Μανταρίνια (Tangerines)

Ο πόλεμος της Αμπχαζίας μαίνεται πιο σκληρός από ποτέ. Σε ένα χωριό έχουν απομείνει δύο Εσθονοί αγρότες που προσπαθούν να μαζέψουν τα μανταρίνια από τα δέντρα τους, πριν ο πόλεμος φτάσει μέχρι την πόρτα τους. Σε μία σύγκρουση δύο αντίπαλων οχημάτων, ένας Τσετσένος μισθοφόρος και ένας άνδρας από τη Γεωργία τραυματίζονται. Ο Ίβο, πρωταγωνιστής της ιστορίας, θα τους περιθάλψει, αλλά θα τους ζητήσει μία χάρη: να μην προσπαθήσουν να αλληλοσκοτωθούν όσο βρίσκονται στο σπίτι του.

Ο πόλεμος μοιάζει να έχει μετατρέψει τους ανθρώπους σε ζώα, αλλά σε αυτή τη γωνιά του κόσμου ο πόλεμος μοιάζει τόσο κοντά, αλλά και τόσο μακριά. Ο Ίβο ακούει τους πυροβολισμούς, αλλά συνεχίζει τη ζωή του. Είναι η μόνη ζωή που ξέρει. Όταν δίπλα στην πόρτα του στρατιώτες από τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές προσπαθήσουν να αλληλοσκοτωθούν, εκείνος δεν θα δείξει προτιμήσεις απέναντι στον πόνο του άλλου. Γνωρίζοντας τη φύση του πολέμου, ο Ίβο θα σώσει τις ζωές και των δύο.

Η ταινία του Ζάζα Ουρουσάντε είναι πολύ απλή. Ο χρόνος που κυλά, η απλή διαπίστωση ότι όλοι (μουσουλμάνοι ή χριστιανοί, αντίπαλοι ή φίλοι) αγαπάμε τα ίδια πράγματα, σεβόμαστε τα ίδια πράγματα, επιθυμούμε τα ίδια πράγματα, βρίσκονται στην καρδιά αυτής της ιστορίας.

Θυμήθηκα το διήγημα του Σαμαράκη «Το Ποτάμι»: μια μικρή, ανθρώπινη ανάπαυλα, ένα μυστικό «μοιρασμένο» ανάμεσα σε δύο εχθρούς, πριν από τη μάχη. Τα όρια ανάμεσα στον φίλο και στον αντίπαλο θολώνουν, χάνονται. Μία ομάδα στρατιωτών που περνά θεωρεί ότι ο Γεωργιανός είναι με τους Εσθονούς. Ταμπέλες και διακριτικά δεν υπάρχουν.

Επιλέγοντας να δείξει στην ουσία μονάχα έναν δρόμο και ένα σπίτι, ο σκηνοθέτης καταφέρνει να προσδώσει οικειότητα στους χαρακτήρες και τις καταστάσεις. Πρόκειται για τον μικρόκοσμο του Ίβο, στον οποίο ο θεατής αισθάνεται καλεσμένος και φιλοξενούμενος.

Ο Λάμπιτ Ουφσάκ σαν Ίβο είναι εξαιρετικός, μία ήρεμη ισορροπημένη παρουσία που αποτελεί το κέντρο βάρους της ταινίας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η ταινία ήταν υποψήφια για Όσκαρ Ξενόγλωσσης Ταινίας.

Τελικά να τη δω;

Σε μία περίοδο συγκρούσεων στην ανατολική Ουκρανία (και όχι μόνο), μία απλή και σημαντική ταινία.