Ο Κρίστι Πούιου μιλά στους Cinepivates για ιστορία και τέχνη

Τον συναντήσαμε στο 57ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, όπου βρέθηκε για να παρουσιάσει τη νέα του ταινία «Sieranevada» (διαβάστε την κριτική μας εδώ). Ο Κρίστι Πούιου μίλησε στους Cinepivates για ιστορία, πολιτική και τέχνη:

«Οι άνθρωποι έχουμε ισχυρές απόψεις για τα πράγματα. Για παράδειγμα για τις αποφάσεις που λαμβάνουν οι πολιτικοί. Μας κάνει να αισθανόμαστε ασφάλεια το να επικρίνουμε τους άλλους -συνήθως ΤΟΝ Άλλο, τον διαφορετικό. Λέμε: “Εμείς είμαστε οι καλοί και οι άλλοι οι κακοί”. Και αυτό συμβαίνει σχεδόν πάντα: περιγράφουμε τους εαυτούς μας ως τους καλούς της ιστορίας. Δίνουμε έμφαση στις διαφορές, και αυτό ωθεί τον κόσμο στις συγκρούσεις, τους πολέμους, τους θανάτους και το μίσος. Αυτά όλα προκαλούνται από την έλλειψη της αγάπης.

» Έχω μία σκοτεινή οπτική για το μέλλον και αυτή αντικατοπτρίζεται και στη ρουμάνικη αφίσα του Sieranevada. Εκεί βλέπει κανείς μια σειρά από διαμερίσματα και μία γκρίζα λίμνη καλυμμένη με πάγο, καθώς και μερικά πουλιά. Δεν πιστεύω ότι η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί οφείλεται στον “πόλεμο” μεταξύ ΗΠΑ – Ρωσίας και Κίνας, αλλά γύρω μου, στην μικροαστική ζωή μου. Για να δώσω ένα παράδειγμα, οι συγκρούσεις μεταξύ ανδρών και γυναικών. Μου φαίνεται τρελό όλο αυτό, το να προσπαθείς να αλλάξεις τους ανθρώπους και να τους κάνεις εχθρούς.

» Τα γυρίσματα της ταινίας ξεκίνησαν μετά την επίθεση στο Charlie Hebdo. Η επίθεση σημειώθηκε στις 7 Ιανουαρίου και τα γυρίσματα ξεκίνησαν στα τέλη Ιανουαρίου, αρχές Φεβρουαρίου. Οι συζητήσεις για την 11η Σεπτεμβρίου υπήρχαν ήδη στην ταινία, το Charlie Hebdo υπήρξε το έναυσμα για αυτές τις συζητήσεις. Από εκεί μπορούσαν να ξεκινήσουν οι κουβέντες για την τρομοκρατία, τον χειρισμό κάποιων πραγμάτων και την αλήθεια. Οι άνθρωποι τείνουν να νομίζουν ότι κατανοούν. Δεν κατανοούν. Οι ελάχιστοι που μπορούν να το κάνουν αυτό, μπορεί να μιλήσουν για ειρήνη, αλλά δεν θα τους ακούσεις να μιλούν για δικαιοσύνη. Είναι δύσκολο να βρεις την ειρήνη. Το υψηλότερο επίπεδο κατανόησης είναι να αγαπάς τους εχθρούς τους.

» Ως γονιός καλείσαι να πάρεις κάποιες αποφάσεις. Συμπεριφέρεσαι σαν να έχεις τον έλεγχο. Δεν τον έχεις. Σαν κάποιος που κατανοεί τι θέλει το παιδί. Δεν καταλαβαίνεις. Εάν αυτό το πετύχεις, αυτό δεν γίνεται επειδή το παιδί σου κατάφερε να το εκφράσει με λέξεις. Είναι σαν τον έρωτα. Στον έρωτα κατανοούμε τι είναι αυτό που θέλει ο άλλος χωρίς να χρειαστεί να το εκφράσει με λέξεις. Δυστυχώς έχουμε χτίσει έναν κόσμο από λέξεις. Έτσι ξεκινούν οι πόλεμοι. Επειδή κάποιοι, κάπου είπαν κάτι…

» Πολλοί θεωρούν τον οίκτο ως κάτι ντροπιαστικό, αλλά η αλήθεια είναι ότι ο οίκτος είναι μία έκφραση αγάπης.

» Η χριστιανική παράδοση βασίζεται σε συγκεκριμένα πράγματα. Ένα από αυτά είναι η τελική “αναχώρηση”, ο θάνατος. Εάν ζούσαμε σε ένα παραμύθι -γιατί οι άνθρωποι πεθαίνουν σε δυστυχήματα ή σε σεισμούς, σε πολέμους ή από βασανιστήρια- ο άνθρωπος θα είχε τη δυνατότητα να ζήσει στον κόσμο μέχρι προχωρημένη ηλικία.

» Υπήρχαν περιορισμοί στο γύρισμα σε έναν χώρο. Σε ανοιχτούς χώρους έχεις άλλους περιορισμούς. Όταν κάνεις ταινίες, σκέφτεσαι ότι θα κληθείς να αντιμετωπίσεις περιορισμούς. Εξαιτίας των κινήσεων της κάμερας και του περιορισμού του χώρου, αναγκαζόσουν να κάνεις το μοντάζ στη διάρκεια των γυρισμάτων και αυτό το βρήκα συναρπαστικό.

» Οι ιστορίες δεν υπάρχουν στην πραγματικότητα. Υπάρχουν μόνο οι αφηγητές. Θα διαβάσεις μια ιστορία για τη μάχη στο Βατερλώ και αυτή θα ειπωθεί από κάποιον αφηγητή. Οι άνθρωποι δίνουμε σημασία σε αυτά που έχουν γραφτεί. Οι πιο σημαντικοί άνθρωποι θεωρούνται οι αφηγητές. Θα δεις τον κόσμο μέσα από τα μάτια τους και έτσι θα καταλήξεις να χάνεις επαφή με τον κόσμο. Ίσως για αυτό να φοβόμαστε πολύ τις νέες γνωριμίες ή το να ερωτευτούμε. Υπάρχει κάτι εκεί γεμάτο προσδοκία που μας τρομάζει. Κάνοντας αυτή την ταινία άρχισα να σκέφτομαι ότι ζω στη δική μου ιστορία που την κατασκεύασα μόνος μου. Όπως έλεγε και ο Πολωνός Άλφρεντ Κορζίμπσκι: “ο χάρτης δεν είναι η περιοχή που δείχνει”. Φτιάχνουμε χάρτες με απεικονίσεις του εαυτού μας. Κάποιοι από εμάς φτιάχνουν ταινίες, αλλά και αυτές δεν απεικονίζουν τον κόσμο με ακρίβεια. Είναι σαν να κινούμαστε μέσα στην ομίχλη.

» Σκέφτηκα πολύ για την 11η Σεπτεμβρίου γιατί ήταν ένα γεγονός που με σημάδεψε, όπως με σημάδεψε η Ρουμανική επανάσταση. Διάβασα τι έγραφαν τα mainstream media και τα εναλλακτικά media, είδα ταινίες. Ένιωσα σαν να ήμουν κομμάτι της λωρίδας του Μέμπιους. Ας υποθέσουμε ότι (η 11η Σεπτεμβρίου) ήταν “εσωτερική δουλειά”, ότι έγινε από την αμερικανική κυβέρνηση. Πρόκειται για ένα στοίχημα: όπως όταν αφήνεις ακάλυπτη τη βασίλισσα στο σκάκι για να κερδίσεις το παιχνίδι. Αν σκεφτούμε και τις συνέπειες της 11ης Σεπτεμβρίου, τότε η όλη κατάσταση θυμίζει τις αποφάσεις που παίρνουν οι γονείς για τα παιδιά τους. Δεν τα ρωτούν, αποφασίζουν εκείνοι για αυτά και μπορεί να σε κάνουν να υποφέρεις λέγοντάς σου: «Το κάνω γιατί είναι καλό για εσένα». Ο Μπους συμπεριφέρθηκε σαν αυτούς τους παραδοσιακούς πατεράδες: αυταρχικούς και κοροϊδευτικούς (“δεν γνωρίζετε τι λέτε, εγώ θα λάβω τις αποφάσεις”). Αυτό σε κάνει να σκεφτείς για τις αποφάσεις που παίρνεις εσύ για την οικογένειά σου. Αυτό που εκείνος έκανε σε μεγάλη κλίμακα, το κάνει ο καθένας από εμάς σε μικρότερη κλίμακα, με την οικογένειά του. Παίρνεις αποφάσεις για τα παιδιά σου.

» Με ενδιαφέρει πολύ το πώς εκφράζεται το συναίσθημα στις ταινίες. Δεν μπορείς να το κατασκευάσεις, πρέπει να είσαι σαν τον ψαρά που περιμένει να δει τι ψάρια θα έρθουν. Είναι όπως είπε ένας ρουμάνος μουσικός: “Δεν κάνεις τίποτα, αφήνεις τα πράγματα να εξελιχθούν.

» Ο κόσμος γύρω μας προωθεί το καινούριο και το σοκαριστικό. Δεν μπορείς απλά να πιεις ένα ποτήρι κρασί, πρέπει να είναι ένα διαφορετικό ποτήρι κρασί. Δεν μπορείς να μυρίσεις ένα λουλούδι, πρέπει να είναι ένα συγκεκριμένο λουλούδι κ.ο.κ Αυτό συμβαίνει και με το ρουμάνικο σινεμά, στο οποίο έχουν κολήσει την ταμπέλα του νέου κύματος».

* H ταινία «Sieranevada» προβάλλεται ήδη στις κινηματογραφικές αίθουσες, σε διανομή Seven Films.