15ο fff: Ανασκόπηση Σαββάτου (22/3/2014)

Η τέταρτη μέρα του Γαλλόφωνου Φεστιβάλ Κινηματογράφου συνεχίστηκε με μεγάλες αποκλίσεις στην προσέλκυση του κόσμου. Οι δύο ταινίες του διαγωνιστικού τμήματος (Μια Γαλλίδα στο Μανχάταν, Suzzane) τράβηξαν το ενδιαφέρον. Κυρίως για το Μια Γαλλίδα στο Μανχάταν, οριακά έβρισκες  θέση στην πρώτη σειρά! Από την άλλη το ντοκιμαντέρ Le chant des ondes, απευθυνόμενο στο μουσικόφιλο κοινό κυρίως, είχε χλιαρή απήχηση και αμφιλεγόμενες αντιδράσεις.

Ernest et Celestine

Στον κόσμο των ποντικών κανείς δεν βλέπει με καλό μάτι τις αρκούδες, ενώ κάτι αντίστοιχο ισχύει και στον κόσμο των αρκούδων (από την αντίστοιχη πλευρά).  Η ορφανή Σελεστίν ονειρεύεται τη φιλία με μια αρκούδα και η ευκαιρία θα της δοθεί όταν θα γνωρίσει τον Έρνεστ, έναν περιθωριακό «αλήτη» αρκούδο, κλόουν και μουσικό, ο οποίος θα δεχτεί να τη φιλοξενήσει στο σπίτι του. Οι δυο μοναχικοί θα βρουν ο ένας τον άλλον. Αλλά πώς θα τους αντιμετωπίσουν οι κόσμοι τους;

Μια μικρή ποντικίνα που δεν πιστεύει στην ιστορία της κακής αρκούδας και ένας περιθωριακός αρκούδος που δεν ήθελε να ακολουθήσει το πεπρωμένο που του υπέβαλλε η κοινωνία. Δύο πλάσματα που οι επιλογές τους θα τους δικαιώσουν στην τελική σκηνή όπου, δικαζόμενοι ο ένας στον κόσμο του άλλου, με την αυτοθυσία τους ανατρέπουν τα στερεότυπα. Ένα ενήλικο παραμύθι βγαλμένο κατευθείαν από τη γαλλική σχολή κινουμένων σχεδίων που δίνει περισσότερο σημασία στο νόημα παρά στην εικόνα. Το τόλμημα των σκηνοθετών να αποδώσουν πιστά τις ακουαρέλες και τα αέρινα χαρακτηριστικά του παιδικού βιβλίου είναι επιτυχημένο. Ξυπνά στο θεατή μνήμες από την παιδική του ηλικία και τον οδηγεί στην ενηλικίωση. Οι φωνές των ηθοποιών μας παρασύρουν με τον σωστό τρόπο παιξίματος, τα καταπληκτικά σκηνικά της υπόγειας πόλης των ποντικών ή του γιουσουρούμ της καλύβας του Ερνέστ δίνουν μια ιδιαίτερη χροιά στο σενάριο που βρίθει ευρημάτων όπως η σκηνή με τα ποντίκια που κάνουν γυμναστική με τις ποντικοπαγίδες ή η προσπάθεια του καμουφλάζ του κλεμμένου φορτηγού με την ζωγραφική της Σελεστίν. Κάνοντας πιο βαρύ το ύφος στην αρχή της ταινίας  οι σκηνοθέτες και ο σεναριογράφος φτιάχνουν ένα σενάριο εικονοκλαστικό, προκλητικό και επινοητικό. Δισδιάστατο χωρίς να είναι επίπεδο,τρυφερό αλλά όχι ναζιάρικο,με νόημα χωρίς να είναι ηθικοπλαστικό το έργο θα παρασύρει εύκολα μικρούς και μεγάλους.

Antoine Doinel

La bataille de Solferino

H ιστορία ενός ζευγαριού (Vincent Macaigne και Laetitia Dosch), που διχάζεται σχετικά με τη φροντίδα των παιδιών την ώρα που η Γαλλία, στις 6 Μαΐου 2012, την ημέρα του δεύτερου γύρου των προεδρικών εκλογών,διχάζεται για την έκβαση της ψηφοφορίας. Ενώ η Laetitia,δημοσιογράφος i-TV καλύπτει ζωντανά το γεγονός μπροστά από τα γραφεία του Γαλλικού σοσιαλιστικού κόμματος, ο Vincent, ο πρώην σύζυγός της, ψυχολογικά εύθραυστος και δυνητικά βίαιος, σχεδόν απαγάγει τα παιδιά των οποίων έχει την επιμέλεια μόνο περιστασιακά. Η ένταση ανεβαίνει και στον δρόμο αλλά και στο διαμέρισμα.

Όπως και στο Grand Central το κοινωνικό συγκείμενο δίνει την ένταση στις σχέσεις των χαρακτήρων. Εφιαλτική κωμωδία σαν το Μετά τα μεσάνυχτα του Σκορτσέζε γύρω από μια δύσκολη μέρα , η ταινία συνδυάζει εύστοχα την αγάπη και την πολιτική, την Ιστορία με την ιστορία. Ανάμεσα στο πλήθος που μαζεύεται στην οδό Σολφερινό και στο διαμέρισμα της ηρωίδας που συνυπάρχουν τα μωρά που κλαίνε , η υστερική μπέιμπι σίτερ και ο πρώην που είναι η ενσάρκωση του χάους, η σκηνοθέτης σκιαγραφεί ένα πορτραίτο μιας συλλογικής υστερίας με δυναμικό τρόπο. Το πρόσωπο της Laetitia  που αλλάζει εκφράσεις πριν την απευθείας σύνδεση και η η εξωφρενική παρουσία του Vincent που δεν ξέρουμε αν είναι τρελός ή όχι συνιστούν μια ρεαλιστική απεικόνιση της γενιάς των τριαντάρηδων , την τρελή ενέργεια τους καθώς και την αβεβαιότητα τους  είτε είναι κοινωνική , οικονομική ή ηθική.

Antoine Doinel

Το κορίτσι της επανάστασης

Μια από τις πιο ευχάριστες ως τώρα ταινίες του διαγωνιστικού. Απολαυστική τόσο σε ερμηνείες όσο και στις λεπτομέρειες. Το σουρεάλ στοιχείο καλείται να δέσει το nouvelle vague-60′s με το σημερινό και το μελλοντικό. Μπορεί επιφανειακά να έχει παιδικό χιούμορ, έχει όμως έντονο πολιτικό χαρακτήρα και καυτηριάζει εύστοχα την σημερινή πραγματικότητα. Εκεί όλοι μοιάζουν να μην αντέχουν έτσι κι αλλιώς την κατάσταση κι αποφασίζουν να πάνε διακοπές, όμως η κυβέρνηση στα πλαίσια της λιτότητας, ανακοινώνει την μείωση των διακοπών κατά 1 μήνα. Η Γκιλοτίνα φαντάζει μασκότ της νέας γαλλικής επανάστασης (όπως του 1789) ενάντια στην κρίση.

Gimli

Με σινεφίλ αναφορές (από τον Ζαν Λικ Γκοντάρ στους Monty Python), η γαλλική αυτή πολιτικο-αισθηματική φάρσα προκαλεί αβίαστα το χαμόγελο του θεατή με τα σουρεαλιστικά και μπουρλέσκ σκετσάκια της. Ο Εκτόρ που θεωρεί την Τρουκέτ σαν ελληνικό άγαλμα, η Τρουκέτ που δεν μπορεί να πιάσει δουλειά γιατί δεν έχει σπίτι και δεν έχει σπίτι γιατί δεν μπορεί να πιάσει δουλειά, ο Βιτόρ που αναγκάζεται να το σκάσει από την αστυνομία και η Σαρλότ που φέρνει μαζί και τον ερωτύλο αδελφό της, μπλέκονται σε πληθώρα περιπετειών που δεν ακολουθούν κανένα μα κανένα συνεκτικό σχέδιο. Εξαιρετική η Βιμάλα Πονς (θυμίζει την Τζιν Σίμπεργκ στο Με Κομμένη την Ανάσα) του Γκοντάρ. Ωστόσο, μεγαλύτερη φαίνεται η επιρροή του Τρελού Πιερό (ειδικά στη χρωματική παλέτα). Ένα ενδιαφέρον και αστείο σκηνοθετικό ντεμπούτο από τον Αντονίν Περετζατκό που προβλήθηκε στο Δεκαπενθήμερο των Σκηνοθετών στο Φεστιβάλ Καννών.

Τάιλερ

Suzanne

Η πρόταση της Katell Quillévéré που βραβεύτηκε στη Θεσσαλονίκη με τον Αργυρό Αλέξανδρο, Γυναικείας Ερμηνείας για τη Σάρα Φορεστιέ και Καλλιτεχνικής Επίτευξης στον ηθοποιό Φρανσουά Νταμιέν.  Δίνει μια πολύ ρεαλιστική παρουσίαση αλλά ταυτόχρονα αναπνέει με τη φρεσκάδα της σκηνοθεσίας και των ηθοποιών. Κάνοντας έξυπνα μικρά αφηγηματικά κενά αφήνει το θεατή να βγάλει τα λογικά συμπεράσματα και να προχωρά μαζί με την εξέλιξη της ιστορίας. Μια νεαρή κοπέλα μένει έγκυος και την στηρίζουν ο πατέρας κι η αδερφή της να κρατήσει το παιδί. Πάνω που θα πάει να στρώσει τη ζωή της θα γνωρίσει τον έρωτα στο ‘κακό παιδί’ με το χαμόγελο του Μίκι Ρουρκ και η ζωή της θα αλλάξει τροπή. Πολύ καλή μουσική και το aging των χαρακτήρων. To μακιγιάζ ιδίως στον πατέρα είναι εξαιρετικό και βοηθά την πολύ καλή ερμηνεία του, χωρίς αυτό να υποβαθμίζει τις πολύ δυνατές ερμηνείες των δύο κοριτσιών. Η ταινία θα φέρει στο μυαλό σας αναφορές από τη ‘Ζωή της Αντέλ’ μιας που και εδώ ο έρωτας φέρνει τα καλά και τα άσχημα στη ζωή της πρωταγωνίστριας και ουσιαστικά καθορίζει την πορεία της ζωής της.

Gimli

Les chant des ondes (Ηλεκτρικά Κύματα)

Το 1928 Ο Γάλλος μουσικός (τσελίστας) Maurice Martenot πρωτοεμφάνισε ένα νέο πρωτότυπο μουσικό όργανο που το ονόμασε Ondes (Musical Waves) βασισμένος σε ηλεκτρικά κύματα που άκουσε στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Διαφορετικής τεχνικής από το Theremin και τα μετέπειτα Synth αποτέλεσε τον ‘παππού’ για πάνω από 300 όργανα, εκ των οποίων πάνω από 70 χρησιμοποιούνται ακόμη. Μοιάζει με ένα απίστευτο παιχνίδι βγαλμένο από ταινία επιστημονικής φαντασίας, με περίεργα κουμπάκια, χορδές, λυχνίες. Με ένα λεβιέ, ένα πετάλι, διακόπτες, κουμπί ή πλήκτρο μπορεί κανείς να ‘τεντώσει ή να απλώσει’ τον ήχο, να τον αλλάξει εντελώς μιμούμενος ήχους πουλιών, τρομπέτες, κιθάρας, βιολιού. Κανένα Ondes δεν είναι ίδιο με το άλλο και κάθε καλλιτέχνης το χρησιμοποιεί με το δικό του τρόπο, άρα έχουμε άπειρους συνδυασμούς. Το ντοκιμαντέρ, όπως το όργανο, ισορροπεί ανάμεσα σε ήχο και μουσική. Επιχειρεί μια εισαγωγή στο κλειστό κλαμπ των Ondists. Οι μουσικοί που μιλάνε μοιάζουν πιο πολύ με μουσικούς ιστορικούς ή αρχαιολόγους καθώς ψάχνουν τους ήχους μέσα στη σκόνη. Ανάμεσα σε αυτούς που παρακολουθούμε είναι ο γιος του Martenot, καθώς και ο Johnny Greenwood των Radiohead. H σκηνοθεσία δεν είναι καλή. Δανείζεται αρχειακό υλικό, αλλά σε σημεία καταντά ένα ντοκιμαντέρ που προβάλει άλλα, παλαιότερα ντοκιμαντέρ. Πάντως, ο Martenot συνέχισε να είναι ένας μουσικός που ενώνει την τεχνολογία με την τέχνη. Τα τελευταία χρόνια του ασχολήθηκε με τη διδασκαλία. Σήμερα πολλές φορές αναφερόμενοι στο όργανο χρησιμοποιούμε το όνομα του (Οndes-Martenot). Ένα ντοκιμαντέρ μόνο για τους λάτρεις των ψυχεδελικών αναλογικών ήχων.

Gimli

Casse-tête chinois (Μια Γαλλίδα στο Μανχάταν)

Ο Xavier είναι ένας συγγραφέας 40 χρονών που βλέπει την ζωή του να καταρρέει. Χωρίζει με την γυναίκα του, η οποία αποφασίζει να μετακομίσει στην Νέα Υόρκη παίρνοντας μαζί της τα δύο τους παιδιά. Ο Xavier, ανήμπορος να μείνει μακριά από τα παιδιά του αποφασίζει να αφήσει την ζωή του στην Γαλλία και να ξεκινήσει από την αρχή σε μια νέα χώρα. Συμπαραστάτες του στην μετανάστευση είναι δύο άλλες πρώην του, η μία ομοφυλόφιλη κάτοικος Νέας Υόρκης, που ο Xavier έχει βοηθήσει μέσω δωρεάς σπέρματος να αποκτήσει παιδί, και η άλλη Γαλλίδα με δύο παιδιά, που τον επισκέπτεται στην Νέα Υόρκη είτε δουλειά είτε για διασκέδαση.

Το Μια Γαλλίδα στο Παρίσι είναι μια κωμωδία καταστάσεων για όσα μπορούν να σου συμβούν χωρίς να περιμένεις αλλά πρέπει να βρεις τρόπους να αντιμετωπίσεις. Ένας άνθρωπος 40 ετών δεν μπορεί να κρυφτεί από τα προβλήματα του, πρέπει συνεχώς να βρίσκει λύσεις. Αυτό κάνει και ο Xavier, καταλήγοντας να κάνει συνεχώς πιο περίπλοκη την ζωή του αλλά τελικά μέσα από αυτό το μπλέξιμο να βρίσκει την ηρεμία. Ο Cedric Klapisch σκηνοθετεί με γρήγορο ρυθμό, έξυπνο μοντάζ (όπως κάποιες στιγμές κολάζ animation προκειμένου να εξηγήσει γρήγορα καταστάσεις) και μ’ έναν ευαίσθητο και κωμικό τρόπο την ιστορία του ήρωα του. Με τελικό αποτέλεσμα να μην θυμώνεις και να μην στεναχωριέσαι με τίποτα από όλα όσα συμβαίνουν στον Xavier, απλά να σκέφτεσαι ότι τελικά πάντα υπάρχει λύση!

Nemo