο φιλεύσπλαχνος Χριστούλης αυτός που υπαγορεύει την τελική πράξη των επτά οικοτρόφων, αλλά το ένστικτο της αυτοσυντήρησης, ο φόβος και ίσως -πώς μπορούμε να ξέρουμε άραγε;- η γυναικεία εκδικητικότητα λόγω απόρριψής τους απ΄τον μορφονιό.
Αν έχετε την πεποίθηση ότι η αλληλλεγγύη είναι αποκλειστικά ανδρική αρετή, πρέπει να δείτε αυτή την ταινία.
Trivia : Το Magnificat του Monteverdi ενέπνευσε τους Phoenix για το εξαιρετικό κομμάτι που ακούγεται στους τίτλους τέλους.
