Ο «γολγοθάς» του Παγκόσμιου Πολέμου Ζ
Καθυστερήσεις, ένας τεράστιος προϋπολογισμός, αντικατάσταση σεναριογράφων, φήμες για έναν πρωταγωνιστή και έναν σκηνοθέτη που μέχρι το τέλος της ταινίας δεν μιλιόντουσαν. Ο Παγκόσμιος Πόλεμος Ζ φαινόταν τόσο «τοξικός» όσο και τα ζόμπι που πρωταγωνιστούν σε αυτόν. Τώρα βέβαια και αφού η ταινία έχει ήδη αρχίσει να προβάλλεται σε αίθουσες ανά τον κόσμο, έχει λάβει θετικές κριτικές, συγκεντρώνει εκατομμύρια δολάρια στο box office και έχει βάλει πλώρη για ένα σίκουελ, όλα αυτά μοιάζουν να μην έχουν σημασία. Για πολύ μεγάλο διάστημα όμως, το ζόμπι θρίλερ των Μπραντ Πιτ και Μαρκ Φόστερ είχε πολλά να χάσει. Αυτό που ακολουθεί είναι μια καταγραφή των εμποδίων που συνάντησε η ταινία.
Το 2006 η Paramount αγόρασε τα δικαιώματα του βιβλίου του Μαξ Μπρουκς (γιου του Μελ Μπρουκς) για την εταιρεία του Μπραντ Πιτ, Plan B. Στόχος ήταν να φτιαχτεί ένα μπλοκμπάστερ -ή μια σειρά μπλοκμπάστερ-, στην οποία ο διάσημος ηθοποιός θα τα βάζει με ζόμπι και θα προσπαθεί να σώσει τον κόσμο. Το «κλειδί» ήταν στη λέξη σκεπτόμενο. Αυτό που οι παραγωγοί ήθελαν να φτιάξουν ήταν ένα σκεπτόμενο μπλοκμπάστερ και το πρώτο υλικό τους το έδινε το βιβλίο του Μπρουκς.
Όπως αναφέρει σε πρόσφατο τεύχος του το Vanity Fair, από το 2006 προσελήφθησαν τέσσερις σεναριογράφοι για να επιβλέψουν το σενάριο, ένας έμπειρος παραγωγός και ένας δημιουργός ειδικών εφέ με Όσκαρ εγκατέλειψαν τα πόστα τους, μία 12λεπτη σκηνή μάχης πετάχτηκε και ο προϋπολογισμός της ταινίας αυξήθηκε κατά δεκάδες εκατομμύρια δολάρια.
Αφού κατάφερε να πάρει τα δικαιώματα του βιβλίου «μέσα από τα χέρια» του Λεονάρντο Ντι Κάπριο και της εταιρείας παραγωγής του, η Paramount και η Plan B ξεκίνησαν να ετοιμάζουν την ταινία. Προσέλαβαν τον σεναριογράφο Τζ. Μάικλ Στραζίνσκι, ενώ ο Πιτ έστειλε στον σκηνοθέτη Μαρκ Φόρστερ (Ο Χορός των Τεράτων) το σενάριο. Ο Φόρστερ ενδιαφέρθηκε αμέσως και έψαξε να βρει τις αλληγορίες μέσα σε αυτό.
Ωστόσο, αυτό που είχε στο μυαλό του ο Φόρστερ δεν ταυτιζόταν με αυτό που είχε στο μυαλό του ο Στραζίνσκι. Ο σεναριογράφος θα δήλωνε αργότερα ότι ο σκηνοθέτης ήθελε να κάνει μια μεγάλη ταινία δράσης, όχι ιδιαίτερα έξυπνη, την ώρα που εκείνος ήθελε να χρησιμοποιήσει το «μυαλό» του γεωπολιτικού θρίλερ. Τελικά επικράτησε ο Φόρστερ και ο Στραζίνσκι εγκατέλειψε την ταινία.
Σειρά για να ξαναγράψει το σενάριο είχε ο Μάθιου Μάικλ Κάρναχαν, σεναριογράφος πολιτικών δραμάτων. Ο Κάρναχαν εγκατέλειψε την πολυπρόσωπη αφήγηση για να επικεντρωθεί σε έναν πρώην ερευνητή του ΟΗΕ, τον Γκάρι Λέιν (Μπραντ Πιτ), ενώ έβαλε τον χαρακτήρα να αναγκάζεται να εγκαταλείψει την οικογένειά του. Το στοιχείο αυτό άρεσε ιδιαίτερα στον Πιτ, ο οποίος τότε ήταν που συμφώνησε να πρωταγωνιστήσει -πέρα από το να ασκεί χρέη παραγωγού.
Η Paramount συμφώνησε να δώσει 150 εκατομμύρια δολάρια για να γυριστεί η ταινία, ποσό τεράστιο για ταινία ζόμπι (αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι 8 εκατομμύρια δολάρια στοίχισαν οι 28 Μέρες Μετά του Ντάνι Μπόιλ και απέσπασαν 83 εκατομμύρια δολάρια στο box-office). Επειδή ο Φόρστερ δεν είχε τεράστια εμπειρία στις ταινίες μεγάλου προϋπολογισμού (αν εξαιρέσεις τον Μποντ-Quantum of Solace), οι παραγωγοί αποφάσισαν να προσλάβουν ένα έμπειρο στις ταινίες δράσης συνεργείο, ως «δικλείδα ασφαλείας».
Τα γυρίσματα ξεκίνησαν στη Μάλτα στις 20 Ιουνίου του 2011. Υπήρχαν τρεις βασικές σκηνές δράσης: μία στη Φιλαδέλφεια από όπου ξεκινά η ταινία, άλλη μία στο Ισραήλ και η τελευταία στη Μόσχα, όπου χιλιάδες άτομα τα βάζουν με τα ζόμπι στην Κόκκινη Πλατεία της Μόσχας. Η ταινία θα τελείωνε με τον Μπραντ Πιτ να απευθύνει έκκληση στον ΟΗΕ να δώσει το πράσινο φως για επέμβαση κυανόκρανων στις -κατακτημένες από τα ζόμπι- ΗΠΑ.
Το τέλος είχε ως στόχο να αφήσει ανοιχτά πιθανά σίκουελ, ωστόσο πολλοί θεωρούσαν ότι ήταν υπερβολικά σκοτεινό και ότι χρειαζόταν να ξαναγραφτεί.
Τα γυρίσματα στη Μάλτα (όπου γυρίστηκε το κομμάτι του Ισραήλ) ήταν τεράστια: δεκάδες τόνοι αντικειμένων στάλθηκαν στο νησί, 900 έξτρα προσελήφθησαν, ενώ τις ημέρες των γυρισμάτων βρίσκονταν στο σετ 1.500 άτομα. Τελευταία στιγμή αποφασίστηκε η παραγωγή να μεταφερθεί στην πρωτεύουσα της Μάλτας, Βαλέτα. Αυτό που ακολούθησε ήταν ένα τεράστιο φούσκωμα του προϋπολογισμού από απρόβλεπτα έξοδα. Το γύρισμα καθυστερούσε γιατί δεν υπήρχαν φαγητά για τους έξτρα, ειδικά κοστούμια από το Ισραήλ εστάλησαν στη Μάλτα, το πρόγραμμα ήταν τουλάχιστον χαοτικό.
Όταν η παραγωγή μετακόμισε στην Αγγλία και τη Σκωτία, ανακαλύφθηκαν σε ένα συρτάρι «ξεχασμένες» αποδείξεις εξόδων από τη Μάλτα. Τα έξοδα αυτά άγγιζαν εκατομμύρια δολάρια. Μιλώντας στο Vanity Fair, μία πηγή ανέφερε ότι το περιστατικό είναι χαρακτηριστικό αυτών που συνέβαιναν στα γυρίσματα: ο καθένας κοιτούσε να φυλαχτεί ο ίδιος γιατί όλοι ήξεραν ότι είχαν ξεπεράσει τον προϋπολογισμό. Κι αυτό έχοντας γυριστεί ένα πολύ μικρό κομμάτι της ταινίας.
Αρχικά η ταινία επρόκειτο να βγει στις αίθουσες στις 21 Δεκεμβρίου 2012. Εν τω μεταξύ, ο παραγωγός Κόλιν Γουίλσον έφευγε από την Paramount, ενώ ο Φόρστερ επέμενε ότι κανείς δεν ήρθε ποτέ να του πει γιατί ξόδευε τόσα λεφτά στην ταινία. Τον Γουίλσον αντικατέστησε ο Ίαν Μπράις, ειδικός στο να κρατά τις ταινίες εντός προϋπολογισμού.
Παράλληλα, ο Φόρστερ τσακώθηκε με τον υπεύθυνο για τα ειδικά εφέ Τζον Νέλσον (Ο Μονομάχος) και ο Νέλσον αποχώρησε, ενώ και η σχέση των Πιτ και Φόρστερ δοκιμάστηκε. Φήμες αναφέρουν ότι μέχρι το τέλος των γυρισμάτων πρωταγωνιστής και σκηνοθέτης μιλούσαν ελάχιστα, κάτι που αρνείται ο Φόρστερ.
Η παραγωγή μεταφέρθηκε στη Βουδαπέστη (όπου θα γυριζόταν το κομμάτι της Μόσχας), αλλά τα προβλήματα δεν σταμάτησαν. Η αντιτρομοκρατική υπηρεσία της Ουγγαρίας έκανε έφοδο σε αποθήκη, δέσμευσε 85 οπλοπολυβόλα και σταμάτησε το γύρισμα. Τα όπλα ήταν πραγματικά, ωστόσο υπήρχαν χαρτιά και άδειες χρήσεις, ενώ δόθηκαν βεβαιώσεις ότι αυτά θα χρεισιμοποιούνταν μόνο στην ταινία. Ωστόσο, η αντιτρομοκρατική υπηρεσία δήλωσε ότι η διαδικασία εισόδου τους στη χώρα δεν είχε ακολουθήσει τους κανονισμούς. Η είδηση έκανε το γύρο του κόσμου και τράβηξε τα βλέμματα στα προβληματικά γυρίσματα.
Όταν πραγματοποιήθηκε η δοκιμαστική προβολή για τους παραγωγούς της ταινίας, έγινε φανερά και τα προβλήματα. Το τέλος στη Ρωσία δεν επιτελούσε το σκοπό του. Ο ήρωας του Μπραντ Πιτ δεν ήταν ένας άνδρας που νοιαζόταν για την οικογένειά του, αλλά ένα είδος Ράμπο που τα έβαζε με τα ζόμπι.
Με τον προϋπολογισμό να έχει ξεπεράσει τα 170 εκατομμύρια δολάρια (σύμφωνα με επίσημα στοιχεία) ή τα 210 (σύμφωνα με ανεπίσημα και μάλλον πιο έγκυρα), η ταινία έπρεπε να πετύχει. Επρεπε να συγκεντρώσει περισσότερα από 400 εκατομμύρια στο box office για να μη θεωρηθεί αποτυχία.
Η ημερομηνία προβολής άλλαξε και μεταφέρθηκε τον Ιούνιο του 2013. Η παραγωγή κάλεσε τον Ντέιμον Λίντελοφ (από τους δημιουργούς του Lost), ο οποίος ανέλαβε να ρίξει τους τόνους και να δώσει και πάλι ανθρώπινο πρόσωπο στον ήρωα. Αυτό σήμαινε ότι θα έπρεπε να πεταχτεί η σκηνή στη Ρωσία και να γυριστεί ένα καινούριο τέλος.
Ο Φόρστερ ήταν μάλλον σιωπιλός και η εκτίμηση του Λίντελοφ ήταν ότι είχε αποφασίσει να κάνει στην άκρη για το καλό της ταινίας. Ο Λίντελοφ κάλεσε τον φίλο του Ντριου Γκοντάρ για να γράψουν τη νέα σκηνή. Αυτή τη φορά στο σετ δεν ήταν 1.500 άνθρωποι αλλά 20. Τα γυρίσματα τελείωσαν τον Δεκέμβριο του 2012 και κόστισαν άλλα 20 εκατομμύρια δολάρια στο στούντιο.
Με την ταινία να έχει λάβει το πρώτο Σαββατοκύριακο προβολής της 44 εκατομμύρια δολάρια στις ΗΠΑ και περισσότερα από 118 εκατομμύρια παγκοσμίως, τα 400 εκατομμύρια δολάρια που θέλουν οι παραγωγοί δεν φαντάζει και τόσο μακρινό ενδεχόμενο.
Και όχι μόνο αυτό, αλλά όπως μας πληροφορεί ο Hollywood Reporter, η ταινία θα έχει και σίκουελ, ένα ενδεχόμενο που είχε αποκλειστεί στην πορεία των γυρισμάτων. Αλλά έτσι είναι. There is no business like show business.
Τι στο διατανο κανει κι ομορφαινει ετσι,αναθεμα τον;
να υποθέσω αναφέρεσαι στον Πιτ; Τον Μπραντ, όχι τον Μαύρο, ε; 😛