Το δείπνο των ηλιθίων
O Φρανσουά Πινιόν είναι ένας υπάλληλος του Γαλλικού Υπουργείου Οικονομικών με χόμπι την κατασκευή με σπιρτόξυλα μινιατούρων ιστορικών μνημείων της ανθρωπότητας. Ο Πιέρ Μπροσάν είναι μεγαλοεκδότης που γνωρίζει όλο τον καλό κόσμο των Παρισινών σαλονιών. Τι μπορεί να συνδέσει αυτούς τους τόσο διαφορετικούς ανθρώπους; Η κακή συνήθεια του Πιέρ και των φίλων του να διοργανώνουν κάθε Τετάρτη το δείπνο των ηλιθίων. Τι είναι αυτό; Κάθε καλεσμένος φέρνει μαζί του έναν “ηλίθιο” και αυτός που θα φέρει τον καλύτερο θα αναδειχτεί νικητής. Ο Πιέρ Μπροσάν παθαίνει ένα λουμπάγκο παίζοντας γκόλφ και δεν θα μπορέσει να παραστεί στο δείπνο αλλά προσκαλεί στο σπίτι του τον Πινιόν με το δέλεαρ ότι θα εκδώσει ένα βιβλίο με θέμα τις μινιατούρες του. Ο καλοκάγαθος αλλά γκαφατζής Φρανσουά δέχεται την πρόσκληση και αυτή θα είναι μια αρχή κωμικών καταστάσεων και παρεξηγήσεων που κάνουν τον Μπροσάν να φτάσει στα όρια του.
Ο Φρανσουά Πινιόν είναι ένας χαρακτήρας που επανέρχεται στην φιλμογραφία του Φρανσίς Βεμπέρ. Ο Πινιόν είναι ο αφελής μικροαστός που έχει συνήθως μια αδιάφορη δουλειά και γίνεται στόχος πάντα ενός μεγαλοαστού που τον εκμεταλλεύεται για τους δικούς τους νοσηρούς σκοπούς. Σε αυτή την ταινία το κωμικό αντίβαρο είναι ο ειδεχθής μεγαλοεκδότης που θέλει να χρησιμοποιήσει τον Φρανσουά για να κερδίσει το δείπνο των ηλιθίων. Το σενάριο της ταινίας είναι διασκευή του ομώνυμου θεατρικού έργου του σκηνοθέτη και είναι μια κωμωδία καταστάσεων με αιχμηρό χιούμορ και πανέξυπνους διαλόγους κάτι που σπάνια βλέπουμε στην εποχή μας. Μας κάνει να αναρωτιόμαστε ποιός είναι ο πραγματικά ηλίθιος; Ο Φρανσουά που είναι καλόκαρδος και έχει και πρωτότυπο χόμπι ή ο εγωπαθής και αλαζόνας Πιέρ που μιλάει όλο για γκόλφ και χρήματα. Ο Βεμπέρ βρίσκει τον τρόπο να κρατήσει τους δύο ανθρώπους στο διαμέρισμα και ταυτόχρονα να κρατήσει το ενδιαφέρον ζωηρό με το πήγαινε και έλα διαφόρων πολύχρωμων χαρακτήρων στο διαμέρισμα.
Με αριστοτεχνία ο σεναριογράφος και σκηνοθέτης βρίσκει συνέχεια λόγους για να κρατήσει τον Φρανσουά στο διαμέρισμα και να δημιουργήσει τις κωμικές καταστάσεις ακόμα και μέσω των τηλεφωνημάτων όπου ο Φρανσουά στην προσπάθεια του να βοηθήσει λέει τα σωστά πράγματα στους λάθος ανθρώπους. Είναι μια μελέτη ηθών της γαλλικής κοινωνίας που βγαίνει από την αντίθεση ανάμεσα στους ευτυχισμένους ηλίθιους και στην αχόρταγη μεγαλοαστική τάξη που θέλει συνεχώς να εφευρίσκει τρόπους για να διασκεδάζει την ανία της. O Βεμπέρ κατορθώνει να αποφύγει τον κυνισμό και να μας δείξει την κρυφή εξυπνάδα των ηλιθίων. Με αυτό τον τρόπο κατορθώνει να μας κάνει να γελάμε με τις καταστάσεις και όχι με τους χαρακτήρες. Το δείπνο των ηλιθίων δεν θα το δούμε ποτέ αλλά ο Βεμπέρ μας αποζημιώνει με τις απίστευτες γκάφες του Πινιόν στην προσπάθεια του να βοηθήσει τον Πιέρ να τα φτιάξει με την γυναίκα του. Και εδώ για μένα είναι το πιο αδύνατο σημείο του σεναρίου: οι χαρακτήρες των γυναικών μοιάζουν με κομπάρσοι και τα χαρακτηριστικά τους είναι προσβλητικά για τις γυναίκες: η μια είναι νυμφομανής, υστερική και καταθλιπτική, η δεύτερη απάτα τον εφοριακό άντρα της με τον διαφημιστή που υφίσταται τον έλεγχο και η τρίτη παρουσιάζεται σαν μια κακομαθημένη που παρατά τον ένα άντρα για να πάει με τον άλλο. Αυτή η εικόνα των γυναικών είναι η μοναδική παράφωνη νότα σε μια καλογραμμένη κωμική συμφωνία.
O Βεμπέρ πήρε το ρίσκο να μην χρησιμοποιήσει γυρίσματα σε εξωτερικούς χώρους καθώς όλες οι σκηνές λαμβάνουν χώρα σε εσωτερικούς χώρους. Τα κωμικά ευρήματα είναι καλοζυγισμένα και η διάρκεια της ταινίας περιορίζεται στη μια ώρα και είκοσι λεπτά γεγονός που δίνει ένα ηλεκτρισμένο ρυθμό στην ταινία χωρίς νεκρούς χρόνους που είναι αυτό που βυθίζει πολλές κωμωδίες στην ανία. Ο σκηνοθέτης αρκείται στο να διαχειριστεί την εναλλαγή των πλάνων που είναι αριστοτεχνική και δίνει στους ηθοποιούς τον χρόνο να δείξουν το ταλέντο του. Όσον αφορά τους ηθοποιούς όλοι είναι εξαιρετικοί από τους δεύτερους ρόλους μέχρι τους πρωταγωνιστές. Ο γνωστός γάλλος κωμικός Ντανιέλ Πρεβό είναι μια κωμικοτραγική φιγούρα στο ρόλο του αδέκαστου και λίγο άξεστου εφοριακού που κοροϊδεύει τον Μπροσάν μέχρι να μάθει ότι τελικά αυτός είναι ο απατημένος. Ο Φρανσίς Ιστέρ κατορθώνει να μας μεταδώσει την ευφορία που του προκαλεί η τραγελαφική κατάσταση στην οποία έχει βρεθεί ο φίλος του και αντίζηλος. Αλλά αυτοί που διαπρέπουν είναι οι Τιερί Λερμίτ και ο Ζακ Βιλερέ. Ο πρώτος είναι αναγκασμένος λόγω σεναρίου να είναι καθιστός στις περισσότερες σκηνές και εκφράζει άψογα με τα μάτια του και τον τόνο της φωνής του το ψεύτικο ενδιαφέρον και την οργή που του προκαλούν οι γκάφες του Πινιόν. Το βλέμμα του θυμίζει αυτό ενός αρπακτικού που παρακολουθεί την λεία του και περιμένει την κατάλληλη στιγμή για να χτυπήσει. Η ταινία όμως θα ήταν ένα τίποτα χωρίς τον εξαιρετικό Ζακ Βιλερέ που δίνει με την υπέροχη ερμηνεία του σάρκα και οστά στον χαρακτήρα του Πινιόν. H στάση του σώματος, οι χειρονομίες του, η λαμπρή προφορά του λόγου του, το αμήχανο χαμόγελο του θλιμμένου κλόουν που τον μαλώνουν συνέχεια για τις χαζομάρες του μας κάνουν να μετανιώνουμε που δεν υπάρχουν πλέον ηθοποιοί τέτοιου βεληνεκούς .
Συμπέρασμα λοιπόν; Μια εξαιρετική κωμωδία καταστάσεων με έξυπνους διαλόγους και αξέχαστους ηθοποιούς. Δείτε την και θα νιώσετε σαν να έχει πιεί ένα ποτήρι παγωμένη σαμπάνια που θα σας δροσίσει σε μια ζεστή νύχτα
