Ο Νίκος Ζερβός εναντίον όλων
Μετά από ένα σχετικά μεγάλο διάστημα, η νέα ταινία του Νίκου Ζερβού, «Λύσσα Κακιά» ξαναρχίζει να προβάλλεται στις κινηματογραφικές αίθουσες, από τις 5 Μαϊου 2016. Αυτό όμως το εμπόδιο, στάθηκε η αφορμή για μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη με τον εκκεντρικό δημιουργό, που έχει καταφέρει με τις σατιρικές επι τω πλείστον ταινίες του, να αποκτήσει ένα δικό του ξεχωριστό στιλ και ύφος.
Ο σκηνοθέτης Νίκος Ζερβός, μεταξύ άλλων, μας μίλησε για την ταινία του, για το εύρημα των υπότιτλων, για την κρίση και τη δημιουργική αξιοποίηση του περιορισμένου προϋπολογισμού, για τους υπόλοιπους σύγχρονους Έλληνες σκηνοθέτες, την παλιά του κόντρα με τον Αγγελόπουλο και το πάθος με το οποίο του αρέσει να εμπλέκεται σε γραφικούς καβγάδες:
– Μια επιστροφή με τη Λύσσα Κακιά μετά από καιρό. Γιατί τώρα, γιατί αυτή;
Πράγματι, είχα κοντά πέντε χρόνια να κάνω ταινία. Η Λύσσα Κακιά ήταν εγκεκριμένη από το κέντρο κινηματογράφου, κατά ένα μικρό ποσό, ως οικονομική ενίσχυση. Με αφορμή αυτή τη μικρή ενίσχυση ήθελα να κάνω μια άσκηση ύφους, αν μπορώ να κάνω μια low bubget ταινία, όπως χρησιμοποιούμε συχνά τον όρο, δηλαδή με φθηνό κοστολόγιο. Αυτό δε σημαίνει μια «φτηνιάρικη» ταινία, απλώς σημαίνει μια ταινία χαμηλού προϋπολογισμού. Αυτή ήταν και η βασική αιτία που την προχώρησα. Δεν ήταν μια προσωπική μου ταινία, καθώς το σενάριο είναι δυο κοριτσιών της Ζωής Ζέρβα και της Νίκης Σταυριανοπούλου (>) και βασικό του θέμα είναι πως περνάνε τα παιδιά στις σχολές θεάτρου, την προσπάθεια τους να γίνουν ηθοποιοί και παρακολουθούμε τα ερωτικά τους και άλλα. Η αφορμή να κάνω αυτή την ταινία ήταν η έγκριση στο Κέντρο Κινηματογράφου, για άλλο λόγο δεν την έκανα. Αν με ρωτάς γιατί είχα καιρό να κάνω ταινία; Πιθανώς να είχα κουραστεί, γιατί έχω κάνει 32 ταινίες και είναι πολλές.
– Μπορεί να μην εμφανίζεστε σε αυτή την ταινία παρά μόνο σε μια φωτογραφία σε ένα κάδρο, όμως είστε ο μεγάλος πρωταγωνιστής με τους χιουμοριστικούς και καυστικούς υπότιτλους που εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της ταινίας. Είναι δικά σας τα σχόλια;- Πως προέκυψε αυτή η ιδέα;
Νομίζω τελικά αυτό είναι ωραίο εύρημα και λειτουργεί. Είναι κάτι σαν εσωτερικός διάλογος, μονόλογος, σχόλιο. Άλλοι μου είπαν ότι είναι σαν το τουίτερ. Τα σχόλια είναι δικά μου, μαζί με του Γιάννη Παρασκευόπουλου, που έκανε το μοντάζ. Η ιδέα μάλιστα γεννήθηκε από το Γιάννη περισσότερο, αν και την είχαμε ξαναδοκιμάσει σε μια άλλη ταινία μαζί, στο «Σαπίλα, ξεφτύλα, Τεκίλα». Είναι λίγο άγνωστη σαν ταινία, την κάναμε λίγο σαν πειραματική τότε, σαν παιχνίδι και δεν είχε πάρει διανομή καν τότε, κυκλοφόρησε μόνο σε dvd.
– Στη Λύσσα Κακιά κινείστε στις κλασικές παλιές σας νόρμες, με ένα πιο ελαφρύ νεανικό σενάριο αλλά και νέες προσθήκες.
Το ελπίζω ότι κατάφερα να διατηρήσω το προσωπικό μου ύφος. Το τονίζει και η μουσική. Εγώ δίνω πάντα ιδιαίτερη σημασία στη μουσική, όχι φυσικά μόνο εγώ, το κάνουν και άλλοι του κινηματογράφου. Με τη μουσική του Λάκη Παπαδόπουλου και του Παντελή Αμπαζή, θα έλεγα ότι πραγματικά το έχουμε «μπουκώσει» στη μουσική. Η μουσική έχει έναν οργανικό ρόλο, δεν είναι απλά συνοδευτικός ο ρόλος της και δίνει και το στιλ της ταινίας κάνοντας το πιο γρήγορο, με κοφτές αλλαγές και ελπίζω ότι δίνω και ένα πιο γρήγορο ρυθμό. Αυτά που άκουσα κυρίως από τον κόσμο για την ταινία είναι ότι αρέσει ο ρυθμός της.
– Πως ήταν η συνεργασία με τους ηθοποιούς; Έχετε χρησιμοποιήσει πολύ διαφορετικούς μεταξύ τους σε ύφος ηθοποιούς. Πως ήταν η συνεργασία σας με όλο αυτό το σύνολο;
Το εταιρόκλιτο μείγμα! H Βίκυ Κουλιανού, ήταν πολύ καλή κατά τη γνώμη μου. Με τη Βίκυ η συνεργασία ήταν πολύ καλή, είναι φοβερή επαγγελματίας και δεν έχει καμία σημασία αν η γυναίκα ξεκίνησε από μοντέλο. Τώρα ενδιαφέρεται να παίζει σε θέατρο και κινηματογράφο και πραγματικά στάθηκε πολύ καλή ως συνεργάτης.
Επίσης ο Γιώργος Καραμίχος είναι άψογος. Σημειωτέον ότι ήρθε από την Αμερική, όπου ζει και εργάζεται το τελευταίο διάστημα. Είναι συμπαθέστατο παιδί και πολύ ταλαντούχος ηθοποιός.
Με τον Τάκη Χρυσικάκο, έχουμε ξανασυνεργαστεί και στο παρελθόν. Κάναμε μαζί τα «Θηριοτροφεία», για όποιον θυμάται, μεγάλες εμπορικές επιτυχίες στην εποχή τους και έχουμε πάντα μια φιλική σχέση. Εννοείται με τον quest Γιάννη Ζουγανέλη, που μας έκανε αυτή τη φοβερή εισαγωγή στην ταινία.
Δε θα ήθελα όμως να ξεχωρίσω και να αναφέρω έναν-έναν, πιστεύω με όλους συνεργαστήκαμε πολύ καλά και δεν δημιουργήθηκε κανένα πρόβλημα.
– Ένα παράδοξο της ταινίας. Στη σχολή οι νέοι ηθοποιοί είναι υποτίθεται ότι είναι ακόμα νέοι και κωμικά ατάλαντοι. Ζητήσατε ουσιαστικά από τους ηθοποιούς σας να μη παίξουν καλά;
Ναι, έτσι είναι στο σενάριο. Στις πρόβες που κάνουν στο θεάτρο είναι φανερό ότι δεν παίζουν, παίζουν λάθος, ή υπερβολικά. Φυσικά, αυτό στα μαθήματα, ειδικά στις πρόβες, όχι όταν είναι τα κορίτσια έξω και πάνε στο δρόμο!
– Πολλοί αρέσκονται να σας βάζουν ταμπέλες, άλλοτε ως cult ή trash κινηματογράφο. Από την αρχή της καριέρας σας όμως δημιουργήσατε ένα δικό σας ξεχωριστό είδος κωμωδίας.
Πιο πολύ cult ακούω. Ίσως το trash είναι λίγο υπερβολή. Εγώ δεν είμαι ο Ed Wood, δε δέχομαι το trash σαν όρο. Το trash καταρχήν σημαίνει «σκουπίδι». Δε δέχομαι ότι γυρίζω σκουπίδια! Το Cult το καταλαβαίνω.
Αυτό για το προσωπικό ύφος το έγραψε -εκτός από εσάς- και ο πολύ καλός κριτικός κινηματογράφου, Παναγιώτης Τιμογιαννάκης, που βρίσκω πολύ τιμητικό για εμένα, ότι είμαι ένα ξεχωριστό στίλ. Πιστεύω κι εγώ ότι έχω ένα στιλ δικό μου και ότι αυτό που κάνω δεν το κάνει κανείς άλλος το ίδιο. Δεν θέλω να φανεί ότι περιαυτολογώ, αλλά είναι η αλήθεια.
Από το εξωτερικό αν επιχειρούσα κάποια σύγκριση, θα μπορούσα να συγκρίνω μερικές ταινίες μου με το κλίμα των Μόντι Πάιθον, για παράδειγμα η «Σαπουνόπετρα», η «Οικογένεια» (>), όχι το «Λύσσα Κακιά» όμως, κάποιες πιο σουρεαλιστικές που έκανα στο παρελθόν.
– O κόσμος γυρίζει, ο Νίκος Ζερβός όμως μένει σταθερός σε κάποιες αξίες του. Ποιες είναι αυτές;
Είναι το να κάνω σαρκαστικές ταινίες, να σαρκάζω και να αυτοσαρκάζομαι. Πιστεύω ότι ο σαρκασμός είναι πολιτικό όπλο. Ακόμα και η Λύσσα είναι μια πολιτική ταινία με την ευρεία έννοια: το χιούμορ παράγει πολιτική σκέψη. Και αυτό προσπαθώ να κάνω, χρόνια ολόκληρα, άλλοτε πετυχαίνει, άλλοτε όχι.
Θέλω οι ταινίες μου να αφορούν κάποιο αληθινό θέμα, άλλο αν τελικά τις δίνω στο κοινό με ρεαλισμό, με σουρεαλισμό ή με τρέλα, ή ακόμα με παράνοια όπως στον «Δράκουλα των Εξαρχείων». Προσπαθώ πάντα να περιέχουν πραγματικές καταστάσεις, τις οποίες συνήθως σαρκάζω, κοροϊδεύω, …και δεν θέλω να αλλάξω στιλ, μακάρι και στην επόμενη ταινία να κάνω το ίδιο!
– Όλοι οι δημιουργοί περιορίζονται από την έλλειψη χρημάτων. Εσείς τι ταινία θα γυρίζατε αν είχατε τα χρήματα;
Έχω ένα φόβο ότι αν μου έδιναν απεριόριστα χρήματα δε θα ήξερα τι να τα κάνω! Δεν έχω όνειρα να κάνω κάποια πανάκριβη ταινία. Η επόμενη ταινια μου «Τηλεκτροσόκ», που πάλι αφορά μια χώρα που διοικείται από μια τηλεόραση, πάλι low-budjet-ίλα θα είναι. Για να απαντήσω στο ερώτημα, αν μου έδιναν περισσότερα χρήματα, το πιθανότερο είναι να τα έβαζα στην άκρη… Μου αρέσει αυτός ο περιορισμός.
– Θα μπορούσε ο Νίκος Ζερβός να αντέξει να γυρίσει μια mainstream εμπορική ταινία χωρίς να την σατιρίσει;
Θα το ήθελα, αλλά τελικά δε το κάνω!
Ίσως θεωρείται πιο mainstream ταινία «Στη Σκιά του Lemmy Caution», με το Λάκη Κομηνό τον Σπύρο Φωκά και πολλούς παλιούς ηθοποιούς, που είναι ένα είδος αστυνομικού νουάρ, αναφορά στον Έντι Κονσταντίν και τον Γκοντάρ.
– Πως είναι οι νέοι δημιουργοί; Βλέπετε κάποιον ως πιθανό διάδοχο σας;
Θέλω να μιλήσω για το Λάνθιμο διότι υπάρχει μια παρεξήγηση. Είχα πει στο παρελθόν ότι δε μου άρεσαν ο «Κυνόδοντας» και οι «Άλπεις». Το καινούργιο του, όμως, μου άρεσε πολύ. Ο «Αστακός» έχει ένα στιλ, ένα σουρεαλισμό, μια άποψη. Αυτό μάλιστα! Μπορεί εγώ να μη το έκανα, αλλά σαν θεατής το δέχομαι. Ο Κυνόδοντας όμως είναι υπερεκτιμημένος, «κλεμμένος» από μια ξένη ταινία και κατά τη γνώμη μου κακός κινηματογράφος, για αυτό και δε κατάλαβα ποτέ μου τα υμνητικά που διαβάζω. Αυτό δε σημαίνει ότι έχω να χωρίσω κάτι με το παιδί, συμπαθέστατος, μια χαρά άνθρωπος είναι. Οφείλω δε να του δώσω και δημόσια συγχαρητήρια που κατάφερε να κάνει ταινία με Κόλιν Φάρελ και στο εξωτερικό, ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα. Η νέα ταινία του λοιπόν μου αρέσει! Παίζει φυσικά τεράστιο ρόλο και ο παραγωγός.
Βέβαια, από τους υπόλοιπους, είδα το Luton, του Μιχάλη Κωνσταντάτου, δε μου άρεσε καθόλου, παναγία μου! Μιας και αναφέραμε τη νέα γενιά, δε μου αρέσουν καθόλου οι ταινίες της κυρίας Ραχήλ Τσαγγάρη και ειλικρινά εκνευρίζομαι όταν τις συγκρίνουν με του Λάνθιμου. Ο Λάνθιμος τελευταία είναι σινεμά, της κυρίας Τσαγγάρη δεν είναι σινεμά, είναι κάτι άλλο, μια εφεύρεση και τις θεωρώ και πολύ βαρετές, δε με αφορούν καθόλου.
Από τους νέους δημιουργούς, ο Οικονομίδης μου αρέσει, έχει ένα τρόπο με το συνεχές βρίσιμο να βρίσκει τη σκληρή πλευρά των μικροαστών. Ο Δήμας είναι επίσης ένας από τους καλύτερους της γενιάς του, για εμένα. Ένα ταλαντούχο παιδί και καλός σκηνοθέτης, ακόμα και στις κωμωδίες του, για τις οποίες τον «χτυπήσανε» λίγο.
– Λέτε πάντως ευθέως την άποψη σας και δημιουργείτε συχνά και κόντρες…
Παλιότερα πολλές. Κάποτε είχα μια μονομανία, που το παραδέχομαι ότι ήταν και λίγο λάθος μου. Με τον Αγγελόπουλο δε, μίλαγα πολύ εναντίον του, τώρα τα έχω αναθεωρήσει. Ο Αγγελόπουλος ήταν ικανότατος, έκανε ένα στιλ δικό του, το οποίο εμένα δε μου πάει βεβαίως, αλλά του αναγνωρίζω αυτή την τελειομανία που είχε και ότι έκανε ένα είδος κινηματογράφου που στην Ελλάδα δε το έκανε άλλος. Επομένως αναθεωρώ τη στάση που είχα εναντίον του, δεν ήταν σωστή, ήταν ίσως περισσότερο μια νεανική μου ορμή. Συγχρόνως, σαν άνθρωπο δεν τον αντιπαθούσα καθόλου, δεν εκπροσωπώ τον κινηματογράφο που κάνει, αλλά αυτό είναι δικό μου θέμα προσωπικό.
Παθιάζομαι γενικότερα πάντως και προκειμένου να «παίζουμε ξύλο», προτιμώ να βριζόμαστε στο facebook. Είναι ένα μέσο εκτόνωσης, σκέψης και επικοινωνίας αλλά και να διαφημίσεις την ταινία σου. Εγώ πιστεύω πάρα πολύ στο ιντερνετ και ειδικά στο facebook, στο οποίο τρώω και αρκετές ώρες από τη ζωή μου. Έχω κάνει πολλούς καβγάδες, συνήθως πολιτικούς καβγάδες ή κινηματογραφικούς. Ήταν κι ένα blog που λεγότανε «Πρέζα» που έγραψε την προστυχιά ότι ήμουν χρυσαυγίτης, …τους οποίους και περιποιήθηκα δεόντως, τους έβριζα επί μια εβδομάδα ολόκληρη! Διότι μπορεί κανείς να μου πει ότι θέλει, δικαίωμα του είναι, αλλά όχι και χρυσαυγίτης! Αυτή η αντίληψη του στενοκέφαλου αριστερού ότι όποιος δεν είναι σκληροπυρηνικός αριστερός είναι χρυσαυγίτης, το θεωρώ μεγάλη χοντράδα, για να μη πω τη λέξη μαλ@κια δηλαδή. Εκεί είχε πέσει το μεγαλύτερο βρισίδι!
– Έχετε κάνει προσπάθειες για άλλο είδος, π.χ. ντοκιμαντέρ και τι άλλο να περιμένουμε από το Νίκο Ζερβό στο μέλλον;
Ντοκιμαντέρ τελικά δεν έκανα, μόνο μια μικρού μήκους που αφορά στις ελληνίδες εργάτριες του 1974.
Ένα σίριαλ θα κάνω, αν μας το εγκρίνει η ΕΡΤ… Είναι του Τσιφόρου τα δικαιώματα, λέγεται «Μίλων Φιρίκης» είναι μια σάτιρα πάνω σε έναν πράκτορα, σατιρίζει ένα είδος Μποντ, θα γίνει μια διασκευή στα καθ’ημάς, στο σήμερα, γιατί είναι γραμμένο τότε και το μόνο σίγουρο για αυτό είναι ότι θα παίζει ο Ζουγανέλης. Ελπίζω, δηλαδή, να αρχίσουν πάλι τα προγράμματα να δουλεύουνε, διότι προς το παρόν δε δουλεύει τίποτα, ατομικές μόνο προσπάθειες, σαν του Λάνθιμου.
Δείτε επίσης:
>> Συνέντευξη: Παντελής Αμπαζής – Λύσσα Κακιά
>> Συνέντευξη: Ζώη Ζέρβα – Το γέλιο είναι μια μορφή θεραπείας
>> To «Λυσσασμένο» Πάρτι της Λύσσας Κακιάς
>> Λύσσα Κακιά: Κριτική της ταινίας
