Το τελευταίο χτύπημα (Le dernier coup de marteau)

Le Dernier Coup de Marteau / Το Τελευταίο Χτύπημα
(Σκηνοθεσία: Alix Delaporte)

Ένα γλυκόπικρο ταξίδι αποδοχής και απόρριψης.

Ο νεαρός Βικτόρ μένει τα τελευταία τρία χρόνια με τη άρρωστη μητέρα του σε τροχόσπιτο, λόγω οικονομικών προβλημάτων. Η μητέρα του είναι καρκινοπαθής σε τελικό στάδιο και έχει σταματήσει τη χημειοθεραπεία. Η υγεία της δείχνει να επιδεινώνεται συνέχεια. Προσπαθώντας να μη καταλάβει το παιδί κάτι, η μητέρα του ανακοινώνει ότι θα πρέπει να εγκαταλείψουν το τροχόσπιτο λόγω έλλειψης χρημάτων, ενώ παράλληλα προσπαθεί να προετοιμάσει τον γιο της για την επόμενη μέρα. Το παιδί αντιδρά γιατί, από τη μια δεν θέλει να χάσει τον πρώτο του έρωτα, μια Ισπανιδούλα γειτόνισσα και από την άλλη περιμένει μια καλή πρόταση από ποδοσφαιρικό σύλλογο στην ομάδα που αγωνίζεται. Μαζί με όλα αυτά μαθαίνει ότι ο πατέρας του, που δεν έχει δει ποτέ ως τώρα, είναι αναγνωρισμένος μαέστρος και έχει επιστρέψει από το εξωτερικό για λίγες παραστάσεις με την ορχήστρα που διευθύνει, στην όπερα του Montpellier. Ο μικρός Βίκτορ, που δεν είχε ως τώρα καθόλου μουσική παιδεία, αποφασίζει να πάει τον συναντήσει.

Πολύ διαφορετική και μακριά από τα αναμενόμενα μονοπάτια, η ταινία αντιμετωπίζει το θέμα της με βλέμμα ανθρώπινο και ρεαλιστικό, αλλά παράλληλα και ρομαντικό, βιώνοντας τις καταστάσεις μέσα από τα παιδικά μάτια του Βίκτορ συλλαμβάνει ολόκληρη την ψυχοσύνθεση του μικρού πρωταγωνιστή. Γιατί στα παιδικά του μάτια συνυπάρχουν η σκληρότητα όσο και η τρυφερότητα. Θυμός, αγωνία, αλλά και υπευθυνότητα που κοντράρεται με τα θέλω της παιδικής του φύσης, την ανάγκη να νιώσει αγάπη από έναν πατέρα που δεν γνώριζε την ύπαρξη του, το αίσθημα απόρριψης και της αποδοχής.

Φυσικά, τα επιμέρους θέματα με τα οποία καταπιάνεται η ταινία, η σχέση του παιδιού με τη μάνα, το πρώτο ερωτικό σκίρτημα με το κορίτσι του διπλανού τροχόσπιτου, το δίλημμα μιας πρότασης από τον ποδοσφαιρικό σύλλογο, όλα αυτά προσθέτουν το λιθαράκι τους. Αυτό όμως που πραγματικά ξεχωρίζει στην ταινία είναι οι συναντήσεις του παιδιού με τον πατέρα, φέρνοντας στη μνήμη άλλωτε το Whiplash (Χωρίς Μέτρο) κι άλλοτε το δικό μας 11 Συναντήσεις με τον Πατέρα μου. Η προσπάθεια εύρεσης τρόπου επικοινωνίας των δυο τόσο διαφορετικών κόσμων προσθέτει ένα κωμικοτραγικό συστατικό. Η δε ελπίδα ότι «το μήλο κάτω από τη μηλιά θα πέσει» του μαέστρου πατέρα περί των μουσικών ικανοτήτων του γιου του, ξεδιπλώνει διόδους διαλόγου, όπου η μουσική καλείται να γεφυρώσει όχι μόνο το ηλικιακό χάσμα, αλλά και το χάσμα των χαμένων ετών.

Ενώ στην ταινία υπάρχουν συχνοί διάλογοι, τα έντονα νοήματα δίνονται υπέροχα στα σημεία χωρίς διαλόγους, από το βλέμμα και όσα δε λέει ο πατέρας, από τα υγρά μάτια της μητέρας που προσπαθεί να κρύψει τα δάκρυα της όταν μπαίνει ο γιος της, από το μικρό παιδί που κουρεύει τα μαλλιά του.  Το ταξίδι ενηλικίωσης στη συγκεκριμένη περίπτωση μπορεί να μη συντελείται τόσο εσωτερικά στο νεαρό παιδί, αλλά και στο άκαμπτο πείσμα της μάνας που λυγίζει από την ασθένεια, ή την μουδιασμένη και παιδαριώδη ανευθυνότητα και αναποφασιστικότητα, που κρύβεται πίσω από έναν σοβαροφανή εξαφανισμένο πατέρα. Παρά το φαινομενικά βαρύ θέμα του η ταινία αποφεύγει εύστροφα το δράμα και το ενδιαφέρον κερδίζουν οι συναντήσεις του παιδιού με τον πατέρα και οι συζητήσεις του για τη μουσική. Ένα ευφυές κλείσιμο δίνει ίσως το καλύτερο δυνατό τελείωμα στην ταινία.

Τελικά να τη δω; Μια καλοζυγιασμένη ταινία, το Τελευταίο Χτύπημα, ανακατεύει διαφορετικά «χρώματα» συναισθημάτων στην παλέτα της και πετυχαίνει ένα αξιόλογο αποτέλεσμα.

Fun Trivia:
Το Τελευταίο Χτύπημα αποτέλεσε τον μεγάλο αντίπαλο του νικητήριου Έρωτας με την Πρώτη Μπουνιά (les Combattants),  έθεσε μια εξίσου ηχηρή υποψηφιότητα ως φαβορί για το βραβείο, στο περσινό 16ο fff Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινηματογράφου.