61ο ΦΚΘ: «Το Βιβλίο των Οραμάτων»
Δεύτερη μέρα του 61ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και δε θα μπορούσαμε να χάσουμε ταινία σε παραγωγή Τέρενς Μάλικ. Η ταινία φέρει τίτλο «Το Βιβλίο των Οραμάτων» (The Book of Vision) και είναι σε σκηνοθεσία του Κάρλο Σ. Χίντερμαν. Αξίζει να σημειωθεί ότι το φιλμ αποτελεί το μυθοπλαστικό ντεμπούτο του ιταλοελβετού σκηνοθέτη, ο οποίος μέχρι σήμερα έχει σκηνοθετήσει ταινίες τεκμηρίωσης, μεταξύ των οποίων και μία αφιερωμένη στον Τέρενς Μάλικ («Rosy fingered Dawn: a film on Terrence Malick»).
Στο «Το Βιβλίο των Οραμάτων» πρωταγωνίστρια είναι η Εύα, μια νεαρή και ταλαντούχα επιστήμονας η οποία θέλει να μελετήσει τις ιατρικές μεθόδους του 18ου αιώνα. Αφετηρία και επίκεντρο της μελέτης της είναι οι τακτικές ενός γιατρού της τότε εποχής, ο οποίος τηρούσε ένα χειρόγραφο βιβλίο καταγράφοντας τα όνειρα, τους φόβους και τα συναισθήματα 1.800 ασθενών του. Διαβάζοντας το βιβλίο οι ιστορίες ζωντανεύουν και «μιλούν» στην Εύα, επηρεάζοντάς την καθοριστικά στις αποφάσεις ζωής που καλείται να πάρει.
Η ιστορία αναπτύσσεται παράλληλα σε δύο διαφορετικούς χρόνους, στο παρόν και στο παρελθόν και συγκεκριμένα σε μια περίοδο του 18ου αιώνα όπου λάμβαναν χώρα επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις. Όπως βλέπουμε στην ταινία, ήταν μια κρίσιμη και μεταβατική εποχή για την ιατρική, με νέες καινοτόμες μεθόδους να εμφανίζονται και να έρχονται σε σύγκρουση με τις παραδοσιακές και κυρίαρχες έως τότε εφαρμογές. Η σύγκρουση αυτή είναι θεμελιώδης στην πλοκή της ταινίας και σε δεύτερο επίπεδο ταυτίζεται με την αέναη μάχη μεταξύ λογικής και ψυχής που επίσης διατρέχει το φιλμ.
Το γεγονός ότι ο Τέρενς Μάλικ είναι στην παραγωγή της ταινίας, φαίνεται ότι την έχει επηρεάσει σε τεράστιο βαθμό. Η κινηματογράφηση πράγματι θυμίζει πολύ το εκφραστικό σύμπαν του Μάλικ με τη χρήση ευρυγώνιου φακού και γωνίες λήψης που γεμίζουν το κινηματογραφικό κάδρο. Επιπλέον οι λυρικές εικόνες, βγαλμένες σαν από παραμύθι εποχής είναι εξαιρετικά έντονες και δυνατές στο μάτι, ενώ το στοιχείο εκείνο που κυρίως μας παραπέμπει στη σκέψη του Μάλικ είναι η φιλοσοφική προσέγγιση του ανθρωπίνου σώματος αυτού καθ αυτού αλλά και της σχέσης του με την φύση.
Ο χρόνος, ο διαχωρισμός ψυχής και σώματος, το γυναικείο σώμα, το ζήτημα της ζωής και του θανάτου και διάφορα άλλα υπαρξιακά θέματα θίγονται στη ταινία μέσω της χρήσης πολλών συμβολισμών, αλλά καταλήγουν να κουράζουν παρά να προβληματίζουν. Συνολικά πρόκειται για μια αρκετά υποσχόμενη ταινία με αξιόλογα επιμέρους στοιχεία που ενώ εντυπωσιάζει οπτικά δεν καταφέρνει να μας κερδίσει σε βάθος διότι θεματικά καταπιάνεται με πολλά πανανθρώπινα ζητήματα στα οποία αδυνατεί να απαντήσει κάνοντας την κινηματογραφική αφήγηση να είναι προβληματική.
