Το κρεμεζί κελί
Αντιγράφω από το πρόγραμμα του Φεστιβάλ Νύχτες Πρεμιέρας του 2009: ” […] Αν ο Ταρκόφσκι γύριζε μία ταινία τρόμου το αποτέλεσμα θα ήταν αυτό το υποβλητικό θρίλερ του οποίου το φινάλε θα βλέπετε για καιρό στους εφιάλτες σας.”
Η ταινία του Φιλανδού AJ Annila SAUNA δεν αποτελεί μόνο ένα οπτικό-ακουστικό αριστούργημα τρόμου, αλλά και μία αβάσταχτα ποιητική ταινία- φτιαγμένη με τα υλικά που φτιάχνονται οι πιο αποτρόπαιοι και στοιχειωτικοί εφιάλτες μας.Με εξαίσια μουσική δια χειρός Timo Hanninen (ψάξτε τη οπωσδήποτε στο yt γιατί η ταινία δυστυχώς δεν βρήκε διανομή στην Ελλάδα απ΄την προβολή της στο φεστιβάλ), υπέροχα και πράγματι Ταρκοφσικά πλάνα, με αλησμόνητες φυσιογνωμίες των ηθοποιών που απαρτίζουν το καστ (και κυρίως, εξέχουσες ερμηνείες απ΄τους Ville Virtaten και Tommi Eronen ) η ταινία του Annila είναι κλονιστική εμπειρία. Φοβερή διαπλοκή, διακρατικών σχέσεων, τοπικών θρύλων, ερωτισμού, θρησκευτικότητας και συνειδησιακού τρόμου, εξαιρετικός ήχος και φωτογραφία πολύ όμορφοι διάλογοι, στοιχειωτικές ερμηνείες και να πως αυτή η ταινία καθηλώνει τον θεατή ήδη απ΄το πρώτο πλάνο.
Φινλανδία 1595: Μία βασιλική επιτροπή χάραξης νέων συνόρων (εκπροσωπεί τους βασιλείς της Σουηδίας και Ρωσίας) κατευθύνεται προς τον ποταμό Κιερτάμα στο βορρά, όπου θα συναντήσει έτερη επιτροπή με την οποία θα χαράξουν τα νέα σύνορα και θα σφραγίσουν έτσι, έναν 25ετή πόλεμο μεταξύ Ρωσίας-Φινλανδίας. Η επιτροπή απαρτίζεται από Ρώσους αξιωματικούς και 2 επίσης αξιωματικούς , Σουηδούς, αδέλφια: τον ίλαρχο Έρικ Σπόρε , πιστό στις βασιλικές διαταγές (υπέροχος Ville Virtanen, υπέροχος ) και τον ευαίσθητο , λοχαγό, χαρτογράφο και καθηγητή Γεωγραφίας μικρότερο αδελφό του , τον Κνούτ Σπόρε ( επίσης εξαίρετος ο Tommi Eronen ) “η μοναδική ηλιαχτίδα στην οικογένεια ” όπως λέει συγκινημένος κάποια στιγμή ο ίλαρχος.
Ο Έρικ έχει διαπράξει φόνο και όχι μόνο, και του έμεινε ενθύμιο ένα πάρα πολύ άσχημο τραύμα στο χέρι. Ένα χωριό με λίγους κατοίκους (73 στον αριθμό ,όσες και οι μαχαιριές που έδωσε ο Έρικ ) ,στη μέση ενός απαίσιου βάλτου θα γίνει πρόσκαιρο κατάλυμα της Επιτροπής αφού αποτελεί και κομβικό σημείο στο νέο συνοριακό χάρτη. Το χωριό διαθέτει ένα μυστηριώδες κτίσμα μία σάουνα . Τόπος εξαγνισμού, εκδίκησης, μνήμης; Το εξαιρετικά υποβλητικό σενάριο παίζει με τον συμβολικό χαρακτήρα αυτού του πάλλευκου και ταυτόχρονα κατασκότεινου κτίσματος .
” Ο μόνος τρόπος για να επουλώσεις ένα τραύμα είναι να πας εκεί που το απέκτησες ” λέει μια φοβισμένη γυναίκα στον ρεαλιστή ίλαρχο που χλευάζει τις τοπικές προλήψεις. Η σχέση των δύο αδελφών στοιχειώνεται κυριολεκτικά απ΄τις πράξεις τους (που τις αποσιωπούν κυρίως απ΄τους εαυτούς τους) . Πόσο βαθιά και για πόσο, μπορείς να θάβεις το έγκλημα; Οι έννοιες της ανταπόδοσης και εξιλέωσης αποτελούν βολικότατο όχημα για την παραγωγή μια σειράς υποβλητικότατων και αιματηρότατων πλάνων. Όχι, δεν είναι η Sauna άλλη μια splatter ταινία του σωρού. Είναι ένα έξοχο πόνημα για την ενοχή, τη συνείδηση και την κάθαρση.
“Οι Φινλανδοί βουτάνε τα νεογνά και τους νεκρούς τους στη σάουνα. Πιστεύουν ότι τα ξεπλένουν απ ΄τις αμαρτίες τους” λέει ο Έρικ στην έκπληκτη επιτροπή, που προσπαθεί να κατανοήσει την ξεκάρφωτη ύπαρξη αυτού του κτίσματος στη μέση του βάλτου. Η σάουνα με την καθαρτήρια δύναμη/αποστολή της, επηρεάζει ανεξήγητα τα μέλη της επιτροπής, παίζει καταλυτικό ρόλο στην πλοκή και οδηγεί στο απολύτως συγκλονιστικό φινάλε.
Ό,τι γίνεται , ΔΕΝ ξεγίνεται. Αφήνει ίχνη, σημάδια , λεκέδες, πάνω μας και ιδίως μέσα μας.
Η τελευταία σεκάνς με υπόκρουση την έξοχη μουσική του Hanninen έρχεται να ενωθεί με την εναρκτήρια σε κόκκινο κύκλο που ξεπλένεται απ΄το ορμητικό νερό του ποταμού.
“Το μέλλον βρίσκεται μπροστά μας – πρέπει ν’ αντιμετωπίσουμε τις πράξεις μας. Μόνο εκεί μπορούμε να συγχωρεθούμε” έγραψε ο Ίλαρχος και έλαβε την πληρωμή που του άξιζε.
Ο Ταρκόφσκι μπορεί να ριγεί μ’ ευχαρίστηση στον τάφο του. Το ποιητικό σινεμά ζει.
