Ουίλιαμ Ολντρόιντ: Η «Λαίδη Μακμπέθ» αισθάνεται φεμινίστρια

Με θητεία στο θέατρο, επιτυχίες στο σινεμά (η μικρού μήκους του Best είχε βραβευτεί στο Φεστιβάλ του Σάντανς, ενώ η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του, το Lady Macbeth είναι υποψήφιο για 15 βραβεία British Independent Film Awards -για δύο ο ίδιος προσωπικά-) και έχοντας βρεθεί στη λίστα του Guardian για τα «ανερχόμενα αστέρια» του 2017, ο σκηνοθέτης Ουίλιαμ Ολντρόιντ μπορεί να ατενίζει το μέλλον με αισιοδοξία.

Οι Cinepivates τον συνάντησαν πέρυσι στο 57ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, όπου παρουσίασε την ταινία του Lady Macbeth και τον ρώτησαν για αυτή την διαφορετική ταινία εποχής.

• Βλέποντας την ταινία αισθάνθηκα ότι υπήρχαν αρκετά αναχρονιστικά στοιχεία -στη γλώσσα για παράδειγμα…

Το σενάριο ακολουθεί το πνεύμα της νουβέλας του Νικολάι Λέσκοβ. Ωστόσο, υπάρχουν πολλοί τρόποι να κάνεις σύγχρονη μία ταινία εποχής. Κάποιοι το κάνουν με τη μουσική, κάποιοι με τις κινήσεις της κάμερας. Εγώ ήθελα να κρατήσω αυτά τα στοιχεία απλά. Σκέφτηκα, όμως ότι θα μπορούσαμε να κάνουμε την ταινία πιο φρέσκια και πιο σύγχρονη μέσω του τρόπου που οι χαρακτήρες μιλούν μεταξύ τους ή μέσω του σεναρίου που έγραψε η Άλις Μπερτς βασισμένη στη νουβέλα. Και θα μπορούσαμε να το κάνουμε και με το καστ, με το να προσλάβουμε ανθρώπους που το κοινό δεν θα περίμενε να δει σε ένα βρετανικό δράμα εποχής. Και ίσως με το μοντάζ. Ελπίζω ότι ο τρόπος που έχουμε κάνει το μοντάζ μοιάζει αρκετά σύγχρονος. Πάντως, προσέχαμε συνεχώς να μην κάνουμε κάτι που να δείχνει ότι η προσπάθεια να εκσυγχρονίσουμε την ταινία ήταν συνειδητή.

• Η Κάθριν είναι ένας χαρακτήρας που σίγουρα δεν περιμένεις να δεις εκείνη την περίοδο. Για παράδειγμα κάνει πράγματα χωρίς κανένα σεβασμό προς τους κανόνες της κοινωνίας της οποίας είναι μέλος. Είναι μια αρκετά φεμινιστική προσέγγιση…

Οπωσδήποτε. Αυτή η γυναίκα αισθάνεται ένας δυνατός, φεμινιστικός χαρακτήρας. Δεν περιμένουμε από εκείνη να συμπεριφερθεί με τον τρόπο που συμπεριφέρεται, με βάση τα όσα γνωρίζουμε για εκείνη την εποχή. Αντιδρά και δεν σέβεται την πατριαρχία. Αυτό είναι κάτι που δεν περιμένουμε να δούμε εκείνη την περίοδο και αυτό είναι κατά τη γνώμη μου το στοιχείο που κάνει τόσο συναρπαστική αυτή την ιστορία: το ότι δοκιμάζει τα όρια των άλλων -αυτό συμβαίνει ειδικά με τον πεθερό της. Ταυτόχρονα είναι γενναία και πνευματώδης και νομίζω ότι αυτά είναι σπουδαία χαρακτηριστικά για να εξερευνήσεις σε οποιονδήποτε χαρακτήρα.

• Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τη μεταφορά της νουβέλας του Λέσκοβ;

Η σεναριογράφος Άλις Μπερτς ήταν εκείνη που μου πρότεινε τη νουβέλα. Έχουμε τον ίδιο ατζέντη και γνωριστήκαμε και είπαμε ότι θέλουμε να κάνουμε μια ταινία. Γνώριζα την ιστορία από την όπερα του Σοστακόβιτς, αλλά δεν ήξερα αν είχε γίνει ταινία ή θέατρο. Δεν μπορούσα να φανταστώ τον λόγο. Έχει μεταφερθεί πολλές φορές στο θέατρο ή στο σινεμά ο Εραστής της Λαίδης Τσάτερλι ή η Έντα Γκάμπλερ, αλλά όχι αυτή η ιστορία. Σκέφτηκα ότι είναι μια θαυμάσια ευκαιρία για να κάνω κάτι λίγο διαφορετικό. Είναι μία φανταστική ιστορία.

• Έχετε πλούσια εμπειρία στο θέατρο. Ποια ήταν για σας η μεγαλύτερη πρόκληση στο να κάνετε μια ταινία;

Στο θέατρο είμαι συνηθισμένος σε πολλές πρόβες.

• Δεν δουλέψατε με πρόβες στην ταινία;

Ζήτησα και καταφέραμε να κάνουμε κάποιες, αλλά σίγουρα δεν ήταν τόσες όσες στο θέατρο. Δεν μπορείς να έχεις 5 ή 6 εβδομάδες πρόβες. Είχα περίπου 10 ημέρες να δουλέψω με τους ηθοποιούς πριν ξεκινήσουν τα γυρίσματα. Στο σινεμά, η πίεση του χρόνου είναι πολύ μεγάλη. Στο θέατρο μπορεί να έχεις μία ιδέα και μετά να πας σπίτι σου και την επόμενη ημέρα να έχεις σκεφτεί κάτι άλλο. Δεν είχαμε αυτή την πολυτέλεια στην ταινία. Έπρεπε να πάρουμε αποφάσεις και είχαμε για παράδειγμα τρεις ώρες για να γυρίσουμε μια συγκεκριμένη σκηνή. Αυτή είναι η πρώτη μου ταινία και αυτό που έμαθα είναι ότι αυτού του είδους οι αποφάσεις μπορούν να γίνουν και στο μοντάζ. Εκεί έχεις τη δυνατότητα να πειραματιστείς και να παίξεις. Δυστυχώς σε αυτή τη διαδικασία (του μοντάζ) δεν έχεις και τους ηθοποιούς για να τους πεις “ίσως μπορείτε να δοκιμάσετε και αυτό”. Αυτή ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση για μένα.

• Πώς βρήκατε τη Φλόρενς και πώς ήταν η συνεργασία μαζί της;

Είναι φανταστική συνεργάτις. Έχει ένστικτο και απίστευτη τεχνική, αλλά ταυτόχρονα είναι και πολύ ελεύθερη. Δεν μπορεί ακριβώς να εξηγήσει τον τρόπο που δουλεύει, δεν πήγε σε δραματική σχολή, είναι απλά πολύ καλή από φυσικού της. Κατά κάποιο τρόπο είναι μυστηριώδης ο τρόπος που δουλεύει. Συνεργαστήκαμε με έναν φανταστικό casting director, ο οποίος είχε συνεργαστεί με τη Φλόρενς σε μία προηγούμενη ταινία, το The Falling. Την ταινία αυτή την είχα δει στο σινεμά και η Φλόρενς έπαιζε για περίπου μισή ώρα. Την είχα βρει εξαιρετική. Οπότε, όταν ήρθε να μας γνωρίσει ήξερα ήδη ότι είναι πολύ καλή. Δοκιμάσαμε κάποια πράγματα και της προσφέραμε τον ρόλο και εκείνη δέχτηκε. Συνεργαστήκαμε πολύ καλά στις πρόβες. Το ίδιο έγινε με την Ναόμι Άκι που ερμηνεύει την Άννα και τον Κόσμο Τζάρβις που ερμηνεύει τον Σεμπάστιαν. Καθορίσαμε τη διαδικασία της σκέψης του κάθε χαρακτήρα, οπότε όταν γυρίζαμε την ταινία την γνώριζαν ήδη και είχαν το περιθώριο να πειραματιστούν.

• Ποια είναι η ανταπόκριση του κοινού στην ταινία;

Οι περισσότεροι παρατηρούν αυτό που παρατηρήσατε και εσείς, την εξαιρετική ερμηνεία της Φλόρενς. Νομίζω ότι είναι ένας συνδυασμός μιας πολύ καλής ηθοποιού και ενός εξαιρετικού σεναρίου. Ο κόσμος βρίσκει την ταινία αναπάντεχη και μερικές φορές δυσκολεύεται να την παρακολουθήσει. Εκτιμούν τον συνδυασμό της επισημότητας και της καλλιτεχνικής ματιάς -για παράδειγμα μέσω των κάδρων και της φωτογραφίας του Άρι Βέγκνερ. Βρίσκουν, επίσης, συναρπαστική την ιστορία, οπότε εκεί τα καταφέραμε καλά. Υπάρχουν πολλές ταινίες που είναι όμορφες οπτικά αλλά σε αφήνουν ασυγκίνητο. Θεωρώ ότι εάν η ιστορία είναι συναρπαστική, δεν έχει τόση σημασία το οπτικό κομμάτι. Προσωπικά, πάντως, μου αρέσει ο συνδυασμός και των δύο στοιχείων.

• Με τι είδους πρότζεκτ σας αρέσει να ασχολείστε; Τι είδους ταινίες θέλετε να κάνετε;

Με οτιδήποτε καταπιάνομαι πρέπει να εμπεριέχει ένα είδος πρόκλησης. Μια ενδιαφέρουσα, περίπλοκη ιδέα που να μπορεί να προκαλέσει συζητήσεις. Πρέπει να υπάρχει μια καλή ιστορία και σπουδαίους ρόλους για τους ηθοποιούς, καθώς μου αρέσει πολύ να δουλεύω μαζί τους. Νομίζω ότι ο καλύτερος τρόπος για να έχεις καλούς ηθοποιούς είναι να μπορείς να τους προσφέρεις καλούς ρόλους. Επίσης, η ταινία πρέπει να έχει στην καρδιά της ένα πρόβλημα, κάτι που να «δυσκολεύει» το κοινό. Αυτά είναι τα πράγματα που με ενδιαφέρουν είτε κάνω σινεμά, είτε θέατρο, είτε όπερα.

* Η ταινία «Λαίδη Μακμπέθ» προβάλλεται στις αίθουσες από την Πέμπτη 30 Νοεμβρίου, σε διανομή Strada Films.