55ο ΦΚΘ: Ανασκόπηση Πέμπτης (06/11/14)

Δεν χρειάζεται καν να αναφέρουμε πλέον ποιες προβολές ήταν sold out, εφόσον καθημερινά γεμίζουν όλες οι αίθουσες, σε ένα από τα πιο επιτυχημένα φεστιβάλ. Μακάρι να υπήρχαν, όχι μόνο διπλές, αλλά και τριπλές και τετραπλές προβολές ορισμένων ταινιών -και πάλι θα γέμιζαν, με τις ουρές κόσμου να περιμένει απέξω για τυχόν ακυρώσεις και κενές θέσεις να το αποδεικνύουν περίτρανα. Οι εξαιρετικοί Πλευρικοί Άνεμοι πραγματοποίησαν την Πέμπτη τη δεύτερη προβολή τους στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης, ενώ στο διαγωνιστικό τμήμα είχαν την τιμητική τους και οι δύο ελληνικές ταινίες, Νορβηγία και Forget Me Not. Η ημέρα ήταν αφιερωμένη και στο ιδιόμορφο χιούμορ: Force Majeure, 1001 Γραμμάρια, Amour Fou, August Winds. Εκτός συναγωνισμού προβλήθηκε και το Λεβιάθαν που κέρδισε το βραβείο Σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών.

Ανάμεσα στις ταινίες που περιμένουμε να δούμε την Παρασκευή είναι το Still the Water της Ναόμι Καβάσε, το Love is Strange του Άιρα Σακς, το For Ever της Μαργαρίτας Μαντά και φυσικά η συναυλία της Χάνα Συγκούλα που θα επακολουθήσει της προβολής ντοκιμαντέρ βασισμένου στην ίδια.

Λεβιάθαν (Leviathan)
(Σκηνοθεσία: Andrey Zvyagintsev / Ρωσία / 141′)

Διεφθαρμένος πολιτικός επιθυμεί να αρπάξει το σπίτι που έχτισε μόνος του ο Κόλια. Ο άνδρας ζει με τη νεαρή σύζυγό του και τον γιο του σε αυτό το κομμάτι γης σχεδόν από πάντα. Με τη βοήθεια ενός φίλου του δικηγόρου θα προσπαθήσει να πολεμήσει το σύστημα, σε έναν αγώνα που μοιάζει καταδικασμένος από την αρχή. Ο Αντρέι Ζβιάγκιντσεφ πραγματοποιεί μία ανατομία της σύγχρονης Ρωσίας και αυτά που έχει να πει δεν είναι και πολύ καλά. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι σε μία σκηνή τα πορτραίτα των «πατεράδων»-ηγετών ετοιμάζονται να χρησιμοποιηθούν για σκοποβολή. Η τύχη των πιο σύγχρονων δεν έχει αποφασιστεί, λέει ένας από τους χαρακτήρες της ταινίας. Το Λεβιάθαν φαίνεται, όμως, να λαμβάνει ξεκάθαρη θέση: απέναντι στους αχόρταγους πολιτικούς, τους διεφθαρμένους κρατικούς υπαλλήλους, τους απόντες ιερείς. Ο ρώσος σκηνοθέτης φτιάχνει ένα αριστούργημα, μία ταινία που σε στιγμές αποτελεί πικρή κωμωδία και σε άλλες σε πνίγει κάτω από το βάρος της αδικίας. Υπάρχει κάτι που μένει πάντως αναλλοίωτο. Ο σκελετός μιας φάλαινας, ξεβρασμένης στην ακτή, ένα κουφάρι που είναι το μόνο που έχει απομείνει πλέον από ένα πλάσμα που στη διάρκεια της ζωής του «τα έβαζε» με τη δύναμη της φύσης…

Τάιλερ

Πλευρικοί Άνεμοι (In the Crosswind)
(Σκηνοθεσία: Martti Helde / Εσθονία / 87′)

Ένα πραγματικό εικαστικό κομψοτέχνημα με τρυφερό ποιητικό λόγο. Η τραγική ιστορία της μαζικής απέλασης στη Σιβηρία όπως καταγράφηκαν στη μνήμη της Έρνα. Το στιλιζαρισμένο καλλιτεχνικό βλέμμα που αποτυπώνουν οι εικόνες της ταινίας περιγράφει έναν συγκινητικό αγώνα επιβίωσης, αντιμετωπίζοντας καθημερινά προβλήματα κρύου, πείνας, εξευτελισμού, απώλεια φίλων και οικείων προσώπων και πάνω από όλα τις ελευθερίας, όταν κάθε ελπίδα φαίνεται να έχει σβήσει. Η ασπρόμαυρη εικόνα του με την μαγευτικά υπνωτιστική κίνηση της κάμερας σε συνδυασμό με τον κρυστάλλινο ήχο θα σας κάνει να νιώσετε ότι ίπταστε στο χώρο και στο χρόνο. Το ύφος στην αρχή είναι κοντά στο Tree of Life. Με το που αρχίζει ο πόλεμος όλα παγώνουν. Σαν να κινούμαστε τρισδιάστατα μέσα σε μια φωτογραφία ‘η συνεχόμενα καρέ από διαδοχικά ενσταντανέ που συνθέτουν το κόμικ μιας ανάμνησης. Οι άνθρωποι κέρινα ομοιώματα σε μια χορευτική αναπαράσταση. Τα σκηνικά που στήνει μαζί με τους υπέροχους χρωματισμούς της φωνής της αφηγήτριας θα αγγίξει όλες τις ευαίσθητες χορδές μας σε ένα έργο διαχρονικό. Να σημειώσουμε ότι είναι από τις πρώτες φορές που αναφέρεται επίσημα ο όρος «σοβιετικό ολοκαύτωμα». Αδιαφιλονίκητο φαβορί για την πρώτη θέση.

Gimli

Force Majeure (Turist)
(Σκηνοθεσία: Ruben Ostlund / Σουηδία-Δανία-Γαλλία-Νορβηγία / 118′)

Η δομή των οικογενειακών σχέσεων και της εμπιστοσύνης των δυο φύλων βρίσκεται στο τραπέζι της αμφισβήτησης σε αυτή την ευφυέστατη σεναριακά ιδιόμορφη κωμωδία. Τετραμελής οικογένεια Σουηδών ταξιδεύει σε χιονοδρομικό κέντρο των γαλλικών Άλπεων για να απολαύσουν τις διακοπές τους κάνοντας σκι. Μια χιονοστιβάδα έρχεται να τα καταστρέψει όλα, καθώς ο πατέρας σαστίζει, πανικοβάλλεται και παρατάει γυναίκα και παιδιά για να τρέξει να σωθεί. Η απειλή περνά όμως τα παιδιά και ιδίως η γυναίκα έχουν συντριβεί από την αντίδραση του άντρα, ο οποίος δεν παραδέχεται τίποτα στους άλλους και τον εαυτό του. Όσο η εικόνα του άντρα ίνδαλμα, εν δυνάμει ήρωα, καταρρίπτεται μεγαλοπρεπέστατα η ταινία διακωμωδεί τις αντιδράσεις όλων των χαρακτήρων και των περιφερειακών που τους παίρνει η μπάλα. Στο Force Majeure (μετάφραση: ανωτέρα δύναμη) απολαυστικές case study μελέτες περιπτώσεων αυτοθυσίας δίνουν καυστικές αναλύσεις ψυχολογίας, συμπεριφορών και γενικότερα διαπροσωπικών σχέσεων και κοινωνικών status, όλα δοσμένα με το ιδιαίτερο χιούμορ που το κάνει ανάλαφρο και διασκεδαστικό.

Gimli

1001 Γραμμάρια (1001 Grams)
(Σκηνοθεσία: Bent Hamer / Νορβηγία/ 93′)

Όταν η Μαριέ, μια επιστήμονας από τη Νορβηγία, παρακολουθεί ένα σεμινάριο στο Παρίσι για το πραγματικό βάρος του ενός κιλού, αυτό γίνεται η μονάδα μέτρησης για την απογοήτευση, τη θλίψη και τελικά τον έρωτα. Τα 1001 Γραμμάρια αποδείχτηκαν ένα «γλυκό» βάρος που σηκώνεται με ευχαρίστηση. To 1 έξτρα γραμμάριο αποτελεί την ταλάντευση, απαραίτητη για να βρει η ζωή της κεντρικής ηρωίδας ξανά ισορροπία. ‘Ένα μικρό θέατρο παραλόγου στήνεται σε αυτή τη χαριτωμένη, συγκινητική σε σημεία, διανοουμενίστικη, feelgood κωμωδία καταστάσεων. Λάτρης στιλιζαρισμένων πλάνων, ο σκηνοθέτης μας χαρίζει απλόχερα πλάνα, ζωντανά σε χρώματα και παιχνιδιάρικες γωνίες λήψης, σε ένα σενάριο γεμάτο επιστημονικά geek πειράγματα. Οι ήχοι και η κίνηση του φαίνονται επηρεασμένοι παλιά κινούμενα σχέδια. Η εκθαμβωτική πρωταγωνίστρια -πολύ καλή και στο κωμικό και στο δραματικό κομμάτι που απαιτεί ο ρόλος- παρουσιάζεται άλλοτε απλωμένη στο πολυτελές chill-out σπίτι της, άλλοτε στριμωγμένη ανάμεσα σε δυο στενούς τοίχους για να καπνίσει ή στο πόκετ αυτοκίνητο παιχνίδι της. Η ψυχή της συνεχώς “φορτώνει” και γεμίζει νιώθοντας όμως ταυτόχρονα τόσο άδεια. Στην ταινία ακούγονται δυο ενδιαφέροντα μότο: «Στη ζωή το μεγαλύτερο βάρος είναι να μην έχεις κάτι να κουβαλάς» και «Ένας άντρας με ένα ρολόι ξέρει πάντα τι ώρα είναι, ένας άντρας με δυο πάλι δεν είναι ποτέ σίγουρος».

Gimli

Άνεμοι του Αυγούστου (August Winds)
(Σκηνοθεσία: Gabriel Mascaro / Βραζιλία / 77′)

Σε ένα βραζιλιάνικο παραθαλάσσιο χωριό που δεν υπάρχουν πολλά να κάνει κανείς, μια νεαρή κοπέλα αρέσκεται να ακούει ροκ μουσική, να οδηγάει τρακτέρ, να κάνει έρωτα με το φίλο της πάνω στα βουνά από τις μαζεμένες καρύδες, να εξασκείται στην τέχνη του τατουάζ πάνω σε καημένα γουρούνια (…μάλλον δεν μπορούν να πουν το κλασικό no animals were harmed στο τέλος). Η ζωή στο χωριό πρόκειται να αλλάξει όταν στην περιοχή έρθει ένας ερευνητής των έντονων ανέμων. Ιδιότυπο χιούμορ, ενδιαφέρουσες λήψεις και καλλιτεχνικές γωνίες, αίσθηση ελευθερίας και χαλαρή διάθεση χαρακτηρίζουν το φιλμ. Στο πρώτο μέρος ξεκινά αποφεύγοντας να δείξει πρόσωπα. Η ηρεμία της φύσης έρχεται σε αντίθεση με τα νιάτα της νεαρής κοπέλας. Η θάλασσα αναπνέει σαν να έχει ψυχή, ενώ παράλληλα παρασέρνει με τα κύματα της το παραθαλάσσιο νεκροταφείο. Στους Άνεμους του Αυγούστου δε θα βρείτε σφιχτοδεμένη δομή, ορισμένα πλάνα θυμίζουν τουριστικές καρτ ποστάλ. Με την έναρξη της κακοκαιρίας εισάγεται ο ερευνητής και από αυτό το σημείο αλλάζουμε κεντρικό πρόσωπο. Περνάμε λίγο στον αστείο «ηχολήπτη ανέμων» που θα παραδώσει τη σκυτάλη στο φίλο της κοπέλας που θα πάρει πάνω του την ταινία ως το τέλος. Περίεργα ενδιαφέρουσα αλλά εξίσου φλύαρη.

Gimli 

Electra
(Σκηνοθεσία: Πέτρος Σεβαστίκογλου / Ελλάδα / 90′)

Η ταινία άθλος του Σεβαστίκογλου μας γέμισε περηφάνια και ωραίες εικόνες. Ο σκηνοθέτης πήρε πάνω του τόσο την φωτογραφία όσο και την ηχοληψία, αφέθηκε ελεύθερος σε πειραματισμούς και μας έδωσε ένα εικαστικό αποτέλεσμα πρωτόγνωρο για τα ελληνικά δεδομένα. Τα πλάνα του χρυσάφι.  Σε μια αφαιρετική ιστορία, χωρίς ουσιαστικά σενάριο (όπως δήλωσε και ο ίδιος), εσκεμμένα μπλεγμένη χρονικά και τοπικά, αποτυπώνει μια θεματική αφήγηση με γενναίες σκηνοθετικές αποφάσεις. Με σχεδόν απουσία διαλόγων, με ευρήματα, συμβολισμούς και πρωτότυπες ιδέες πειραματισμών αποδεσμεύει το έργο του από  περιορισμούς. Δεν θέλει να τιθασεύσει τις ορμές του και αφήνει αχαλίνωτη τη δημιουργικότητα και την έμπνευση του. Το σύγχρονο μπλέκεται με το αρχέγονο και τα πλάνα από την Αφρική, ένα μικρό εσωτερικό ντοκιμαντέρ από μόνα τους. Οι χαρακτήρες αλλάζουν ηλικία και τοποθεσίες δέσμιοι να κινούνται μπρος-πίσω, σε ένα ταξίδι που μοιάζει αέναο, μέχρι να συναντήσουν τον εσωτερικό προορισμό τους. Εισάγει σύμβολα ελευθερίας όπως το άλογο ή η μηχανή. Ομοίως, οι κλειστοί και οι ανοιχτοί χώροι προκαλούν διαφορετικά συναισθήματα ελευθερίας ή καταπίεσης που αποτυπώνονται στα πρόσωπα των χαρακτήρων. Καταπληκτική φωτογραφία, καδραρίσματα που θυμίζουν ξεχασμένο από το χρόνο ποίημα ή πίνακα ζωγραφικής του Σεζάρ, σβήσιμο του χρώματος στο άσπρο, παιχνίδια με το φυσικό φως και με φωτισμούς. Η Electra αποτελεί μια μικρή επίδειξη δύναμης. Η Σοφία Κόκκαλη δείχνει (για άλλη μια φορά) ότι μπορεί να έχει μια λαμπρή εξέλιξη, ενώ ο Πέτρος Σεβαστίκογλου, με την τέταρτη μεγάλου μήκους ταινία του, μας κάνει να περιμένουμε από αυτόν σπουδαία πράγματα στο μέλλον.

Gimli

Xenia 
(Σκηνοθεσία: Πάνος Κούτρας / Ελλάδα-Γαλλία-Βέλγιο / 128′)

Ο Ντάνι κι ο Όντι, δυο αδέρφια Αλβανών που ζουν στην Ελλάδα, ξεκινούν ένα ταξίδι να βρουν το βιολογικό τους πατέρα. Το ταξίδι τους θα γίνει μια μικρή Οδύσσεια, στη διάρκεια της οποίας οι δύο ήρωες καλούνται να αντιμετωπίσουν φαντασιώσεις, όνειρα και φόβους. Και μαζί τη σκληρή ελληνική πραγματικότητα: αυτή που θέλει τους φασίστες να επιτίθενται σε μετανάστες, αυτή που θέλει έναν μετανάστη χωρίς χαρτιά να είναι απελάσιμος ακόμα και αν έχει γεννηθεί στην Ελλάδα, την Ελλάδα της βίας, του ρατσισμού και της μισαλλοδοξίας. Αλλά και την Ελλάδα της διαφορετικότητας. Υπάρχουν μερικές υπέροχες σκηνές στην ταινία του Κούτρα. Εκείνη με το γιγάντιο κουνέλι για παράδειγμα ή η σκηνή που αδελφός τραγουδάει στην ταράτσα του σπιτιού ή η νυχτερινή σκηνή στο ποτάμι, εξαιρετικά φωτογραφημένη από τον Ελέν Λουβάρ (φωτογράφος του ντοκιμαντέρ Pina) και τον Σίμο Σαρκετζή και με υπέροχη μουσική (Delaney Blue). Ο σκηνοθέτης μένει πιστός στο σινεμά που φτιάχνει: ένα γλυκόπικρο και χρωματιστό medley της ανθρώπινης ύπαρξης, ένα κινηματογραφικό σύμπαν όπου δεν λείπει το κοινωνικό σχόλιο, αλλά και οι ενδιαφέρουσες ιστορίες και χαρακτήρες. Όσο σπουαίος σκηνοθέτης και αν είναι ο Αλμοδοβάρ, ποτέ δεν μίλησε με τέτοιο τρόπο για θέματα όπως ο ρατσισμός, το γεγονός ότι τελικά όλοι μας (Έλληνες, ακροδεξιοί, Αλβανοί, ομοφυλόφιλοι και ετεροφυλόφιλοι), πάντα θα βρίσκουμε κάτι να μας χωρίζει, γιατί έτσι είναι πλασμένη η ανθρώπινη ύπαρξη. Αλλά θα υπάρχει και κάτι που να μας ενώνει. Είτε είναι ένα μικρό κουνέλι, είτε η Πάτι Πράβο.

Τάιλερ

Forget Me Not
(Σκηνοθεσία: Γιάννης Φάγκρας / Ελλάδα / 102′)

Από τις ΗΠΑ στην Αλάσκα, δύο Έλληνες αναζητούν ο ένας τον άλλο, σε μία ιδιότυτη ταινία «δρόμου» -όπου δρόμου βάλτε θάλασσας. Η ταινία του Γιάννη Φάγκρα αποτελεί ένα φιλόδοξο εγχείρημα σκηνοθετημένη κυριολεκτικά στην άκρη του κόσμου. Ο Άλεξ, ένας νεαρός δύτης, βρίσκεται στη Νέα Ορλεάνη. Όταν εμφανίζεται η ευκαιρία να βουτήξει ξανά θα ταξιδέψει ως την θάλασσα Μπέρινγκ κοντά στα ρωσικά σύνορα. Την ίδια ώρα, μια παλιά αγαπημένη του από την Αθήνα θα κάνει το δικό της ταξίδι μέχρι την παγωμένη γωνιά του κόσμου για να τον συναντήσει. Ατμοσφαιρική και απλή στα συστατικά της, η ταινία του Φάγκρα μπορεί να διαθέτει διάφορους τόπους γυρισμάτων αλλά επικεντρώνεται στις ανθρώπινες σχέσεις και τις ανθρώπινες δυναμικές. Ένα γοητευτικό ταξίδι που πάσχει βέβαια από το γεγονός ότι ο κεντρικός πρωταγωνιστής μοιάζει να περιφέρεται και ο θεατής σπάνια καταλαβαίνει ποια είναι τα κίνητρα, οι σκέψεις, τα συναισθήματα του, ενώ σε άλλες στιγμές η κάμερα φαίνεται υπερβολικά εντυπωσιασμένη από το περιβάλλον για να ασχοληθεί με τη δυναμική των χαρακτήρων. Αν και ξέρω ότι κάποιους τους ενόχλησε, εμένα μου άρεσε το ανοιχτό τέλος της ταινίας. Σου λέει ακριβώς όλα όσα πρέπει να ξέρεις και όσα τελικά έχουν σημασία. Ευαίσθητη η ερμηνεία του Στάνκογλου με έναν χαρακτήρα που δεν σου δίνει και πολλά.

Τάιλερ

Girlhood
(Σκηνοθεσία: Celine Sciamma / Γαλλία / 112′)

Χρησιμοποιώντας πραγματικούς εφήβους, η Σελίν Σιαμά έφτιαξε μια ταινία για το πώς είναι να είσαι έφηβος στο Παρίσι. Μεγαλώνοντας σε ένα καταπιεστικό οικογενειακό περιβάλλον, η Μαριέμε θέλει να είναι απλά μία έφηβη. Όταν το σχολείο της στερήσει αυτή τη δυνατότητα, θα αναπτύξει μια στενή φιλική σχέση με τρία νεαρά κορίτσια και θα προσπαθήσει να ανακαλύψει μια αίσθηση ελευθερίας. Η ταινία της Σιαμά διαθέτει ενέργεια και ρεαλισμό, αν και η ταινία της δεν μοιάζει να διαθέτει ένα βαθύτερο νόημα ή εξήγηση για αυτά που συμβαίνουν. Η ταινία είναι υποψήφια για το βραβείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου LUX.

Τάιλερ

Ο Θεριστής (The Reaper)
(Σκηνοθεσία: Zvonimir Juric / Κροατία-Σλοβενία / 98′)

Τρεις ιστορίες λαμβάνουν χώρα σε μια νύχτα, με την κεντρική γύρω από τον θεριστή να κατέχει το μέγιστο ενδιαφέρον. Μια γυναίκα μένει από βενζίνη στη μέση του πουθενά και συναντά έναν θεριστής, μεσήλικα άντρα που δέχεται να τη βοηθήσει. Αυτό που δε γνωρίζει η γυναίκα είναι ότι ο άντρας μόλις βγήκε από τη φυλακή μετά από είκοσι χρόνια ποινής για βιασμό. Τέσσερα είναι τα κεντρικά πρόσωπα των τριών ιστοριών: Ένας θεριστής ήθελε να θερίσει τη νύχτα με το τρακτέρ του το χωράφι. Μια γυναίκα που ήθελε να φτάσει γρήγορα στον προορισμό της. Ένας βενζινάς που είχε σπουδάσει νομική και καταπιέζεται στο πάρτι του αδερφού του που γιορτάζει την εγκυμοσύνη της γυναίκας του. Ένας Αστυνομικός που αντιμετωπίζει προβλήματα στο σπίτι με τη γυναίκα του. Ο σκηνοθέτης επιχειρεί ένα άκρως συμβολικό κοινωνικό πορτραίτο της μετά-τραυματικής μετά-πολεμικής περιόδου των ανθρώπων που προσπαθούν να προχωρήσουν. Οι χαρακτήρες είναι άνθρωποι εγκλοβισμένοι όπως η περιοχή από τον πόλεμο που πέρασε. Απομονωμένοι, «πεταμένοι» στο έρημο τοπίο θα μπορούσαν να είναι πρωταγωνιστές σε θρίλερ. Αντίθετα, τα δυνατά πλάνα μιλούν για ανθρωπιά, συμπόνοια, συγχώρεση, για ανθρώπους που έμαθαν να φοβούνται το γείτονα και τώρα πρέπει να μάθουν ξανά να εμπιστεύονται. Ενώ οι επιμέρους ιστορίες συντελούν στην ολότητα, η ιστορία του θεριστή έχει μεγαλύτερη δύναμη κι όταν ξεφεύγει από αυτή μοιάζει να φεύγει εκτός θέματος. Το ωραίο τραγούδι που ακούγεται -κάτι σαν τη σέρβικη έκδοση του walking on sunshine- λέει «έχω πίστη σε εμένα, έχω πίστη στους ανθρώπους».

Gimli

Νορβηγία
(Σκηνοθεσία: Γιάννης Βεσλεμές / Ελλάδα / 72′)

Ο Ταμτάκος βρικόλακας, χορεύει ποντιακά μέσα στη ντίσκο! Όπως εξήγησε ο σκηνοθέτης, η ταινία ξεκίνησε από μια χιουμοριστική προσπάθεια να εξηγηθούν οι στίχοι του ομότιτλου τραγουδιού, με αποτέλεσμα αυτό τον ύμνο του cult, των ελληνικών 80’s και του πειραματισμού με τα φώτα. Είναι ένας τομέας που το ελληνικό σινεμά δεν είχε ως τώρα τολμήσει να αγγίξει και αυτό από μόνο του είναι επίτευγμα. Αποτελεί δε ντοκουμέντο ότι μπορεί κανείς να βρει ατμοσφαιρικά μέρη για να κάνει γυρίσματα και στην Ελλάδα, όπως το όμορφο πλάνο με το τρένο στο τούνελ, ή στα προσεγμένα στούντιο γυρίσματα. Το ελαστικό σενάριο αφήνει περιθώρια για εμπνεύσεις και οι δημιουργοί απλώθηκαν σε επίπεδο πειραματισμού, κοινωνικού σχόλιου, επανεμφάνισης παλαιών γνώριμων της δεκαετίας, αλλά και φιλική συμμετοχή αρκετών ελλήνων σκηνοθετών. Η ταινία χωλαίνει σε σενάριο, όπου η υπερβολική χρήση μανιέρας στις ατάκες βγάζει γέλιο δυο στις δέκα φορές. Αυτό που μένει είναι ότι ήθελαν να το κάνουν και το πέτυχαν, το καταδιασκέδασαν και ανοίγουν νέους ορίζοντες για επόμενες δουλειές.

Gimli 

Σίβας (Sivas)
(Σκηνοθεσία: Kaan Mujdeci / Τουρκία-Γερμανία / 97′)

Περιμέναμε να δούμε την ταινία  Σίβας αλλά μας πρόβαλλαν το «Blair Witch Turkey». Η free camera ιδίως του πρώτου μέρους έχει περάσει σε άλλα επίπεδα, με τον κάμεραμαν να μοιάζει να πάσχει από τη νόσο του Πάρκινσον. Ως φιλόζωος έχω αρκετές ενστάσεις με την ρεαλιστική απεικόνιση κυνομαχιών τις οποίες τελικά η ταινία δείχνει να εκθειάζει απροκάλυπτα. Ο σκύλος, ένα ζώο που από μόνο του έκανε την υπέρβαση και εγκατέλειψε την άγρια φύση του και εξημερώθηκε από τον άνθρωπο, να ωθείται ξανά στην πρώιμη κατάσταση. Εκτός από τις ντραμαμίνες θα έπρεπε να μοιράζουν έξω από την ταινία φυλλάδια οργανώσεις προστασίας ζώων. Τόσο η σχέση όσο και η ταύτιση του σκύλου με το ζώο είναι ελλιπώς ανεπτυγμένη. Το εύκολο χιούμορ που βγάζει αυθόρμητα ο νεαρός πρωταγωνιστής, που δείχνει να έχει συνεχώς τα νεύρα του, θα λειτουργούσε εάν είχε και κάτι άλλο πέραν της συνεχόμενης υβρεολογίας. Στα θετικά πάντως η σταθερά καλές ερμηνείες μικρών ηθοποιών από τη γειτονική χώρα (μετά το σαφώς ανώτερο the Lamb που είδαμε στο ίδιο φεστιβάλ) και η ελληνικές παρουσίες στο μοντάζ και την επιμέλεια ήχου.

Gimli

Πέντε Αστέρων (Five Star)
(Σκηνοθεσία: Keith Miller / ΗΠΑ / 83′)

Πιτσιρικάς συναντά πρώην φίλο του νεκρού συμμορίτη πατέρα του (ο Τζέιμς «Primo» Γκράντ αυτοπροσώπως), ο οποίος τον βοηθά να κάνει τα πρώτα βήματα του στον υπόκοσμο μαθαίνοντας του υποτίθεται και ορισμένα μαθήματα ζωής στην πορεία. Οι ‘Πεντάστεροι’ (εξ’ου κι ο τίτλος, five star) είναι κάτι σαν στρατηγοί των δρόμων, στους οποίους όλοι δίνουν λογαριασμό, άλλες γειτονικές συμμορίες, προστασίες, ναρκωτικά και ούτε ο καθεξής. Ο Primo είναι ο πεντάστερος των Bloods. Οι δρόμοι τους «μιλάνε» και τίποτα δε γίνεται χωρίς να το γνωρίζουν και να το εγκρίνουν αυτοί. Παρόλα αυτά ο Primo παρουσιάζεται να είναι και εξαιρετικός οικογενειάρχης, να έχει ελεύθερο χρόνο να παίζει μπάσκετ και να δουλεύει και πορτιέρης σε κλαμπ… Μάλλον έχει 48 ώρες το 24ωρό του! Στην αρχή λέει με δάκρυα στα μάτια πως το 2008 όταν γεννήθηκε ο γιος του αυτός ήταν φυλακή κι έκτοτε  έδωσε όρκο να μη μείνει μακρυά από την οικογένεια του ποτέ ξανά. Λίγο μετά τον βλέπουμε να δέρνει έναν τύπο που άργησε να πληρώσει τα «χρωστούμενα» κι αμέσως μετά σε μια τρυφερή οικογενειακή στιγμή που μαγειρεύει με τη γυναίκα του. Διαφαίνεται ότι ο σκηνοθέτης  θα ήθελε να έκανε ένα ντοκιμαντέρ που να μοιάζει σαν ταινία, αλλά τελικά επιλέγει να γυρίσει μια ταινία που να μοιάζει με ντοκιμαντέρ. Οι δυο κεντρικοί χαρακτήρες αν κι έχουν κάποιο ενδιαφέρον δεν πείθουν. Έχει καταντήσει και λίγο ενοχλητικό ίσως όλη αυτή η «καραμέλα» ότι οι άνθρωποι των εκάστοτε γκέτο δουλεύουν «με αρχές» για να βγουν τα παιδιά τους σε ένα κόσμο που να μη χρειάζεται να δουλεύουν στο δρόμο για να ζήσουν. Η δήθεν απενοχοποίηση -σε ταινίες κυρίως από ΗΠΑ- που κρύβεται πίσω από την προσποιούμενη ηθική διαπαιδαγώγηση, τις ηθικές αξίες ανθρώπων του περιθωρίου (που καθαγιάζει εν μέρει τις πράξεις τους) κάποτε πρέπει να σταματήσει.

Gimli

Τρελή Αγάπη (Amour Fou)
(Σκηνοθεσία: Jessica Hausner / Αυστρία-Λουξεμβούργο-Γερμανία)

 

Ο τρελός έρωτας του συγγραφέα  Heinrich von Kleist και της συντρόφου του Henriette Voge. Ποιητής με έπαρση, ερωτευμένος με το θάνατο αναζητά σε φαντασμένες ευυπόληπτες γυναίκες την παρτενέρ μιας αυτοκτονίας ενάντια στον πόνο της ζωής. Στο μεγαλύτερο μέρος της θεατρικά στημένη η ταινία, διαθέτει άφθονη ανέκφραστη στείρα απαγγελία. Υπάρχουν σημεία που θυμίζει πίνακες εποχής. Γερμανικό κρύο χιούμορ σε ένα έργο που αισιοδοξεί να κάνει εμπορική επιτυχία σε μεγαλύτερες ηλικίες. Το πιο ενδιαφέρον είναι ο σκύλος κι αμέσως μετά ο άλλος σκύλος που εμφανίζονται και μετά έρχεται η γιαγιά με τα πικρόχολα σχόλια της. Η τότε αντιμετωπιζόμενη ως ασθένεια θλίψη, μετέπειτα κατάθλιψη, σε μια παλαιότερη εποχή  από μόνο του δεν είναι θέμα που θα έπρεπε να προκαλεί γέλιο. «Εκεί που βυθίζεται ο ήλιος, εκεί που εκτείνονται τα σύννεφα, εκεί θα ήθελα να είμαι» αναφέρει ένα από τα πολλά τραγουδάκια – μουσικά διαλείμματα της ταινίας και εμείς δεν μπορούμε παρά να της ευχηθούμε… να πάει.

Gimli

Η Απαγωγή του Μισέλ Ουελμπέκ (the Kidnapping of Michel Houllebecq)
(Σκηνοθεσία: Guillaume Nicloux / Γαλλία / 92′)

6 Σεπτεμβρίου 2011: Όλα τα ΜΜΕ αναφέρονται σε μία μόνο ιστορία: ο συγγραφέας Μισέλ Ουελμπέκ, νικητής του περίβλεπτου βραβείου Γκονκούρ έχει πέσει θύμα απαγωγής.άποιοι  ισχυρίζονται πως εμπλέκεται η Αλ Κάιντα. Πρόκειται για απαγωγή, για κρίση ταυτότητας, για σχέδιο απόδρασης στο εξωτερικό; Για σχιζοφρενικό ντελίριο; Ο Μισέλ δεν θα δώσει ποτέ λογική εξήγηση για το τι συνέβη… Καταρχάς να ξεκαθαρίσουμε ότι μιλάμε για δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ όπου ο Μισέλ Ουελμπέκ και οι υπόλοιποι χαρακτήρες ενσαρκώνουν τους εαυτούς τους. Ο αινιγματικός μας πρωταγωνιστής είναι ένας άντρας χαμένος στις σκέψεις του αντικατοπτρίζοντας την ελαφρότητα της ύπαρξης. Ορμώμενος από την ανάγκη να βιώσει και να αντιληφθεί πράγματα για να ανταποκριθεί στο «κάλεσμα» όπως το αποκαλεί, το οποίο θεωρητικά θα του αποδώσει ως καρπούς το ύψιστο συγγραφικό αποτέλεσμα μπαίνει ηθελημένα σε αυτό το μαζοχιστικό παιχνίδι ρόλων. Με το που βρίσκεται με τόσο κόσμο γύρω του φαίνεται να διασκεδάζει την προσοχή που του δίνεται ως ο πιο κακομαθημένος κρατούμενος. Βομβαρδισμός συνεχόμενων διαλόγων που αποτελούνται κυρίως από αμπελοφιλοσοφίες, ψευτο-υπαρξιακά ή φιλοσοφικά διλήμματα αποφεύγοντας όσο μπορεί να πει κάτι συγκεκριμένο. Ήταν εξαρχής δύσκολο το εγχείρημα, αλλά δυστυχώς δεν πείθει ότι ο συγγραφέας δεν θέλει απλά να επανακτήσει τη χαμένη του δημοσιότητα. Θα τον συμβουλεύαμε να αφήσει την «ηθοποιία» και να ξαναπιάσει το γράψιμο!

Gimli