Michael Kohlhaas
Στο δέκατο έκτο αιώνα, κάπου στις Cevennes, ο Michael Kohlhaas, ένας προτεστάντης έμπορος αλόγων, έχει μια άνετη και ευτυχισμένη οικογενειακή ζωή. Ο τοπικός άρχοντας τον υποχρεώνει να του αφήσει δύο άλογα,ως φόρο,για να μπορεί να χρησιμοποιεί το δρόμο που διασχίζει το δάσος. Μετά την άρνηση των τοπικών αρχών να τον δικαιώσουν στέλνει την γυναίκα του να υποστηρίξει την υπόθεση στην Βασιλική Αυλή όπου πέφτει θύμα φονικής επίθεσης.Έτσι αυτός ο ευσεβής και τίμιος άνθρωπος συγκεντρώνει στρατό και επαναστατεί για να πετύχει την αποκατάσταση των δικαιωμάτων του. Η ιστορία είναι πραγματική και ενέπνευσε τον συγγραφέα Heinrich Von Kleist στην νουβέλα του οποίου βασίζεται η ταινία .
Η αντιστοιχία μεταξύ της μορφής και του φόντου είναι τέλεια. Καθ ‘όλη την διάρκεια της ταινίας κυριαρχεί μια λιτότητα στην κινηματογράφηση και μια ρομαντική πνοή. Από τη μία πλευρά, ένας στέρεος χαρακτήρας,χωρίς συμβιβασμούς,ριζοσπαστικός. Από την άλλη, η φύση με μια περιορισμένη παλέτα χρωμάτων, αλλά που αντανακλά τα ισχυρά συναισθήματα που ζουν οι χαρακτήρες. Η ταινία ξεκινάει σαν έπος αλά Τζον Φορντ που της δίνει μια επική μορφή αλλά σιγά σιγά μεταμορφώνεται σε μια μελέτη της ψυχοσύνθεσης του κεντρικού ήρωα .Είναι ένα εξπρεσιονιστικό, σχεδόν αφηρημένο έργο με αυστηρή ματιά της σύνθεσης των πλάνων .Η σιωπηλή βία της ψυχής φαίνεται να αναπηδά από το τοπίο,σκληρό αλλά και όμορφο ταυτόχρονα.Το μαύρο χρώμα κυριαρχεί στους χαρακτήρες στην εξαιρετική πανοραμική κινηματογράφηση του χειμώνα ή του φθινόπωρου στο οροπέδιο της Cevennes. Και όταν η βασίλισσα επισκέπτεται τον ήρωα, με συνδυασμό μαύρου ρουχισμού και ωχρού δέρματος, η εικόνα της μας παραπέμπει σε ζωγραφική της Αναγέννησης χωρίς να είμαστε σε θέση να αποφασίσουμε κατά πόσον είναι σύμβολο χάριτος ή θανάτου.
Η σκηνοθεσία δεν είναι ποτέ τόσο δυνατή όσο όταν δείχνει τη βία.Ένα πλάνο στο πόδι του πληγωμένου άλογου,μια βρώμικη χαίτη είναι αρκετή για να αποκαλύψει τα πάντα . Η επίθεση στο κάστρο μέσα στη σιωπή της αυγής είναι έξοχα αποτελεσματική.Η μάχη στο οροπέδιο κινηματογραφείται από απόσταση,από τη σκοπιά του ήρωα ο οποίος παρακολουθεί , και μοιάζει με tableau vivant. Οι άνδρες πέφτουν σαν κηλίδες χρώματος σε φόντο λυκόφωτος . Κάποιος πεθαίνει μακριά σαν σκιά. Η επίθεση των σκυλιών στον βοηθό του Kohlhaas τελειώνει εκτός κάδρου,κάτι που κάνει τον θεατή να φανταστεί την σκηνή ο ίδιος. Βλέπουμε μόνο το αποτέλεσμα λίγες σκηνές αργότερα όταν δείχνει τα τραύματα του στον τοπικό δικαστή.
Οι εξαιρετικοί ηθοποιοί δίνουν στο έργο την δύναμη που του χρειάζεται. Ο Δανός Mads Mikkelsen, ένα μείγμα Jack Palance και Christopher Walken, χωρίς την νοσηρή κακία του ενός και την γλυκιά τρέλα του άλλου ,είναι υπέροχος στην συγκρατημένη ερμηνεία του που δίνει σάρκα και οστά στην αμφισημία του χαρακτήρα του. Ο Bruno Ganz παίζει τον κυβερνήτη με μια ευαισθησία ανεπαίσθητα ειρωνική.Ο David Bennent παίζει με δύναμη και αξιοπρέπεια που φέρνουν δάκρυα τον πιστό βοηθό Cesar, ο David Cross(The Reader) επιβεβαιώνει τις προσδοκίες συνθέτοντας με ευαισθησία και διακριτικότητα τον ρόλο του νεαρού πάστορα που στέκεται πάντα στο πλευρό του ήρωα Και τέλος ο Denis Lavant παίζει στην εντέλεια τον Λούθηρο που εμφανίζεται σαν την στοιχειωμένη συνείδηση στον ήρωα για να τον πείσει να σταματήσει την βία.
Ένα έργο ρομαντικό πάνω στην ιερή αγανάκτηση του ανθρώπου που αδικείται. Για δύο ώρες ο σκηνοθέτης μας εκθέτει ένα ηθικό ζήτημα το οποίο ο σύγχρονος κόσμος εξακολουθεί να αντιμετωπίζει με απαντήσεις που δεν είναι πάντα πειστικές ή οριστικές: που βρίσκεται το όριο μεταξύ του ένοπλου πολιτικού αγώνα και της δολοφονίας; Μεταξύ της αντίστασης στην καταπίεση και την τρομοκρατία; Η απάντηση βρίσκεται μέσα μας.
Αntoine Doinel
