Berlinale 2020: Undine
Αποστολή στην Berlinale: Elise Lingeridis
Πριν ξεκινήσω, θα τονίσω πρώτα ότι τα Undine είναι – όπως προβλέπουν αλχημικά κείμενα της αναγέννησης – γυναικείες, πλασματικές φιγούρες που κατοικούν στο βυθό της θάλασσας. Η κινηματογραφική απόπειρα του Γερμανού auteur Christian Petzold να αναδείξει τον αστικό θρύλο που κυκλοφορεί ανά το Βερολίνο τα τελευταία 600 χρόνια σημαίνει ότι πειραματίστηκε, για πρώτη φορά στην ιστορία του σαν σκηνοθέτης, με το στοιχείο της μυθοπλασίας και του υπερφυσικού. Προσοχή όμως – δεν έχουμε να κάνουμε
με μία ιστορία για αυτόν τον θρύλο, ενώ η πραγματική έννοια της ταινίας διακρίνεται μόνο από τα συμφραζόμενα. Με λίγα λόγια, για να κατανοήσεις αληθινά τί βλέπεις, προτείνεται να έχεις ενημερωθεί για τον θρύλο των undine.
Η δικιά μας Undine (Paula Beer) είναι μια γυναίκα απλή, συμβατική. Εργαζόμενη σαν
ιστορικός στο τοπικό μουσείο, φορά καθημερινά το ίδιο, λευκό πουκάμισο. Με οδηγό τις σημειώσεις της, ξεναγεί ομάδες τουριστών, εφοδιάζοντας τους με μια λεπτομερή ανάλυση της σύγχρονης ιστορίας του Βερολίνου. Η Undine είναι επίσης μία γυναίκα που έχει πληγώσει και έχει πληγωθεί. Σε μία ύστατη προσπάθεια να μεταπείσει τον πλέον πρώην σύντροφο της Johannes (Jacob Matschenz), του αναγγέλλει, με μία ενοχλητική ψυχραιμία, ότι «αν δεν με αγαπάς, θα σε σκοτώσω». Όντας η πρώτη σκηνή, το αντίκτυπο της φράσης αυτής θα αργήσουμε να το συνειδητοποιήσουμε.
Η πολυπλοκότητα του χαρακτήρα της Undine ξεδιπλώνεται σταδιακά. Καθώς
παρακολουθούμε την άνθηση της νέας, παθιασμένης σχέσης της με τον Christoph (Franz Rogowzki), έναν παρευρισκόμενο του μουσείου, αναρωτιόμαστε σιγανά – πού είναι οι φίλοι της; Η οικογένεια της; Ποιο το παρελθόν, και ποιες οι βλέψεις της;
Παρά τη μυστικοπάθεια, ο Christoph δεν φαίνεται να πτοείται και την ερωτεύεται
παράφορα. Αν είχαμε μία λέξη με την οποία θα περιγράφαμε την αγάπη που
δημιουργείται μεταξύ τους, εκείνη θα ήταν – αγνή. Αγνή, επιπλέον, είναι και η αγάπη των δύο χαρακτήρων για την πόλη που τους γέννησε, την οποία δεν διστάζουν να παινεύουν και να επικροτούν, ακόμα και κατά τη διάρκεια των ερωτικών πράξεων.
Ένα αιφνίδιο συμβάν θα έρθει να διακόψει την απόλυτη ευφορία. Το παιχνίδι της ζωής
χτυπά την πόρτα των πρωταγωνιστών, ενώ η σκέψη μας στροβιλίζεται για το τι μπορεί να ακολουθήσει. Στο σημείο αυτό κορυφώνεται η δεξιοτεχνία της Beer σαν ηθοποιός, που θα βγάλει για άλλη μία φορά ασπροπρόσωπο τον σκηνοθέτη Petzold για την επιλογή του (αφού την έχουμε δει εν έτει 2018 στο Transit).
Χρόνια αργότερα, μία αιθέρια ύπαρξη συνεχίζει να διαταράσσει την ηρεμία του Christoph, δημιουργώντας μία κατάσταση παραφροσύνης. Δυστυχώς, ενώ πολλά υποσχόμενο, μας εξέπληξε – δυσάρεστα – ένα τέλος προβλεπόμενο. Και ενώ η τελεία θα μπορούσε να είχε μπει νωρίτερα, το Undine είναι σίγουρα ένα έργο ευκολοχώνευτο, που θα ευχαριστήσει
πρωτίστως το γερμανικό κοινό, και ύστερα τους φιλάθλους των ανεξάρτητων ρομάντζων.
