Η πίσω πλευρά του εργόχειρου

 

Το ιστορικό πλαίσιο όπως παρουσιάζεται στα πρώτα  λεπτά της ταινίας και στα extras :  Η Περσία (το σημερινό Ιράν πλέον) επί 2500 χρόνια  κυβερνάτο απο μονάρχες  οι οποίοι έφεραν τον τίτλο του  Σάχη. Στα 1950, ο Ιρανικός λαός ανέδειξε πρωθυπουργό του τον προοδευτικό και ανεξίθρησκο Μοσαντέκ, ο οποίος εθνικοποίησε τα  κοιτάσματα πετρελαίου της χώρας,  τα οποία  βρίσκονταν υπό Αμερικανο-Βρετανικό έλεγχο. Όμως στα 1953 ,Αμερικανοί και Βρετανοί  οργάνωσαν πραξικόπημα ανατροπής του Μοσαντέκ και έχρισαν νέο Σαχη, τον εκλεκτό τους Παχλεβί. Ο Παχλεβί διήγε τρυφηλό βίο ενώ ο λαός πεινούσε. Στα 1979 ο Ιρανικός λαός εξεγέρθηκε και ανέτρεψε τον Παχλεβί,  ο οποίος διεφυγε (κουβαλώντας  αμέτρητες ράβδους  χρυσού) στις Η.Π.Α, οι οποίες του παραχώρησαν πολιτικό άσυλο. Ο Ιρανικός λαός εξοργισμένος απαιτούσε την έκδοσή του στο Ιράν ώστε να δικαστεί για τα εγκλήματά του.

Ηγέτης των Ιρανών πλέον ήταν ο  πρώην εξορισμένος κληρικός Αγιατολάχ Χωμεϊνί.

Τα παραπάνω δεν τα ονειρέυτηκα- προκύπτουν  αν παρακολουθήσει κανείς προσεκτικά και νηφάλια τα πρώτα λεπτά της τελευταίας ταινίας του Ben Affleck ARGO  , όπως και το φιλμάκι στα extras  του dvd της ταινίας. Σημειωτέον ότι η ταινία είναι πλέον  βραβευμένη με το Οσκαρ Καλύτερης Ταινίας.

‘Εχω μιά βασική ένσταση με τις ταινίες που αφηγούνται/αναπαριστούν  ιστορικά γεγονότα:  έχω την αίσθηση- στο μέτρο που γνωρίζω τι πραγματικά συνέβη- ότι με κοροϊδεύουν μέσα στα μούτρα μου. Η γνώση εν προκειμένω είναι οτι οι 6 διπλωματικοι υπάλληλοι που φυγαδεύτηκαν, εφυγαν επι προεδρίας Ρέηγκαν, και όχι Κάρτερ, όπως ίσως αφήνει να  εννοηθεί  στην ταινία. Οπως και το ότι απ΄τους 60 υπαλλήλους που εμειναν εγκλωβισμένοι στην αμερικάνικη πρεσβεία , οι 40 εκτελέστηκαν πριν επέμβει ο αμερικάνικος (;) στρατός  για να τους σώσει.

Η ταινία του Affleck, κρινόμενη αυτοτελώς , ως διπλωματικό θρίλερ, ειναι εξαιρετική. Πολύ καλογυρισμένη, με πειστικότατη ανασύσταση της εποχής (  τέλη 1979 ), πειστικότατες έως απολαυστικές ερμηνειες απ΄όλο το καστ με προεξάρχοντες τους: Brzan Cranston, Scoot Mc Nairy, Alan Arkin, Victor Garber  ,με φοβερο ρυθμό , αγωνία που σε κάνει ρετάλι πραγματικά, μουσικάρα απ΄τον Alexandre Desplat (σημειώστε και την τραγουδάρα των LED ZEPPELIN-When the levee breaks  που τα “σπαει” ) και παράλληλα αποτελεί κι ενα ειρωνικο σχόλιο  πάνω στην κινηματογραφική βιομηχανία του Χόλιγουντ. Αλλά, ως κινηματογραφική αναπαράσταση ενός  αληθινού  περιστατικού, εγείρει πολλά  ερωτήματα. Αφήνω κατά μέρος την παρέμβαση της Μισέλ Ομπάμα  στην φετινή τελετή απονομής των Οσκαρ, σχετικά με την ταινία. Να υποθέσω ότι  η Αμερικανικη κυβέρνηση, σ’αντίθεση με τη CIA  , η οποία  -όπως μας  λένε οι τίτλοι τέλους- “δεν επικροτεί, ούτε επιδοκιμάζει, ούτε εγκρίνει ή εξουσιοδοτεί την χρήση των εμβλημάτων της Υπηρεσίας ή την παραγωγή αυτής της ταινίας”, ενέκρινε και επιδοκίμασε και με το παραπάνω;

Γιατί ας μην γελιόμαστε,  η ταινία του σκηνοθεταρά Ben  είναι ένα εξοχο παράδειγμα  “αγιοποίησης” και εξωραϊσμου της εικόνας των Μυστικών Υπηρεσιών της Αμερικής. Οι οποίες χώνουν απροκάλυπτα ή συγκαλυμμένα τη χερούκλα  τους σε ξένες χώρες ,  χρηματοδοτούν  κι εγκαθιδρύουν δικτάτορες προσκείμενους σ’αυτες (κάτι  το οποίο θίγεται στην ταινία ) και παράλληλα αποτελούν, και καλά, πρότυπο κράτους-διασώστη Αμερικανών πολιτών σε ξενο  έδαφος. Το περιστατικο που αναπαριστά, με συναρπαστικό τρόπο βεβαίως, αυτο της φυγάδευσης απ΄το Ιράν των 6 διπλωματικών υπαλλήλων της αμερικάνικης πρεσβείας εκεί, προβάλλεται τόσο, η ταινία εστιαζει στην επιχείρηση που οργανώθηκε/ενορχηστρώθηκε απ΄τον πράκτορα Τόνι Μέντες, ωστε η  “λεπτομέρεια”  της παροχής ασύλου στον δικτάτορα-ηγέτη των Ιρανών (εγκάθετο των Αμερικανο-Βρετανών) , κι ας ήταν καρκινοπαθής,  κι ας κινδύνευε με εκτέλεση αν επέστρεφε στη χώρα του, να περνάει στο ντούκου. Αυτή τουλάχιστον την εντύπωση άφησε σ’ εμένα η ταινία.

Ποιος θεατής , που ΔΕΝ  έχει δεί το φιλμάκι με τους πραγματικους πρωταγωνιστες της ιστορίας, οι οποίοι αφηγούνται τι συνεβη, μεταξυ αυτων και ο τότε  Πρόεδρος Κάρτερ, ή δεν έχει  προσέξει την αφήγηση στην αρχή, για το πως οδηγήθηκε το Ιράν στα γεγονότα του Νοεμβρίου του 1979, θα σκεφτεί  ” για κάτσε ρε, κατι δεν παει καλά εδω”;

Είναι δυνατόν ο ίδιος ο Πρόεδρος Καρτερ ( ο οποίος φαίνεται σε φιλμ αρχείου να χιαρετά εγκαρδια τον Παχλεβί) να μιλαει για την υπόθεση της διάσωσης (η οποία ήταν απόρρητη για 17 χρόνια)  και ανερυθριάστως ν’αποσιωπά το γεγονός  της παροχής ασύλου σε ηγέτη του οποίου την έκδοση ζητά ο λαός του για εγκλήματα σε βάρος του, που κατηγορείται  οτι τέλεσε;

Η “υπόθεση Αργώ”  θεωρήθηκε δέιγμα  άριστης διακρατικής συνεργασίας και αναιμακτης  διάσωσης  πολιτών (όχι χωρίς πααλινωδίες πάντως όπως φαινεται στην ταινία).  Ο εμπνευστής της Τόνι Μέντες ( ο οποίος, όπως αναφερεται στην ταινία, φυγάδευσε και τους βασανιστές-τσιράκια του Παχλεβί επίσης)  παρασημοφορήθηκε και θεωρείται ένας απ΄τους 50 καλύτερους πράκτορες της CIA, όλων των εποχών. Μάλιστα…

Το ερώτημα όμως παραμένει: γιατι οι Η.Π.Α  πιλατέυουν ξένες χώρες, καταληστέυουν τους  φυσικούς τους πόρους , εγκαθιδρύουν δικτατορίες που διασφαλιζουν τα συμφέροντά τους βεβαίως, και τελικά παρέχουν  προστασία  στους εγκληματιές ηγετες αυτων των χωρών;

Ας το απαντήσουν πολιτικοί με το “μικρόβιο” της συνείδησης παρακαλώ.