Χειμερία Νάρκη (A Winter’s Sleep)
Ο Χρυσός Φοίνικας του Φεστιβάλ των Καννών -κατά τη γνώμη μου όχι και ο πλέον δίκαιος σε μία χρονιά που συμμετείχε το εξαιρετικό Λεβιάθαν- αποτελεί ένα δυνατό ψυχογράφημα με πανέμορφες εικόνες, το οποίο όμως δεν αποφεύγει να κουράσει τον θεατή.
Ένας άνδρας, πρώην ηθοποιός και νυν ιδιοκτήτης πανδοχείου, ζει στα βάθη της Ανατολίας με τη νεότατη σύζυγό του και την χωρισμένη αδελφή του. Έχει ένα ξενοδοχείο, γράφει άρθρα στην τοπική εφημερίδα και διαθέτει κάποια σπίτια, τα οποία νοικιάζει. Η ζωή του περιλαμβάνει συζητήσεις και διαφωνίες που έχουν ως αποτέλεσμα η σχέση με τους δικούς του να φτάνει σταδιακά στα άκρα. Σε όλα αυτά έρχεται να προστεθεί η σύγκρουσή του με έναν ενοικιαστή που του χρωστάει χρήματα.
Η ταινία του Νούρι Μπίλκε Τσεϊλάν παρομοιάστηκε έντονα με έργο του Άντον Τσέχοφ στις Κάννες. Ο Τούρκος σκηνοθέτης ασχολείται και αυτός με την ανώτερη τάξη, βάζοντας τους ήρωές του να ανταλλάσσουν απόψεις γύρω από ένα φλιτζάνι τσάι και να μιλούν για σχέσεις, θέατρο, έρωτα, χρήματα.
Οι διάλογοι διαθέτουν χιούμορ, αναφέρονται σε θέματα ουσίας και καταφέρνουν εν μέρει να κρατήσουν τον θεατή. Μέσα από τις κουβέντες για τις σχέσεις, τον χωρισμό, την καθημερινότητα, δίνεται ένα ενδιαφέρον ψυχογράφημα των χαρακτήρων.
Ο καιρός στην Ανατολία φαίνεται να περνάει αργά, βυθίζοντας τους ήρωες σε ένα είδος νάρκης, παρόμοιο με αυτό που αναφέρει ο τίτλος της ταινίας. Ένα είδος νάρκης που προέρχεται από την ίδια την περιοχή όπου εκτυλίσσεται η ιστορία. Τα πάντα στην ταινία είναι «πλούσια»: τα σκηνικά, οι συζητήσεις, οι ερμηνείες είναι γεμάτα λεπτομέρειες, σαν ένα περίτεχνο εργόχειρο που έχει δουλευτεί κλωστή-κλωστή.
Είναι ενδιαφέρον εγχείρημα, αλλά οι κανόνες που ισχύουν σε ένα λογοτεχνικό έργο δεν ισχύουν και για μία κινηματογραφική ταινία.
Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στη σκηνογραφία και τη φωτογραφία. Στα εξωτερικά πλάνα το χιόνι που πέφτει αργά στην ιδιαίτερη αρχιτεκτονική της περιοχής, ενώ στα εσωτερικά δεν χορταίνεις να παρατηρείς τις λεπτομέρειες: τα έργα τέχνης, τα χαλιά, τα έπιπλα…
Από την άλλη, η διάρκεια της ταινίας είναι σχεδόν απαγορευτική. Οι 3,5 ώρες απαιτούν την απόλυτη προσήλωση του θεατή στα όσα διαδραματίζονται επί της οθόνης, μία προσήλωση που δεν είναι εύκολο να διατηρηθεί. Προσωπικά, θεωρώ ότι θα μπορούσε να είχε πει τα ίδια πράγματα πολύ καλύτερα, έχοντας κατά πολύ μειωμένη διάρκεια.
Τελικά να τη δω;
Ενδιαφέρουσα «βουτιά» στην ψυχοσύνθεση των χαρακτήρων, μία σπουδή πάνω στην τέχνη της συζήτησης, με όμορφη φωτογραφία. Ιδιαιτέρως απαιτητική για τον θεατή, κυρίως εξαιτίας της τεράστιας διάρκειάς της.
