Αντίο Δάσκαλε

Μόλις είχα τελειώσει το Λύκειο και είχα ήδη διαλέξει τι θα κάνω στη ζωή μου: ήθελα να ασχοληθώ με τον κινηματογράφο. Μετά από συμβουλές και παραινέσεις γνωστών της οικογενείας αποφάσισα να γραφτώ στο τμήμα σκηνοθεσίας της Σχολής Σταυράκου, την μεγάλη του Γένους Σχολή, όπως της είχε δώσει το παρατσούκλι ο Γιάννης Τσαρούχης. Φυσικά, στα δεκαοχτώ μου, ήμουν ο μικρότερος της τάξης ανάμεσα σε συμφοιτητές που αποφάσισαν να σπουδάσουν κινηματογράφο, αφού είχαν περάσει σε άλλες σχολές για να ικανοποιήσουν τον περίγυρο τους. Το πρώτο μάθημα σκηνοθεσίας μας έγινε στη μεγάλη αίθουσα της Σχολής, στο ιστορικό κτήριο της οδού Πατησίων, από το Γιώργο Σκαλενάκη. Ένας ψηλός και λεπτός άντρας μπήκε στην αίθουσα και άρχισε με πάθος να μας μιλάει για τα νεανικά του χρόνια στην Πράγα και τη φιλία του με το γνωστό σκηνοθέτη Μίλος Φόρμαν.

Απέναντι σε υποψιασμένους φοιτητές που ήταν λάτρεις του ευρωπαϊκού κινηματογράφου και των απαιτητικών ταινιών και τον αντιμετώπιζαν με συγκαταβατικό χαμόγελο, ο δάσκαλος κατόρθωσε να μας κερδίσει με τις τεχνικές του γνώσεις και το πάθος του για την τέχνη του κινηματογράφου. Όταν μια μέρα τον ρώτησα γιατί γύριζε βιντεοταινίες που στιγμάτιζαν το υπόλοιπο έργο του μου απάντησε ότι “δεν μπορώ να μείνω άπραγος. Η τέχνη της εικόνας είναι η ζωή μου” . Από εκείνη την ημέρα έδειξα ένα μεγάλο σεβασμό προς το πρόσωπο του και τον άκουγα με ευχαρίστηση να μας επαναλαμβάνει το πώς γύρισε το ένα πλάνο στην Ντάμα Σπαθί και το άλλο στην Επιχείρηση Απόλλων. Τον θυμάμαι να μας αναλύει με πάθος τις αγαπημένες του σκηνές από τις ταινίες που αγάπησε και να μας κάνει να θέλουμε να τις δούμε.

Όταν έφτασα στο τρίτο έτος του τμήματος και κάναμε τις ασκήσεις σκηνοθεσίας τηλεόρασης, πάτησα ένα λάθος κουμπί και μου φώναξε.  Με την αναίδεια της νιότης του απάντησα ότι δεν με ενδιαφέρει η τηλεόραση και αν θέλει να γίνει καλή η άσκηση να την κάνει ο ίδιος. Άνοιξα την πόρτα του πλατό και έφυγα θυμωμένος, αλλά την επόμενη μέρα γύρισα στο μάθημα όπου με περίμενε μια μεγάλη έκπληξη. Ο δάσκαλος με περίμενε στην πόρτα με μια φωτοτυπία από ένα βιβλίο με συνεντεύξεις του Φελίνι. Είχε υπογραμμίσει μια φράση όπου ο Φελίνι έλεγε ότι ο καλός σκηνοθέτης πρέπει να είναι δικτάτορας στο πλατό και να ελέγχει όλες τις λεπτομέρειες. Συγκινήθηκα και ψέλλισα Συγγνώμη δάσκαλε, με κοίταξε με χαμόγελο και με χτύπησε φιλικά στον ώμο και μου είπε να πάμε να τελειώσουμε την άσκηση. Όπως έμαθα αργότερα, ήμουν από τους αγαπημένους του μαθητές, γιατί ήμουν ο μικρότερος αλλά με μεγάλο πάθος για τον κινηματογράφο. Αυτό φάνηκε, όταν κάποια στιγμή κόμπιασα μπροστά στην επιτροπή του Υπουργείου που θα μας έδινε το πτυχίο. Χτύπησε το χέρι του στο γραφείο και μου είπε “Αφού τα ξέρεις Κώστα μου, γιατί δεν τα λές αγόρι μου;”  και αυτή του η έκρηξη έλυσε την γλώσσα μου και κατάφερα να απαντήσω με επιτυχία στις ερωτήσεις της επιτροπής.

Οι δύο τελευταίες φορές που τον είδα ήταν σε δύο σημαδιακές στιγμές της ζωής μου. Η πρώτη ήταν στο Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους στην Δράμα όπου συμμετείχα με την ταινία μου στο σπουδαστικό τμήμα του Διαγωνιστικού προγράμματος. Αγχωμένος και τρέμοντας περίμενα να αρχίσει η προβολή που είχε ήδη καθυστερήσει λόγω τεχνικού προβλήματος. Ο δάσκαλος ήταν εκεί και μου χαμογέλασε από μακριά, σχηματίζοντας το σήμα της νίκης με τα δάχτυλα του. Όταν τελείωσε η προβολή και βγήκα έξω με περίμενε στην είσοδο και μου έσφιξε θερμά το χέρι, λέγοντας μου: “Μπράβο σου Κώστα, έκανες το κοινό να γελάσει και αυτό είναι το μεγαλύτερο βραβείο. Να θυμάσαι πάντα ότι η κωμωδία είναι το πιο δύσκολο είδος”. Η δεύτερη και τελευταία φορά όταν πήγα να πάρω την συστατική επιστολή για το Γαλλικό Πανεπιστήμιο του Μονπελιέ. Χαρούμενος που ένας μαθητής έγινε δεκτός σε ξένο πανεπιστήμιο, μου έδωσε την εξής συμβουλή: “Nα μην τους υπερτιμήσεις τους Γάλλους αλλά και να μην τους υποτιμήσεις. Να έχεις τις αισθήσεις σου σε εγρήγορση και να νιώθεις τα πάντα“. Μου ζήτησε να πηγαίνω στη Σχολή και να του λέω τα νέα μου. Δεν πήγα…

Για αυτό και έγραψα σήμερα αυτό το κείμενο για σένα, δάσκαλε. Για όλες αυτές τις φορές που δεν ήρθα, για να σου πω ένα τελευταίο αντίο. Μπορεί να μην ήσουν ο μεγαλύτερος σκηνοθέτης στον κόσμο αλλά ήσουν ένας πραγματικός Δάσκαλος. Αντίο, Δάσκαλε ,και καλό ταξίδι.