Νύχτες Πρεμιέρας: Ανασκόπηση Παρασκευής (25/9/15)

Έναρξη για ελληνικό σινεμά με ενδιαφέρον -αν και αμήχανο- Σύμπτωμα και ντοκιμαντέρ για τη δουλειά του Μιχαήλ Μαρμαρινού, συνεχίστηκαν οι Νύχτες Πρεμιέρας την Παρασκευή.

Ο Μιχαήλ Μαρμαρινός Στο Εργαστήρι του Φάουστ / Michael Marmarinos in Faoust’s Workshop

Σκηνοθεσία: Ηλίας Γιαννακάκης

 

Ο σκηνοθέτης Ηλίας Γιαννακάκης, που τον γνωρίσαμε μέσα από το έργο Χαρά (2014) και την εξαιρετική ερμηνεία της Αμαλίας Μουτούση στον πρωταγωνιστικό ρόλο, σκηνοθετεί τρία ντοκιμαντέρ για τις τρείς μεγάλες ελληνικές παραγωγές της Στέγης των τελευταίων δύο χρόνων. Οι νύχτες πρεμιέρας φέτος φιλοξενούν τον Φάουστ του Μαρμαρινού και τον Άμλετ του Χουβαρδά, και όπως ο ίδιος ο σκηνοθέτης μας ενημέρωσε στο Q&A που ακολούθησε της προβολής ετοιμάζει και τον Βυσσινόκηπο του Καραθάνου. Με δύο κάμερες κατέγραφε συνεχώς, εκείνος και η συνεργάτιδά του Αποστολία Παπαϊωάννου (επίσης παρούσα στο Q&A), την προσπάθεια του Μαρμαρινού και των ηθοποιών του να δώσουν ζωή στο μεγαθήριο κείμενο του Γκαίτε. Οι λήψεις προέρχονται από τις πρώτες πρόβες και την καθοδήγηση του Μαρμαρινού προς τους ηθοποιούς του ερμηνευτικά και σωματικά μέχρι και την νύχτα της πρεμιέρας. Η κάμερα μένει πάνω στον Μαρμαρινό, καταγράφει τις αντιδράσεις του, τις επιμονές του, τις στιγμές ικανοποίησης και του δίνει τον λόγο να εκφράσει τις σκέψεις του. Το ντοκιμαντέρ του Γιαννακάκη είναι προσωποκεντρικό, όπως και ο ίδιος ομολόγησε τον ενδιέφερε περισσότερο να εστιάσει στο πως ο Μαρμαρινός έζησε την δημιουργία κάτι που δεν ακολουθεί με τον ίδιο τρόπο και στα υπόλοιπα ντοκιμαντέρ καθώς δίνει τον λόγο και στους ηθοποιούς. Πέρα, από τα αρνητικά στοιχεία που συνόδευσαν την παράσταση, αμφιλεγόμενες αντιδράσεις από τους κριτικούς, μαραθώνια διάρκεια 4 ωρών και η εμφάνιση ενός υποσιτιζόμενου σκύλου και οι αντιδράσεις των φιλοζωικών που ακολούθησαν, βλέποντας το ντοκιμαντέρ γίνεσαι μέτοχος της αγωνίας της δημιουργίας όλου του θιάσου, μαθαίνεις από τα λάθη που εκείνοι κάνουν και νιώθεις το συναίσθημα να γίνεσαι ομάδα γύρω από ένα θεατρικό κείμενο. Αν σε ενδιαφέρει η θεατρική δημιουργία σίγουρα το ντοκιμαντέρ αυτό είναι μια καλή ευκαιρία για να μπεις από την κλειδαρότρυπα στις πρόβες.

Nemo

Το Σύμπτωμα

Σκηνοθεσία: Αγγελος Φραντζής

Είχα μάλλον υψηλές προσδοκίες για τη νέα ταινία του Άγγελου Φραντζή -όπως έχω πάντοτε υψηλές προσδοκίες αφού μου είχε αρέσει πολύ το Όνειρο του Σκύλου. Το Σύμπτωμα είναι μία ταινία που γύρισε με χαμηλό προϋπολογισμό σε Αμοργό και Τήνο. Ένα παράξενο πλάσμα με φωτεινά μάτια και μάσκα με κέρατα εμφανίζεται σε ένα απομονωμένο νησί. Οι κάτοικοι θα το θεωρήσουν δαίμονα και θα προσπαθήσουν να το διώξουν, με πρώτη μία κοπέλα από το νησί. Ποιος είναι, όμως, αυτός ο δαίμονας και από πού έχει έρθει; Η ιδέα του Φραντζή είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα. Τι νομίζουμε ότι είναι ο διάβολος; Πρόκειται για μία ταινία γεμάτη ενδιαφέροντες συμβολισμούς -αν και σχετικά απλοϊκούς. Η ένστασή μου έγκειται στην εκτέλεση. Χρησιμοποιώντας τους κώδικες του weird cinema -ελάχιστες λέξεις, τουλάχιστον στο πρώτο μέρος της ταινίας, έντονος και απίστευτα καθαρός ήχος, κινήσεις που μοιάζουν να μην έχουν νόημα και που δοκιμάζουν την αντοχή του θεατή-, ακολουθούμενο από μία σκηνή φυσιολογικής αφήγησης, μία κουβέντα σε μία παρέα ανθρώπων που εξηγεί όλα αυτά που μοιάζουν να συμβαίνουν σε ένα ασυνείδητο επίπεδο. Στη θεωρία λειτουργεί. Στην πράξη, όμως, νιώθεις μονίμως ότι κάτι της λείπει. Κι είναι κρίμα, γιατί με τα κατάλληλα υλικά θα μπορούσε να απογειωθεί (για παράδειγμα τα τελευταία χρόνια όταν το θρίλερ παντρεύεται με τον συμβολισμό, έχουμε δει διαμαντάκια). Παρ’ όλα αυτά είναι δύσκολο να μην εντυπωθούν στο μυαλό σου οι γοητευτικές εικόνες της ταινίας του Φραντζή. Ο τρόπος που στήνει τα κάδρα του και κινηματογραφεί τους χώρους είναι υπέροχος, ενώ έχει γίνει εξαιρετική δουλειά στη φωτογραφία (Ηλίας Αδάμης), αλλά και στον ήχο. Όσο για τις ερμηνείες, αν εξαιρέσουμε εκείνη της υπέροχης και άκρως κινηματογραφικής Κάτιας Γκουλιώνη, είναι μάλλον αμήχανες.

Tyler

Ο Λαβύρινθος της Σιωπής

Σκηνοθεσία: Τζούλιο Ρικιαρέλι

Ενδιαφέρουσα αν και αρκετά mainstream, η ταινία του Τζούλιο Ρικιαρέλι αναφέρεται σε μία μεταστροφή της γερμανικής κοινωνίας. Τη στιγμή που το γερμανικό σύστημα δικαιοσύνης αποφάσισε να πάψει να κάνει τα στραβά μάτια στα εγκλήματα των Ναζί και να τους κυνηγήσει, παρά το ότι πολλοί από αυτούς ήταν επιφανή μέλη της γερμανικής κοινωνίας. Ένας νέος εισαγγελέας είναι ο μόνος που αποφασίζει να ασχοληθεί με την υπόθεση, έχοντας τη στήριξη του προϊστάμενού του. Είναι μία περίοδος όπου ελάχιστοι Γερμανοί γνωρίζουν τι σημαίνει Άουσβιτς. Όσοι γνωρίζουν θεωρούν ότι πρόκειται για προπαγάνδα, ενώ άλλοι απλά κάνουν τα στραβά μάτια. Εκείνος προσπαθεί να τους κυηγήσει βρίσκοντας τους υπαίτειους και συγκεντρώνοντας εκατοντάδες μαρτυρίες από επιζώντες του μαρτυρικού στρατοπέδου συγκέντρωσης. Έχοντας στο επίκεντρο την ιδέα ότι «όλοι γνώριζαν και σχεδόν όλοι εμπλέκονταν», η ταινία προσπαθεί να δείξει πως ένα ολόκληρο έθνος προχωρά με την ιδέα ότι κάποτε διέπραξε ένα τόσο φριχτό έγκλημα. Είναι περισσότερο ψυχρή στην προσέγγισή της, επιλέγοντας να μην ακούσουμε τις φρικιαστικές ιστορίες από το Άουσβιτς. Σε μία ταινία για την αποκατάσταση της αλήθειας, θα περίμενες τουλάχιστον να δοθεί λόγος στους ανθρώπους που υπέφεραν. Αντ’ αυτού στεκόμαστε στον «ήρωα» εισαγγελέα, ο οποίος έκανε απλώς τη δουλειά του! Υπέροχη αναβίωση της εποχής, σκηνικά και κοστούμια, και ένα ενδιαφέρον θέμα, αν και δεν ξεφεύγει από κλασικά μονοπάτια.

Tyler

Hector

Σκηνοθεσία: Τζέικ Γκάβιν

H καλύτερη ταινία που είδα στο φεστιβάλ μέχρι στιγμής. Εκτός από μια καλή κοινωνική, το Έκτορ αποτελεί και μια από τις πιο δυνατές χριστουγεννιάτικες ταινίες, μίλια μακριά από συνηθισμένες δακρύβρεχτες ή γλυκανάλατες. Προκατειλημμένος σίγουρα θετικά για τον κεντρικό πρωταγωνιστή Πίτερ Μούλιν (Τυρανόσαυρος, Young Adam, Trainspotting), του έχω τεράστια συμπάθεια. Ο σπουδαίος σκοτσέζος ηθοποιός ενσαρκώνει πάλι έναν low working class χαρακτήρα, με βαριά προφορά (το φόρτε του) και όσο γερνά και ρυτιδιάζει γίνεται όλο και καλύτερος σε αυτό. Στο Έκτορ ενσαρκώνει έναν άνθρωπο που έχει εξαφανιστεί από γνωστούς και φίλους και ζει για χρόνια ως άστεγος στους δρόμους του Εδιμβούργου. Κάθε χριστούγεννα πραγματοποιεί ένα μακρύ και δύσκολο ταξίδι μέχρι το Λονδίνο για να περάσει τις γιορτές σε ένα άσυλο, με τη νέα του οικογένεια, τους άλλους άστεγους και μια κοινωνική λειτουργό. Έτσι λοιπόν, παρόλο που δε φαίνεται τόσο στα ρούχα του, που δεν είναι τόσο κουρελιασμένα και λερωμένα όσο πολλών άστεγων ανθρώπων, ο ίδιος ο Μούλαν δείχνει «κομμένος και ραμμένος» για το ρόλο. Ένα δυνατό κοινωνικό δράμα που συνδυάζει ξεχωριστή σκηνοθετική ματιά, δυνατή ερμηνεία που μαγνητίζει και λίγο χιούμορ, δεν καταντά σε κανένα σημείο του βαρετό.

Gimli

Nasty Baby

Σκηνοθεσία: Σεμπαστιάν Σίλβα

Ή αλλιώς «Μια κοινωνική συνενοχή στο νόμο της ζούγκλας». Γκέι ζευγάρι που συζεί χρόνια στο νεοϋορκέζικο διαμέρισμά του, με τη γάτα τους τη Σούλα, αποφασίζει να κανει παιδί με παρένενθετη μητέρα, λόγω της εμμονής του ενός να γίνει μπαμπάς και της αντίστοιχης εμμονής της κολλητής του που θέλει να νιώσει την εμπειρία της γέννας πριν την πάρουν τα χρόνια. Η οποία (Κρίστεν Γουίγκ) μπορεί να μοιάζει ελάχιστα με την Τζένιφερ Άνιστον, αλλά η ταινία θα μας χτυπήσει αυτό το χαρακτηριστικό και τη σύγκριση με τo αντίστοιχo the Switch (2010) που δεν θα είναι υπερ της. Ξεκινά με αρκετά ρεαλιστική κινηματογράφιση, που θυμίζει ντοκιμαντέρ. Οι ηθοποιοί δείχνουν λίγο παγωμένοι μπροστά στην κάμερα. Μουδιασμένα ξεκινά και η παρουσίαση των χαρακτήρων και της σχέσης, που ξεχνάνε να μας δώσουν τη χημεία μεταξύ τους. Το ατυχές γεγονός ότι ο Σεμπαστιάν Σίλβα πρωταγωνιστεί και σκηνοθετεί αλλά και προφανώς δεν θέλει να κόβει στο μοντάζ μετά, φτάνει στο να ακούγονται ηθοποιοί στην αρχή να του λένε αν θα παίξουν στην ταινία του και αν θα τους πάρει στο Νasty Baby. Κρίμα για μια ταινία που θα μπορούσε να έχει πολλα να πει, να κινείται τελικά αδιάφορα άνευ δεμένου σεναρίου και με απροβάριστους διαλόγους , γύρω από αφαιρετική θεματική. Είναι κρίμα που αφήνει έναν ηθοποιό σαν τον Μαργκόλις ανεκμετάλλευτο. Μόνος που διασώζεται είναι ο τρελός γείτονας Ρεγκ Κάθεϊ και ο σύντροφος του, Τούντε Αντεμπίμπε. Το Nasty Baby αργεί τόσο (1 ώρα) να βρει το ύφος του, που όταν στο τέλος κάνει ξαφνική στροφή προς το θρίλερ καταντά αστείο, κόντρα σε κάθε λογική. Ίσως αν ξαναγυριζόταν με άλλο σκηνοθετικό ύφος και διαφορετικό καστ να αναδεικνυόταν περισσότερο.

Gimli

Απο τους υπονόμους στο διάστημα / Above and Below

Σκηνοθεσία: Νίκολας Στάινερ

Σ’ όλα τα επίπεδα της Γης η ζωή μοιάζει το ίδιο δύσκολη. Το Above and Below ακολουθεί στην καθημερινότητα τους ανθρώπους που δεν έχουν να χάσουν τίποτα. Το ζευγάρι Σίντι και Ρικ ζουν σε υπόγειες στοές που κάθε φορά που βρέχει πλημμυρίζουν, ο Λάλο ζει στους υπονόμους, ο Ντέιβ απομονωμένος σε μια έρημο και η Έιπριλ ζει υπό το καθεστώς προσομοίωσης στην έρημο της Γιούτα με σκοπό την προετοιμασία της για αποστολή στον Άρη. Τέσσερις ιστορίες ανθρώπων παγιδευμένων στον τροχό της επιβίωσης. Για κάποιους από αυτούς δεν μαθαίνουμε ποτέ γιατί έφτασαν ως εδώ, ο Ντέιβ από την άλλη μοιράζεται τις προσωπικές εκείνες επιλογές που τον οδήγησαν στο να μείνει άστεγος, και η Έιπριλ εκδηλώνει την μοναξιά που νιώθει και την οδηγεί στο να θέλει να αλλάξει πλανήτη, παρ’ όλο που δεν έχει πειστεί ότι το ανθρώπινο είδος αξίζει να σωθεί. Για την Σίντι και τον Ρικ σημασία έχει μόνο που έχει ο ένας τον άλλο, και ας είναι κάθε φορά που βρέχει να χτίζουν το «σπίτι» τους από την αρχή. Ο Λάλο ζει στην μοναξιά γιατί μέσα από αυτήν βρίσκει την λύτρωση. Με εξαίρεση την σκηνή, όπου ο Ντέιβ καίει ζωντανά κάποια μυρμήγκια, που με έκανε να νιώσω ότι τελικά σε ότι οικονομική κατάσταση να ζει ο άνθρωπος η ανάγκη του να πείσει ότι είναι το κυρίαρχο είδος έναντι των αδυνάτων επικρατεί, η ταινία περιγράφει με ρεαλισμό και με σεβασμό τις ζωές των ανθρώπων που καταγράφει, δίνοντας μας ακόμα ένα χαστούκι για να καταλάβουμε τι σημαίνει δυσκολία και προσπάθεια.

Nemo