Venezia75: Είδαμε το 22 July του Paul Greengrass
[one_half last=”no”]…[/one_half]
Στις 22 Ιουλίου του 2011, 77 άτομα βρήκαν τραγικό θάνατο όταν ο ακροδεξιός εξτρεμιστής Anders Behring Breivik ενεργοποίησε μια βόμβα έξω από τα κυβερνητικά γραφεία στο Όσλο προκειμένου να αποσπάσει την προσοχή της αστυνομίας και να εκτελέσει νεαρά παιδιά σε κυβερνητική κατασκήνωση στο νησί Utoya λίγο έξω από το Όσλο. Ο ίδιος συνελήφθη στον τόπο του εγκλήματος και έχοντας πλήρη επίγνωση των πράξεων του, θεωρώντας τον εαυτό του μισθοφόρο ενός πολέμου ενάντια στην κυβέρνηση της Νορβηγίας και με απώτερο σκοπό την εξαφάνιση του Ισλάμ από την Ευρώπη. Αμετανόητος έως και την ώρα της καταδίκης του από το δικαστήριο υποστήριξε πως ήθελε να χτυπήσει την ελίτ της κοινωνίας εκεί που θα πονούσε περισσότερο. Δηλαδή στα παιδιά τους.
Αν και βασισμένο στο βιβλίο της Asne Seierstad ‘‘One Of Us” και σε σενάριο του ίδιου του Paul Greengrass, γνωρίζαμε καλά την ικανότητα του σκηνοθέτη να μεταφέρει με απόλυτη επιτυχία και εξαιρετική κινηματογραφική ματιά τραγικά ιστορικά γεγονότα, όπως στην Ματωμένη Κυριακή αλλά και στην Πτήση 93 όπου μάλιστα η Ακαδημία τότε τον πρότεινε και για Oscar σκηνοθεσίας. Το 2013 έκανε το Captain Philips πάλι βασισμένο σε βιβλίο, με τον Tom Hanks να περνάει τα πάνδεινα από Σομαλούς πειρατές και η ταινία να προτείνεται για 6 Oscar. Τα αναφέρουμε όλα αυτά, γιατί έτσι κατανοούμε πλήρως τον σκηνοθέτη και μπορούμε να σκεφτούμε τι τον οδήγησε να κάνει ταινία το τραγικό γεγονός στο Όσλο. Ο ίδιος στην συνέντευξη τύπου ανέφερε πόσο αγαπάει το σινεμά και τις ψυχαγωγικές ταινίες αλλά ως τέχνη ο κινηματογράφος οφείλει να αποτελεί και έναν καθρέφτη της πραγματικότητας και μεγάλων κοινωνικών γεγονότων.
Στο 22 July λοιπόν ο Greengrass ξεκινάει την ταινία με την προετοιμασία και την ίδια την επίθεση δείχνοντας μας πως o Breivik έπιασε στον ύπνο τις Νορβηγικές αρχές αλλά και τους ίδιους τους υπεύθυνους της κατασκήνωσης. Στον ρόλο του εκτελεστή ο Anders Daniels Lie ( τον θυμόμαστε και από το OSLO,31 August του Joaquim Trier) προκαλεί ρίγη φόβου με την αποφασιστικότητα αλλά και με την απάθεια που εκτελεί το έργο του. Στα υπόλοιπα 100 λεπτά της ταινίας, ο σκηνοθέτης αποφασίζει να δείξει τις συνέπειες και τα κατάλοιπα της επίθεσης εστιάζοντας σε έναν νεαρό επιζήσαντα της επίθεσης (μετά από πέντε πυροβολισμούς και μια σφαίρα στο κεφάλι κατάφερε να επιζήσει έπειτα από πολλά χειρουργεία) και την οικογένεια του, τα τραύματα που δημιούργησε στα παιδιά που επέζησαν, στον επιλεγμένο από τον ίδιο τον δράστη δικηγόρο υπεράσπισης, στο ψυχολογικό σοκ που δημιούργησε στην Νορβηγική κοινωνία αλλά και στην κυβέρνηση αλλά και στην ψυχοφθόρα διαδικασία της δίκης, όπου άτομα που επέζησαν έπρεπε να αντικρίσουν τον άνθρωπο που τους καταδίωκε και που σκότωσε τους φίλους τους.
Δυναμική σκηνοθεσία όπου από εκεί βγαίνει όλη η ένταση και ο φόβος σε συνεργασία πάντα με το πολύ καλό μοντάζ του βραβευμένου με Oscar μοντέρ για το Argo, τον William Goldenberg. Συνεργάτης της Kathryn Bigelow και του Michael Mann, ο μοντέρ σε απόλυτη εναρμόνιση με τον σκηνοθέτη παραδίδουν μαθήματα πως μπορείς να κάνεις μια ταινία 140 λεπτών και να κρατήσεις τον θεατή καρφωμένο στην οθόνη. Ο Greengrass αφού σοκάρει με την σκηνή της επίθεσης, μεταφέρει την δράση και τον πόλεμο στο κρατητήριο με τον δράστη και το μανιφέστο του, στα νοσοκομεία, στο σπίτι της οικογένειας που ζει το δράμα της αποκατάστασης και τέλος στο δικαστήριο. Μπορεί να μην καταφέρνει απόλυτα να διεισδύσει στο μυαλό του δράστη ή να περνάει γρήγορα και εύκολα το οικογενειακό background και στο τέλος την νίκη της οικογένειας και της φιλίας, αλλά ποτέ στις ταινίες του ο Greengrass δεν ήθελε να εστιάσει εκεί παρά μόνο να δώσει σάρκα και οστά στον τρόμο της στιγμής, στο αναπάντεχο δηλαδή και κατ’επέκταση στην προσπάθεια για επιβίωση. Σε αυτό που παίρνει άριστα είναι η αληθοφάνεια, αυτό δηλαδή που βλέπεις στην μεγάλη οθόνη και σε πείθει ότι μπορεί να συνέβαινε και σε σένα τον ίδιο εφόσον είναι πραγματικό γεγονός. Εδώ μάλιστα έχουμε και Νορβηγούς ηθοποιούς.
Σε παραγωγή του Netflix και μάλιστα στο διαγωνιστικό τμήμα του Φεστιβάλ το 22 July είναι άλλη μία αντιπροσωπευτική ταινία του Paul Greengrass ενός σκηνοθέτη όπου αρέσκεται να μας υπενθυμίζει κινηματογραφικά τραγικά γεγονότα και να τα ζούμε μέσα από αυτό που αγαπάμε. Το σινεμά.
