This is Classic: Το Πέρασμα στην Ινδία (1984)

1984 : O David Lean απογοητευμένος από την μέτρια υποδοχή του Ryan’s Daughter (1970) για 14 χρόνια παρέμενε αφανής στην κινηματογραφική βιομηχανία. Ενθουσιασμένος από το βιβλίο του E.M. Forster με τίτλο A Passage to India, αποφασίζει να ταξιδέψει και να παραμείνει στο Νέο Δελχί για 6 μήνες προκειμένου να δουλέψει πάνω στο σενάριο της ταινίας. Εξίσου παθιασμένος όπως στον Λόρενς της Αραβίας, στην Γέφυρα του Ποταμού Κβάι και στον Δόκτωρ Ζιβάγκο, ξεκινάει τα γυρίσματα για την τελευταία ταινία της καριέρας του. Ένα εξωτικό υπερθέαμα κυρίως ιδεών και σκηνοθετικής μαεστρίας από έναν μεγάλο δημιουργό της 7ης Τέχνης είναι το κλασσικό Το Πέρασμα στην Ινδία.

Αποδίδοντας αρκετά πιστά το βιβλίο του Forster σχετικά με τις ταξικές και τις πολιτισμικές συγκρούσεις στην αποικιοκρατούμενη Ινδία, η ταινία μοιάζει πιο πολύ με ιστορία μυστηρίου και σεξουαλικής καταπίεσης-υστερίας παρά με ένα θεαματικό αποχαιρετισμό στην βρετανική αποικιοκρατία. Πλούσια Αγγλίδα ( Peggy Ashcroft ) φτάνει στην Ινδία με την μνηστή του γιου της ( Judi Davis ) ο οποίος είναι τοπικός δικαστής. Μία τουριστική εκδρομή στα σπήλαια Μαραμπάρ, θα γίνει η αφορμή για να ξεσπάσει ένας φυλετικός-ταξικός πόλεμος εφόσον η νεαρή Αγγλίδα θα κατηγορήσει για βιασμό τον Ινδό ιατρό που είχε αναλάβει την ξενάγηση τους.

Ο David Lean καταφέρνει να χωρίσει την υπόθεση στο πρώτο μέρος όπου μαζί με την αφέλεια των  τουριστριών θα γνωρίσουμε την Αγγλοκρατούμενη Ινδία με μια δόση ειρωνείας για την βρετανική συγκαταβατικότητα, θα θαυμάσουμε το ταξίδι στην ενδοχώρα και στο δεύτερο μέρος θα πάρουμε και εμείς το μάθημα μας όπως ο χαρακτήρας της Judi Davis. O Lean αφήνει ανοιχτά να εννοηθεί πως ο αποικιοκράτης δεν μπορεί να είναι και ένας ευτυχισμένος ταξιδιώτης-τουρίστας. Μια αρχέγονη αποστροφή για την παραδοσιακή κουλτούρα θα γεννηθεί μέσα στο κλειστοφοβικό περιβάλλον των σπηλαίων που θα οδηγήσει την εισβολέα-Αγγλίδα τουρίστρια να κατηγορήσει τον δουλοπρεπή Ινδό. Ίσως στο δεύτερο μέρος ο Lean να χάνει το ενδιαφέρον του για την σκηνοθεσία μίας δίκης-περιορίζεται σκηνοθετικά- αλλά το φινάλε δίνει μια ασαφή εξήγηση για το τι ακριβώς συνέβη στην πραγματικότητα.

Στα χέρια του δεξιοτέχνη David Lean η ταινία αποκτά επική διάσταση σε συνδυασμό με την εξαιρετική μουσική του Maurice Jarre , την δουλειά στην ιλουστρασιόν φωτογραφία του Ernest Day και την καλλιτεχνική διεύθυνση. Στο background της ταινίας, η συνεργασία του David Lean με τους ηθοποιούς ήταν από τις χειρότερες στην ιστορία της φιλμογραφίας του. Η μακροχρόνια σχέση του με τον Alec Guiness διεκόπη απότομα, όταν ο ηθοποιός διαπίστωσε πως το μεγαλύτερο μέρος του ρόλου του κόπηκε στο μοντάζ, με αποτέλεσμα να μην ξαναμιλήσει με τον σκηνοθέτη. Η Judi Davis , που δεν ήταν ιδιαίτερα αρεστή στον Lean, κατηγόρησε τον σκηνοθέτη για ανικανότητα μετά από 14 χρόνια να σκηνοθετήσει ταινία και η Peggy Ashcroft δυσαρεστημένη δήλωσε πως ο σκηνοθέτης παραποίησε το βιβλίο και τον κατηγόρησε για ασέβεια προς τους συναδέλφους της ηθοποιούς!

Η Αμερικανική Ακαδημία κινηματογράφου πρότεινε την ταινία για 11 Oscar-μεταξύ των οποίων και Καλύτερης Ταινίας και Σκηνοθεσίας- βραβεύοντας την τελικά με 2, αυτά του β΄γυναικείου ρόλου για την Peggy Ashcroft και Μουσικής. Ένα κύκνειο άσμα για τον μεγαλύτερο επικών διαστάσεων σκηνοθέτη, η κατάληξη μίας σημαντικής καριέρας για έναν κινηματογραφιστή στον οποίο το σινεμά οφείλει πολλές μεγάλες στιγμές του.